11. Czynności prawne i inne zdarzenia cywilnoprawne - część 5 - wady oświadczenia woli

wady oświadczenia woli - wymień

1 brak świadomości lub swobody 2 pozorność 3 błąd 4 podstęp 5 groźba

brak świadomości lub swobody - art 82 kc

bezwzględnie nieważne jest każde OW złożone przez osobę, która z jakichkolwiek powodów znajdowała się w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli

ciężar dowodu przy udowodnieniu braku świadomości lub osoby

spoczywa na osobie, która powołuje się na ten powód jako przyczynę nieważności CP

zakres podmiotowy braku świadomości lub swobody - art 82

dot. tylko osób, która zachowuje się w taki sposób, że można sądzić że składa OW - brak uwzględnienia interesów innej osoby

pozorność - art. 83

bezwzględnie nieważne jest OW złożone dla pozoru - gdy strony potajemnie umawiają się, że ich OW nie wywoła skutków prawnych dla osób trzecich

czego może dotyczyć pozorność?

tylko umów lub jednostronnych oświadczeń woli - ważne tylko aby występowała druga strona

CP ukryta

ma wywołać określone w niej skutki prawne - może być ważna jeśli spełniono wymogi, jakie system prawny formułuje aby skutecznie jej dokonać

skutki pozorności

1 pozorność zawsze może być przedmiotem dowodu między stronami ze świadków oraz przesłuchania stron 2 takie OW choć nieważne, ma znaczenie dla osób trzecich, które odpłatnie nabyły prawo lub zwolniły się ze zobowiązania ufając, że OW nie jest pozorne

błąd

niezgodność między rzeczywistością i jej odbiciem w świadomości człowieka - doniosłość prawna tylko gdy dot. treći CP i jest istotny

błąd co do treści CP

sytuacja, gdy ustalony sens CP nie odpowiada wyobrażeniom żywionym przez podmiot skłądający OW

okoliczności nieuregulowane w CP a błąd

nie mają charakteru błędu, choćby wpływały na jej dokonanie

istotny charakter błędu - jak oceniać

oceniamy według kryteriów obiektywnych i zindywidualizowanych

możliwość powołania się na błąd w OW wobec innej osoby przy płatnej CP

1 adresat wywołał bład (choćby bez swojej winy) 2 adresat wiedział o błędzie 3 adresat z łatwością mógł błąd zauważyć

pośrednictwo posłańca a OW

OW może ulec zmienia - wtedy stosujemy przepisy o błędzie

skutki błędu

1 błąd nie powoduje nieważności CP 2 błąd jest podstawą do uchylenia się od skutków złożonego UW

podstęp - na czym polega

świadome wprowadzenie jednej osoby w błąd lub umocnienie jej błędnego mniemania w celu skłonienia do złżenia OW określonej treści

powołanie się na podstęp

możliwe także gdy błąd wynikający z podstępu nie był istotny lub nie dot. treści OW - wymóg wykazania zw. przycz między podstępem a złożeniem OW

Skutki podstępu

1 uzasadnia uchylenie się od skutków prawnych złożonego OW 2 powołanie się na podstęp osoby trzeciej - gdy CP jest nieodpłatna lub gdy druga strona wiedziała i nie zawiadomiła o podstępie osoby trzeciej

groźba

zapowiedź wyrządzenia komyś zła w razie, gdyby nie dokonał żądanej CP - taka osoba mimo wszystko ma wybór

bezprawność groźby

cecha ta obejmuje nie tylko zapowiedź dokonania czynu zabronionego, ale też podjęcie czynu dozwolonego, lecz nie w celu skłonienia kogoś do złożenia CP

skutki groźby

OW jest ważne, ale istnieje podstawa do uchylenia się od jego skutków prawnych

uchylenie się od skutków prawnych

prawo podmiotowe do uchylenia się od skutkó OW złożonego pod wpływem błędu, podstępu lub groźby

forma OW o uchyleniu od skutków prawnych CP

forma pisemna zastrzeżona ad probationem

termin na uchylenie się od skutków prawnych OW

rok od dnia wykrycia błędu lub podstępu, a w razie groźby - rok od ustania stanu obway

skutki uchylenia się od skutków prawnych CP

1 zgaśnięcie wszelkich konsekwencji prawnych z mocą wsteczną 2 uprawniony nie może domagać się jakiejkolwiek zmiany treści wadliwej CP