antyk

Heraklit

"Panta rei" (Wszystko płynie) zmienność uważał za główną właściwość przyrody a rzeczywistość porównywał do rzeki

diogenezes

żył Według teorii cyników najważniejszą wartością jest cnota wszystko inne jest obojętne uważał że należy wyspać się wszystkich dworów Kultury

Sokrates

cnota jako dobro bezwzględne

Platon

obok świata przez nas obserwowanego istnieje jakiś inny byt doskonalszy świat idei

Arystoteles

przy Poznaniu kieruj się rozumem

Epikur

Carpe Diem Chwytaj dzień dobrem jest przyjemność i brak bólu życie dniem codziennym i jego urokami

Seneka

stoicyzm człowiekiem nie powinny rządzić namiętności uczucia i nastroju lecz rozum osiągnąć szczęście to zachowywać równowagę duchową

Uranos i Gaja

niebo i ziemia pierwsza para bogów

Zeus

bóg nieba i ziemi

Hera

żona Zeusa

Posejdon

Bóg wód

Hades

Bóg podziemia tataru

Apollo

bóg wróżb i wyroczni

Afrodyta i Eros

Bogowie miłości

Ares

bóg wojny

Temida

bogini sprawiedliwości

Atena

bogini mądrości pokoju i słusznej wojny

Prometeusz

poświęcił się dla ludzkości wykradając bogom z Olimpu ogień i został ukarany przykuto go do skał Kaukazu Gdzie orzeł wyjadał mu stale odrastającą wątroby

Dedal

uwięziony na Krecie przez Minosa sporządzał skrzydła z piór

Syzyf

za zdradę polskich tajemnic skazany na wieczne wtaczanie głazu który przy samym szczycie znowu Spadał w dół

Niobe

matka 14orga dzieci która twierdziła że zasługuje na większą część niż boginię latona Apollo i Artemida dzieci latony za te obrazy zabiły dzieci Niobe który rozpadła tak wielka że nie Przestało płakać nawet wtedy gdy Bogowie zamienili ją w kamień

narcyz

Zakochał się we własnym odbiciu

Tantal

wystawił wiedzę bogów na próbę rozpowiadał ich tajemnice skazany na wieczne męki głodu i pragnienia

Orfeusz

śpiewak który pięknie grał na lutni po śmierci Eurydyki udał się do Hadesu odzyskał ją i bezpowrotnie utracił

Demeter

jej rozpacz po utracie córki sprawiła że ziemia przestała rodzić na skutek umowy z Władcą krainy śmierci kora Persefona jest przez część roku z nią wiosną lato a przez część z hadesem jesień zima

nić Ariadny

sposób na wyjście z kłopotów Ariadna podarowała Tezeuszowi kłębek nici by mógł powrócić z labiryntu

cechy eposu homeryckiego

świat bogów i świat bohaterów, integracja bogów w życie bohaterów, inwokacja na początku utworu, wszechwiedzący narrator, dużo dialogów i monologów

Eris

bogini niezgody Rzuciła na stół jabłko z napisem dla najpiękniejszej Hera Atena i Afrodyta poprosiły Parysa o rozstrzygnięcie sporu

wojna trojańska

po tym jak Paryż wybrał Afrodytę Która obiecała mu miłość najpiękniejszej na ziemi kobiety czyli Heleny boginie pomogła Parysowi porwać Helenę do Troi a Grecy pod wodzą Agę nenona brata menalosa męże Heleny zaatakowali Troje

tragizm

nierozwiązywalny konflikt między losem i tym co człowiek chciałby z własnego życia uczynić wszystkie działania bohatera prowadzą do katastrofy daremność działań zdeterminowana przez los

Katharsis

wstrząsł uczuciowy przeżywany przez Widza patrząc na akcję tragedii odczuwał litość i trwogę

ironia tragiczna

nieszczęśliwy zbłądzenie bohatera na przykład Edyp zabijający ojca i żeniący się z matką

decorum

by mógł odpowiedniości stylu do gatunku

hamartia

wina tragiczna błędny rozpoznanie i fałszywe ocena własnej sytuacji przez bohatera tragedii który nie świadom istotnego sensu okoliczności w jakich się znalazł popełnia czyny prowadzące do dalszego zwykła nie jego losu go katastrofy

hybis

zrozumiałość i zuchwałość bohatera uniemożliwiająca mu właściwe rozpoznanie sytuacji w której się znalazł

teatr grecki

występowali tylko mężczyźni maski długie kostiumy

dramat antyczny

zasada trzech jedności miejsca czasu i akcji obecność chóru konflikt tragiczny przeznaczenie czyli fatum kierujący losem bohaterów zasada decorum

fatum

przeznaczenie kierujące losem bohaterów

poezja tyrtejska

zagrzewające do walki nakazujące poświęcić się w obronie ojczyzny

Horacy

poeta rzymski twórca filozofii życiowej która łączyła stoicyzm i epikureizm nakazywało dążyć do szczęścia przez cnotę i ograniczenie potrzeb życiowych

sacrum

świętość

profanum

to co na ziemi doświadczenia codzienne

heroizacja

podkreślenie bohaterstwa

patos

podniosły styl mówienia

stoicyzm

prawdziwe dobro człowieka i jego szczęście płynie cnoty rozumu i wewnętrznej harmonii Życie przemija a z nim wszystkie inne

epikureizm

prawdziwa przyjemność to ta z natury psychicznej

ramy czasowe

okres Kiedy tworzył Homer do 8 wieku przed naszą erą I do V wieku przed naszą erą zdobycie Rzymu przez germanów