3. Atmosfera

Co to procesy antropogeniczne?

to procesy związane z działalnością człowieka

Wymień stałe składniki powietrza

To głównie: azot, tlen, argon

Wymień zmienne składniki powietrza

para wodna, dwutlenek węgla, ozon

Co to aerozole atmosferyczne?

substancje stałe i ciekłe w powietrzu

Ile wynosi średnia roczna temp. na Ziemi?

14.5 stopnia

Co to gradient termiczny?

Zmiana temp. przypadająca na jadnostkę wysokości

Co to gradient wilgotno-adiabatyczny?

Spadek temp. o 0,6 stopnia co 100 m

Co to gradient sucho-adiabatyczny?

spadek temp. o 1 stopien na 100 m

Co to Albedo?

stosunek ilości promieniowania odbitego do padającego

Gdzie występują największe dobowe amplitudy temp. powietrza?

na obsz. pustnnych w strefie zwrotnikowej

Jaka jest normalna wartość ciśnienia?

1013,25 hPa

Inna nazwa na niż baryczny

cyklon

Inna nazwa na wyż baryczny

antycyklon

Gdzie jest największe ciśnienie atmosferyczne w ciągu roku?

w strefie zwrotnikowej

W jakich warunkach wyst. prądy wstępujące?

gdy ciepłe powietrze przy powierzchni się rozpręża (spada gęstość, rośnie objętość)

W jakich warunkach występują prądy zstępujące?

gdy ziemne i gęste powietrze zmniejsza swoją objętość i zwiększa gęstość

Co to turbulencja?

chaotyczny ruch powietrza na niewielkim obszarze powstający gdy powietrze napotka na swojej drodze barierę, lub wynikające z różnic w stopniu nagrzania terenu

Co to uskok wiatru?

to rodzaj turbulencji, granica między dwoma prądami powietrza znacznie różniącymi się prędkością

Jaka komórka cyrkulacyjna występuje między równikiem a zwrotnikiem?

komórka Hadleya

Jaka komórka występuje między 30 a 60 stopniem szerokości geograficznej?

komórka Ferrela

Jaka komórka występuje między 60 stopniem szerokości a biegunem?

komórka okołobiegunowa

Gdzie występują deszcze zenitalne?

W strefie międzyzwrotnikowej

Co to strefa zbieżności?

Miejsce gdzie zbeigają się pasaty. Jej położenie zmienia się w ciągu roku w zależności od miejsca górowania. Z tego powodu w stefie podrównikowej występują 2 pory roku

Co to strefa wędrownych wiatrów?

pojedyncze ośrodki niżowe w sterfie umiarkowanej, przmieszczającr się z zachodu na wschód

Jak wygląda cyrkulacja atmosferyczna w strefach okołobiegunowych?

ze względu na niewielki dopływ energii występują tam stałe wyże, więc chłodne powietrze z nich przemieszcza się w stronę umiarkowanych szerokości

Wymień warstwy atmosfery

1) Tropsfera 2) Stratosfera 3) Mezosfera 4) Termosfera 5) Egzosfera

Gdzie występuje warstwa ozonowa?

w sratosferze na h od 15 do 55 km

Co to prądy strumieniowe i gdzie wsytępują?

To wiatry powyżej 100km/h wiejące wokół kuli ziemskiej z zachodu na wschód. Występują między komórką Hadleya i Farella, w dolnej warstwie stratosfery

W jakiej warstwie występują zorze polarne?

W jonosferze należącej do termosfery

Opisz działanie bryzy

Występuje ciepłej porze roku na wybrzeżach mórz i dużych zbiornikow wodnych. Ciepłe powierze nagrzewa się szybciej nad lądem, a chlodne powietrze przemieszcza się nad ląd znad zbiornika. W nocy te zjawisko działa odwrotnie

Co to przemiany wilgotnoadiabatyczne?

to przemiany związane ze spadkiem temperatury

Co to przemiany suchoadiabatyczne?

są związane ze wzrostem temeratury

Kiedy najczęściej wieje wiatr fenowy?

w chłodnej porze roku, powoduje ocieplenie a tym samym wzrost zagrożenia lawinowego

Jaki jest polski odpowiednik wiatru fenowego?

wiatr halny

Co to bora?

zimny, suchy i porywisty wiatr powstający na obszarach gdzie wyżyny lub góry bezpiśrednio sąsiadują ze zbirnikiem wodnym. Warunkiem jest silne wychłodznie lądu

Podaj przykładowe miejsca występowania bory

Adriatyk, Morze Czarne

Co to wilgotność powietrza?

zawartość pary wodnej w powietrzu. Im cieplejsze powietrze tym więcej pary może pomieścić

Co to sublimacja?

Bezpośrednie przejście z ciała stałego do gazu

Co to kondensacja?

przejście wody ze stanu gazowego w ciekły

Co to resublimacja?

bezpośrednie przejście ze stanu gazowego w stały

Co to wilgotność względna i bezwzględna?

bezwzg.- masa pary wodnej w jednostce objętości powietrza, względna- stosunek zawartości pary wodnej do max zawartości

Co to temparatura punktu rosy?

temperatura do której musi się ochłodzić aby para wodna stała się parą nasyconą. Wtedy następuje przemiana w ciecz lub ciało stałe

Jaką wilgotność ma para nasycona?

100%

Co to jądra kondensacji?

to mikroskopijnie małe cząsteczki stałe lub ciekłe, na których może osadzać się woda. To np. cząsteczki soli morskiej, dymy, czy pyły. Tworzą się na nich chmury.

co to chmura?

zbiór kropelek wody lub kryształków lodu, albo obydwu, swobodnie unoszący się w powietrzu

Co to mgła?

zawiesina kropelek wody lub kryształków lodu powodująca widoczność poniżej 1km. Jej podstawa styka się z powierzchnią Ziemii. Jej najważniejsze przyczyny to wyparowanie ciepła z podłoża lub napływ ciepłego powietrza nad wychłodzony teren.

Jak powstają opady atmosferyczne?

W chmurach zbudowanych z kropelek wody małe krople łączą się w większe, a gdy są zbyt ciężkie spadają w postaci deszczu. W chmurach zbudowanych z lodu i wody przechłodzone kropelki zwiększają objętość przez zamarzanie na kryształach lodu.

Czym są bariery orograficzne?

to bariery górskie

Co to masy powietrza?

To duże fragmenty troposfery charakteryzujące się określonymi właściwościami fizycznymi. Tworzą się nad jednolitym podłożem i nabierają jego cech. - obszar źródłowy

Na czym polega transformacja mas powietrza?

gdy masy przemiszeczają się nad nowe tereny, zmieniają się ich właściwości.

Czym są fronty atmosferyczne?

to strefy przejściowe między różnymi masami powietrza

Wymień chmury piętra wysokiego (od 7 do 13 km)

Cirrusy, Cirrocumulusy, Cirrostratusy

Wymień chmury piętra średniego (od 2 do 7 km)

Altostratusy, Cumulonimbusy, Altocumulusy

Wymień chmury piętra niskiego (do 2 km)

Stratusy, Stratocumulusy, Cumulusy, Nimbostratusy

Co to za chmura?

To Cirrus, Ci, chmura pierzasta. Ma wygląd włókien w kształcie płóz sań. Nie rzuca cienia.

Co to za chmura?

To Cirrocumulus, Cc, chmura kłębiasto-pierzasta. Jest regularnie ułożona w podobne kłeby lub płaty. Ma niewielką grubość, przez co nie zasłania Słońca.

Co to za chmura?

To Cirrostratus, Cs, chmura warstwowo-pierzasta. Wyglądaja jak biały welon zasłaniający niebo. Czasem występują otoczki Słońca zaane halo.

Co to za chmura?

to Altostratus As, czyli chmura warstwowa. Zasłania całe niebo.

Co to za chmury?

To Cumulonimbusy, czyli chmury kłebiasto-deszczowe. Duza rozciągłość pionowa, kształt kowadła. Ciemno szare. Dają krótkie, intensywne opady, którym często towarzyszą wyładowania.

Co to za chmury?

To Altocumulusy, Ac, chmury kłębiaste. Nie przysłaniają w pełni słońca, rzucają wyraźne cienie i nie powodują opadów.

Scharakteryzuj front zokludowany

tworzy się gdy przemieszczający się szybciej front chłodny dogoni front ciepły. Ciepła masa odrywa się od powierzchni i unosi nad chłodne powietrze- okluzja. Powoduje on długotrwałe opady którym w ciepłej porze towarzyszą burze

Co to pogoda?

chwilowy stan atmosfery w danym miejscu i czasie

Czym zajmuje się synoptyka?

prognozowaniem pogody

Na czym polega prognozowanie pogody?

przewidywaniu jej przebiegu na podstawie aktualnego stanu elementów i informacji o warnkach z przeszłości

Jak powstają burze?

Wewnątrz chmury dochodzi do zderzeń małych cząsteczek lodu, w wyniku czego powstaje ładunek elektryczny.

Co to szkwał?

to krótkotrwały, gwałtowny i szybki wiatr. Powstaje gdy stykające się masy powietrza znacznie różnią się temperaturą

Czym są trąby powietrzne?

to gwałtowne wiry powietrza między chmurą burzową, a powierzchnią gruntu. W Polsce najczęściej występują latem

W jakich miejscach średnie roczne temperatury są ujemne?

powyżej 60 stopnia szerokości geograficznej

Doaczego w górach występują duże sumy opadów?

wraz ze wzrostem wysokości (do określonego poziomu) następuje spadek temperatury i ciśnienia, a w efekcie wzrost opadów

Wymień czynniki klimatotwórcze

Szerokość geograficzna, rozmieszczenie mórz i lądów, prądy morskie, wysokość n.p.m., rzeźba terenu, pokrycie terenu

Ile minimalnie muszą trwać obserwacje charakteryzujące klimat?

30 lat

Podaj przykład mikroklimatu

zacieniona strona budynku

Podaj przykład klimatu lokalnego

osiedle