aaaaROMANTYZM - pojęcia

historiozofia

filozoficzne rozważania nad rolę historii, szukanie powtarzających się motywów i sensu

mesjanizm

mesjasz, jedna postać, lub naród, powiedzie ludzkość przez czasy burzy i naporu ku wolności, albo wybawieniu

irracjonalizm

wiara w pozarozumowe poznanie świata za pomocą intuicji (“Droga nad przepaścią w Czufut-Kale”)

ludowość

nobilitacja kultury ludowej do rangi wielkiej sztuki i poezji, w której ukazano źródło wiedzy o świecie — w wierzeniach ludowych i zasadach moralnych (“Ballady i romanse”)

orientalizm

fascynacja kulturą Wschodu, językiem, krajobrazami (“Sonety krymskie”)

mistycyzm

pogląd, który zakłada, że możemy mieć duchowy kontakt z bóstwem, przez sny, widzenia, objawienia, bo świat ma wymiar duchowy, a wiedzę o nim możemy zdobywać przez intuicję i wiarę (“Dziady cz. III”)

prowidencjalizm

Opatrzność kieruje dziejami świata (“Nie-Boska komedia”)

prometeizm

ojęcie to oznacza postawę osobistego buntu wobecBoga lub rządu, w imię większej zbiorowości, gotowość do poświęceń, cierpień i ofiary za szczęście całej ludzkość, na wzór Prometeusza.

improwizacja

działanie bez przygotowania, z głowy, twór który nagle powstaje i nie wiesz, gdzie cię zaprowadzi

tyrteizm

poezja nawołująca do obrony kraju, najważniejsza miłość do ojczyzny

homo viator

(łac. podróżny, wędrowiec) symbol doli człowieczej, topos człowieka w drodze, podróży, tułaczce. Człowiek poszukujący swojej drogi życiowej zarówno fizycznej jak i duchowej.

synkretyzm

zjawisko występowania w utworach literackich elementów typowych dla różnych rodzajów literackich lub gatunków literackich

oda

gatunek liryczny, który charakteryzuje się wzniosłością tematu i stylu, sławi ideę, wydarzenie lub czas. Zwykle cechuje ją także zbiorowy podmiot wypowiedzi.

ballada

gatunek synkretyczny, łączący w sobie cechy liryki epiki i dramatu, którego tematem są niezwykłe wydarzenia.

sonet

kunsztowna forma literacka, składająca się z 14 wersów. dwie czterowersowe strofy (tetrastychy) i dwie trzywersowe strofy (tercyny). Pierwsza część wprowadza temat, jest opisem lub narracją, a druga stanowi refleksję, podsumowanie, puentę.

dramat romantyczny

Gatunek dramatyczny odrzucając klasyczne reguły, wyróżnia się otwartą, luźną kompozycją. Rezygnuje z uporządkowania i ścisłych związków przyczynowo‐skutkowych.

profeta

inaczej prorok, czyli człowiek obdarzony zdolnością przewidywania przyszłości