jautājums |
atbilde |
sākt mācīties
|
|
trzeba dalej wymienić i po łacinie
|
|
|
sākt mācīties
|
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
|
|
|
Badanie stanu obecnego - część ogólna sākt mācīties
|
|
|
|
|
Badanie stanu obecnego - część szczegółowa, sākt mācīties
|
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
|
|
|
Podsumowanie wyników badania sākt mācīties
|
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
|
|
|
wymienić co po kolei bierze sie pod uwagę sākt mācīties
|
|
gatunek, płeć, maść, wiek, rasa, wielkość (wzrost i ciężar), użytkowość
|
|
|
sākt mācīties
|
|
wiąże się ze skłonnością do zapadania na niektóre choroby zakaźne, np.
|
|
|
sākt mācīties
|
|
nosacizna, morzyska i zołzy
|
|
|
sākt mācīties
|
|
niestrawności, kwasica, zasadowica, wzdęcia, przeładowanie żwacza i zaraza płucna
|
|
|
sākt mācīties
|
|
różyca wikłana przez E. rusiopathiae i pomór
|
|
|
sākt mācīties
|
|
FIV, katar koci, syndrom urologiczny u kastratów
|
|
|
sākt mācīties
|
|
parwowirozę, nosówkę i leptospirozę
|
|
|
w leczeniu i przy wyborze leków należy mieć na uwadze sākt mācīties
|
|
zwiększoną wrażliwość zwierząt na niektóre leki
|
|
|
sākt mācīties
|
|
|
|
|
kotów i małych mięsożernych sākt mācīties
|
|
|
|
|
co nie może być podawane przeżuwaczom doustnie sākt mācīties
|
|
preparaty nasercowe, zawierające związki naparstnicy
|
|
|
co nie może być podawane koniom sākt mācīties
|
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
głównie patologie rozrodu
|
|
|
sākt mācīties
|
|
patologia ciąży, porodu i laktacji
|
|
|
sākt mācīties
|
|
syndrom urologiczny kotów i nowotwory gruczołu krokowego
|
|
|
sākt mācīties
|
|
przepukliny pachwinowe mogą stać się przyczyną morzysk
|
|
|
sākt mācīties
|
|
zatrzymanie kamieni w cewce moczowej może powodować utrudnienia w oddawaniu moczu.
|
|
|
sākt mācīties
|
|
o zachowaniu ostrożności przy badaniu i leczeniu ciężarnych samic oraz o krótszej samiczej cewce moczowej, co predysponuje do zakażeń dróg moczowych,
|
|
|
sākt mācīties
|
|
na niektóre choroby skóry i alergie, związane z rasą,
|
|
|
sākt mācīties
|
|
może wskazywać na rasy, z jakich składa się dane zwierzę
|
|
|
sākt mācīties
|
|
może być związane z głuchotą i skłonnością do atopii
|
|
|
sākt mācīties
|
|
o zapadania nma wpływ na skłonność zwierzęcia da choroby, np. u młodych zwierząt występuje krzywica, u koni zołzy, u psów - nosówka
|
|
|
sākt mācīties
|
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
ma wpływ na odporność zwierzęcia,
|
|
|
sākt mācīties
|
|
są odporne na wąglik (antrax)
|
|
|
sākt mācīties
|
|
zesztywnienie odcinka lędźwiowego kręgosłupa, co w dalszym rozwoju choroby prowadzi do porażenia nerwowego, wywołując paraliż kończyn tylnych, brak czucia w kończynach oraz upośledzenie funkcjonowania mięśni zwieraczy odbytu i pęcherza moczowego).
|
|
|
sākt mācīties
|
|
są bardziej podatne na nosówkę, niż psy nierasowe
|
|
|
Wielkość (wzrost i ciężar) sākt mācīties
|
|
należy brać je pod uwagę podczas dawkowania leków
|
|
|
Wysokość w kłębie u bydła i koni? sākt mācīties
|
|
daje nam informacje, czy rozwój zwierzęcia jest prawidłowy,
|
|
|
sākt mācīties
|
|
niektóre typy użytkowe są bardziej podatne na niektóre choroby
|
|
|
sākt mācīties
|
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
choroby układu krążenia, niewydolność lewokomorowa
|
|
|
sākt mācīties
|
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
wiadomości dotyczące chorego zwierzęcia, zebrane przed właściwym badaniem klinicznym. Zadaniem wywiadu jest zebranie informacji, które mogą być wykorzystane do ustalenia przyczyny choroby, jej przebiegu i leczenia
|
|
|
Wywiad składa się z 2 części: sākt mācīties
|
|
danych o warunkach życia zwierzęcia do czasu wystąpienia choroby (anamnesis vitae) i danych o chorobie (anamnesis morbi).
|
|
|
Wywiad o warunkach życia ma na celu ustalenie: sākt mācīties
|
|
• Pochodzenie zwierzęcia • Warunki utrzymania i pielęgnacji, np. oświetlenie, wentylacja, ściółka, czyszczenie, ruch na powietrzu • Warunki żywienia i pojenia • Sposób użytkowania • Historia szczepień
|
|
|
Wywiad o chorobie obejmuje: sākt mācīties
|
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
Jak długo zwierzę choruje? W jakich okolicznościach zachorowało? Czy zwierzę chorowało już z podobnymi objawami? - Daje wyobrażenie o czasie trwania choroby, czy choroba jest ostra czy przewlekła, czy daje nawroty
|
|
|
• Czy choruje jedno lub więcej zwierząt w stadzie? sākt mācīties
|
|
Ma to znaczenie w przypadku chorób zakaźnych
|
|
|
• Czy chorowało rodzeństwo lub rodzice? sākt mācīties
|
|
Ma to znaczenie w przypadku chorób dziedzicznych, np. cukrzyca, wnętrostwo, dysplazja,
|
|
|
• Zaobserwowane objawy choroby sākt mācīties
|
|
• Zaobserwowane objawy choroby
|
|
|
• Czy zwierzę było leczone u innego lekarza? sākt mācīties
|
|
- Daje to informacje o stosowanych lekach, ich dawce, co ma szczególne znaczenie w przypadku udzielania pomocy przez osoby niekompetentne.
|
|
|
III Badanie stanu ogólnego sākt mācīties
|
|
III Badanie stanu ogólnego
|
|
|
• Budowa ciała (structura) sākt mācīties
|
|
są to wzajemne proporcje kości, stawów, mięśni, ścięgien, linia kręgosłupa i układ kończyn. Budowa może być silna, średnia lub słaba
|
|
|
Przy słabej budowie ciała można dodać zaobserwowane odejścia od normy, np. sākt mācīties
|
|
o Grzbiet karpiowaty (kyphosis) - wygięty ku górze o Grzbiet łęgowaty (lordosis) - wygięty w dół o Skrzywienie boczne (scoliosis) o Garb (gibbus) - deformacja głównie kręgów piersiowych,
|
|
|
• Stan odżywienia (conditio) sākt mācīties
|
|
daje wyobrażenie o tym, czy procesy przemiany materii przebiegają prawidłowo i czy zwierzę otrzymuje karmę pełnowartościową i w odpowiedniej ilości. Stan odżywienia określamy przez oglądanie i omacywanie.
|
|
|
sākt mācīties
|
|
szczeg. uwagę na tułów, czy doły przylędźwiowe i skroniowe są wypełnione mięśniami, czy widoczne są żebra, guzy biodrowe i wyrostki kolczyste kręgów. Stopień odżywienia określamy w skali BCS od 1 do 9. Jego wartość prawidłowa dla psów wynosi 4-5/9.
|
|
|
sākt mācīties
|
|
ogląda się i omacuje głównie oczodoły, grzebień łopatki, żebra i guzy biodrowe.
|
|
|
sākt mācīties
|
|
ogląda się długie mięśnie grzbietu, mięśnie udowe, pośladkowe i łokciowe.
|
|
|
W celu sprawdzenia grubości tkanki podskórnej sākt mācīties
|
|
należy omacać mostek, fałd kolanowy i nasadę ogona
|
|
|
Ze stanem odżywienia związane jest sākt mācīties
|
|
wychudzenie (inanitio) i otyłość (obesitas
|
|
|
z czym zwiazane wychudzenie lub otyłość? sākt mācīties
|
|
która może być wywołana czynnikami genetycznymi i chorobowymi (np. cukrzyca u psów i kotów, niedoczynność tarczycy, kastracje) lub nieprawidłowym żywieniem.
|
|
|
sākt mācīties
|
|
niewidocznymi żebrami, syndromem tłustej wątroby u drobiu, brakiem talii, pokładami tłuszczu w okolicy lędźwiowej i ogonowej oraz zaokrąglonym brzuchem.
|
|
|
Wychudzenie może być spowodowane czynnikami zewnętrznymi sākt mācīties
|
|
brak lub niemożność pobrania pokarmu) lub wewnętrznymi (zespoły złego wchłaniania i trawienia) i doprowadzić może do wyniszczenia (charłactwo - cachexio).
|
|
|
• Stan utrzymania (wygląd zewnętrzny) sākt mācīties
|
|
badanie przeprowadzamy przez oglądanie, omacywanie, oglądanie stanu sierści, pazurów, kopyt, grzywy i zębów i określamy go jako bardzo dobry, dobry, mierny lub zły.
|
|
|
sākt mācīties
|
|
Stan bardzo dobry występuje u zwierząt luksusowych w hodowli zarodowej i sportowej, zaś stan dobry jest dla zwierzęcia najlepszy. Zły stan utrzymania przy prawidłowej pielęgnacji może być spowodowany chorobą,
|
|
|
sākt mācīties
|
|
jest to szybkość i stopień reakcji na różne bodźce zewnętrzne, przyjmowane przez zwierzę za pomocą narządów zmysłów.
|
|
|
sākt mācīties
|
|
4 rodzaje temperamentu zwierząt:
|
|
|
sākt mācīties
|
|
przewaga procesów pobudzania nad procesami hamowania w korze mózgowej; u koni manifestuje się silną pobudliwością i gwałtownością, przez co są one nieprzydatne w pracy)
|
|
|
sākt mācīties
|
|
(cechuje się silnymi procesami pobudzania i hamowania, stałością i dokładnością odruchów warunkowych i dużą dzielnością w pracy; takie konie są najcenniejsze)
|
|
|
sākt mācīties
|
|
(silne, lecz mało aktywne procesy hamowania i pobudzania)
|
|
|
sākt mācīties
|
|
słabe procesy hamowania i pobudzania).
|
|
|
z czym związany jest rodzaj temperamentu sākt mācīties
|
|
Rodzaj temperamentu zwierzęcia związany jest z jego gatunkiem, rasą i typem konstytucjonalnym, np. konie sportowe (arabskie, angielskie) mają żywy temperament, zaś konie zimnokrwiste - spokojny,
|
|
|
sākt mācīties
|
|
zespół odziedziczonych cech wrodzonych, nabytych, morfologicznych i czynnościowych osobnika, warunkujących sposób jego reagowania na bodźce zewnętrzne. Obecnie według Dursta wyróżnia się 3 typy:
|
|
|
o Typ oddechowy (typus respiratorius sākt mācīties
|
|
wąska klatka piersiowa, lekka i wąska głowa, cienka szyja, długie kończyny. Bydło typu oddechowego cechuje się dużą mlecznością i skłonnością do zachorowań na gruźlicę. Przykłady: chart, bydło mleczne, konie wyścigowe
|
|
|
o Typ trawienny (typus digestorius) sākt mācīties
|
|
- krótka i szeroka klatka piersiowa, duży brzuch, mocne kończyny, krótka szyja, duża głowa. Bydło takie wykazuje tendencję do tycia, więc nadaje się na opas. Zwierzęta takie narażone są na schorzenia przewodu pokarmowego i układu krążenia,
|
|
|
o Typ mięśniowy (typus muscularis) sākt mācīties
|
|
mocna głowa, szeroka klatka piersiowa, dobrze rozwinięte mięśnie zadu i kończyn. Zwierzęta takie narażone są na schorzenia układu mięśniowego i nerwowego, np. bydło stepowe, boksery, dogi, mastiffy
|
|
|
• Zachowanie się zwierzęcia - obejmuje: sākt mācīties
|
|
pozycję i postawę ciała, przyjmowanie pokarmu i wody, przytomność, wyraz twarzy, spojrzenie, głos, chód i sposób poruszania się, ruchy poniewolne
|
|
|
sākt mācīties
|
|
pozycja jest to położenie linii kręgosłupa zwierzęcia w stosunku do podłoża (może być stojąca, siedząca lub leżąca)
|
|
|
sākt mācīties
|
|
postawa jest to wzajemny stosunek części ciała, czyli ułożenie linii grzbietu i szyi do kończyn oraz kończyn do osi ciała (może być prawidłowa lub nieprawidłowa)
|
|
|
sākt mācīties
|
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
trofoalergeny uwalniają histaminę, która powoduje rozszerzenie naczyń krwionośnych miazgi rogu kopytowego, co sprawia że koń z bólu stoi nieruchomo
|
|
|
sākt mācīties
|
|
przy morzysku konie przyjmują postawę wahadłową (przednie kopyta daleko z przodu, zaś tylne daleko z tyłu) lub leżą na grzbiecie (podobnie jak przy zapiaszczeniu okrężnicy małej)
|
|
|
o Ostre rozszerzenie żołądka sākt mācīties
|
|
(acuta dilatatio ventriculi) - koń przyjmuje pozycję siedzącego psa
|
|
|
sākt mācīties
|
|
konie stoją z szeroko rozstawionymi kończynami i wyciągniętą głową, grzbiet mają wyprostowany, zaś ogon uniesiony
|
|
|
o Przy urazowym zapaleniu osierdzia u krów sākt mācīties
|
|
na skutek przedostania się ciał obcych do przewodu pokarmowego krowy odczuwa ona bolesność w III - V p. m, co sprawia że odstawia ona łokcie na bok (objaw patogomiczny),
|
|
|
o Porażenie wiotkie kończyn tylnych sākt mācīties
|
|
występuje u małych zwierząt przy przerwaniu ciągłości kręgosłupa. Przyjmują one wówczas pozycję foki.
|
|
|
Przyjmowanie pokarmu i wody sākt mācīties
|
|
podczas chorób obserwuje się zaburzenia pobierania pokarmu i wody, np. przy wściekliźnie psy zjadają przedmioty niejadalne, wzmożone pragnienie występuje w gorączce, cukrzycy, ketozie i moczówce prostej, a także przy ropomaciczu u suk
|
|
|
sākt mācīties
|
|
(zachowana, zmniejszona, zniesiona, zwiększona, np. przy chorobach układu nerwowego)
|
|
|
sākt mācīties
|
|
żywy lub spokojny). Możliwe zmiany wyrazu twarzy to: stan agonalny/twarz Hipokratesa (facies Hippocraticus - błyszczące oczy, wyostrzone rysy), grymas sardoniczny (risus sardonicus obserwowany podczas tężca u koni), krzyż śmierci (zapaść)
|
|
|
sākt mācīties
|
|
głos ochrypły może występować przy zapaleniu krtani, zaś ochrypłe szczekanie stanowi objaw wścieklizny,
|
|
|
Chód i sposób poruszania się sākt mācīties
|
|
daje możliwość wykrycia kulawizny, chwiejności, niedowładu lub bezwładu kończyn,
|
|
|
sākt mācīties
|
|
są to ruchy niezależne od woli zwierzęcia, występujące przy chorobach OUN:
|
|
|
Ruchy poniewolne jakie to sākt mācīties
|
|
parcie do przodu, do tyłu, obrót wokół własnej osi, ruchy menażowe, obrotowe, wedrowanie
|
|
|
IV. BADANIE TEMPETATURY WEWN sākt mācīties
|
|
Mierzenie temperatury ciała (thermometria)
|
|
|
Mierzenie temperatury ciała sākt mācīties
|
|
jest jedną z najbardziej obiektywnych metod badania klinicznego, gdyż jej wszelkie odchylenia od normy są ważnym objawem chorobowym. W praktyce weterynaryjnej mierzenie temperatury ciała przeprowadza się w każdym przypadku chorobowym,
|
|
|
Temperaturę mierzy się u zwierząt w sākt mācīties
|
|
odbycie, a u ptaków w kloace, gdyż w tych miejscach temperatura jest najbardziej stała.
|
|
|
Przy ocenie temperatury należy wziąć pod uwagę sākt mācīties
|
|
płeć (SAMCE wyższa), stan fizjologiczny (ciąża), wiek (młode mają wyższą temperaturę), rasę (większe mają niższą), temperament, porę dnia, warunki środowiska i miejsce pomiaru (w pochwie jest o kilka dziesiątych wyższa, niż w odbytnicy).
|
|
|
Fizjologiczne wartości temperatury ciała: sākt mācīties
|
|
Fizjologiczne wartości temperatury ciała:
|
|
|
sākt mācīties
|
|
psy małe szczenięta (38,6- 39,3 ), - psy małe dorosłe (38,5- 39 ), - psy średnie szczenięta (38,3- 39,1 ), - psy średnie dorosłe (38 - 38,6 ), - psy duże szczenięta (38,2- 39 ), - psy duże dorosłe (37,4- 38,3 ),
|
|
|
sākt mācīties
|
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
ponad 5 lat - 37,5- 38 - źrebięta w pierwszych dniach życia- do 39,3, - źrebięta i młode konie do 5 lat- 37,5- 38,5,
|
|
|
sākt mācīties
|
|
• Bydło (37,5-39) - cielęta- 38,5- 40,5, - bydło młode do roku- 38,5- 40, - bydło powyżej roku- 38- 39,
|
|
|
sākt mācīties
|
|
38 - 40), prosięta – 39- 40,5
|
|
|
sākt mācīties
|
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
(1-1,5 stopnia) w zależności od pory dnia. Najniższa temperatura ciała występuje w godzinach nocnych do 6 rano. Pierwsze maksimum występuje między 6 a 9 rano, drugie minimum między 10 a 16, zaś temperatura najwyższa występuje między 16 a 19.
|
|
|
Kiedy Zjawisko odwrotne (wahania temp) sākt mācīties
|
|
obserwuje się w przebiegu gruźlicy, kiedy temperatura poranna jest wyższa, niż wieczorna (typus inversus). Zaliczana jest do podziału ze względu na czynnik wywołujący.
|
|
|
Pomiaru temperatury można dokonywać przy użyciu: sākt mācīties
|
|
termometru rtęciowego (najwyższą wartość osiąga po około 1 minucie, zaś po wyjęciu słupek rtęci nie opada), termometru spirytusowego, elektronicznego, termisioru (badanie temperatury skóry).
|
|
|
sākt mācīties
|
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
to reakcja adaptacyjna fizjologicznie sprawnych ośrodków termoregulacji i zespołu podporządkowanych im mechanizmów obwodowych na działanie czynników gorączkotwórczych.
|
|
|
Gorączka występuje z reguły pod wpływem sākt mācīties
|
|
czynników zakaźnych (septycznych), chociaż gorączka może wystąpić też na tle niezakaźnym (aseptyczna), spowodowana rozpadem obumarłych elementów komórkowych i tkankowych (pooperacyjnie, złamania kości, krwotoki wew, poród, wysiłek mięśniowy).
|
|
|
wzrost temperatury może wystąpić też na skutek sākt mācīties
|
|
bodźców nerwowych pochodzenia centralnego lub obwodowego (neurozy, silne bóle)
|
|
|
sākt mācīties
|
|
objawów nieswoistych, spośród których najważniejsze są:
|
|
|
sākt mācīties
|
|
• Podwyższona temperatura wewnętrzna, • Przyspieszenie tętna i oddechu, • Upośledzenie lub brak łaknienia, często wzmożone pragnienie, • Przekrwienie błon śluzowych, • Zmniejszenie ilości oddawanego moczu (oliguria),
|
|
|
sākt mācīties
|
|
• Zwiększenie ciężaru właściwego moczu i lepkości, białkomocz, • Zmiana odczynowości moczu o Zwierzęta trawożerne fizjologicznie mają mocz zasadowy (w patologii kwaśny) o Mięsożerne - kwaśny (w patologii zasadowy) o Wszystkożerne - obojętny
|
|
|
sākt mācīties
|
|
• Nierównomiernie rozłożona ciepłota skóry • Dysproteinemia - zachwianie wzajemnych proporcji między IgG a albuminami (spadek syntezy albumin w wątrobie) • Przyspieszenie OB (szybkość opadu zależy od stosunku albumin do globulin) • Leukocytoza
|
|
|
Typy gorączki w zależności od sākt mācīties
|
|
stopnia podwyższenia temperatury ciała:
|
|
|
sākt mācīties
|
|
podwyższenie temperatury ciała o 0,2- 0,5 stopnia,
|
|
|
sākt mācīties
|
|
podwyższenie temperatury o 1-1,5 stopnia,
|
|
|
sākt mācīties
|
|
podwyżowca szenie temperatury powyżej 1,5 stopnia. Towarzyszy chorobom zakaźnym, np. nosówce psów, odoskrzelowemu zapaleniu płuc, zołzom u koni - Streptococcus equi), różyca i pomór świń, wąglik i księgosusz u bydła)
|
|
|
W zależności od czasu trwania wyróżniamy: sākt mācīties
|
|
W zależności od czasu trwania wyróżniamy:
|
|
|
sākt mācīties
|
|
febris ephemera) - trwa do 3 dni. Występuje często u bydła po podaniu szczepionek i surowic odpornościowych, a także przy zaburzeniach trawienia,
|
|
|
sākt mācīties
|
|
febris acuta) - może ciągnąć się nawet do miesiąca. Występuje np. w krupowym zapaleniu płuc, nosaciznie, niedokrwistości zakaźnej, nosówce psów,
|
|
|
sākt mācīties
|
|
(febris chronica) - może ciągnąć się miesiącami. Zdarza się przy malarii, gruźlicy, niedokrwistości zakaźnej.
|
|
|
W zależności od wahań dobowych temperatury: sākt mācīties
|
|
W zależności od wahań dobowych temperatury:
|
|
|
sākt mācīties
|
|
(febris continua) - wysoka temperatura z niewielkimi wahaniami dobowymi, nieprzekraczającymi 1 stopnia. Występuje w ciężkich schorzeniach o charakterze posocznicowym, np. wąglik, różyca, wągry, krupowe zapalenie płuc u koni,
|
|
|
sākt mācīties
|
|
febris remittens) - cechuje się znacznymi wahaniami dobowymi od 1 do 2 stopni, jednak nigdy nieobniżającymi się do granic fizjologicznych. Jest to najczęściej spotykany typ gorączki w chorobach zakaźnych, wikłanych przez paciorkowce i gronkowce,
|
|
|
sākt mācīties
|
|
febris hectica) - gorączka, w której temperatura z bardzo wysokiej obniża się poniżej granic normy. Podczas niej następuje nasilony katabolizm, a zwierzę po kilku tygodniach ulega wyniszczeniu, np. przy gruźlicy,
|
|
|
• Gorączka przerywana (febris intermittens) sākt mācīties
|
|
obj się krótkimi skokami temperatury występującymi na przemian z okresami bezgorączkowymi. Każdy napad gorączki rozpoczyna się silnymi dreszczami i kończy obfitymi potami. W najbardziej typowej formie występuje przy niedokrwistości zakaźnej u koni
|
|
|
sākt mācīties
|
|
(febris reccurens) - objawia się występowaniem kolejnych okresów wysokiej gorączki i okresów bezgorączkowych, trwających kilka dni (dłużej, niż przy przerywanej).
|
|
|
sākt mācīties
|
|
(apyrexia) trwa zwykle 6-8 dni. Występuje przy chorobach pasożytniczych krwi, np. malaria, babeszjoza, borelioza, gruźlica, nosacizna
|
|
|
sākt mācīties
|
|
febris atypica) - wyróżnia się nieprawidłowymi wahaniami dobowymi i nieokreślonym czasem trwania. Występuje przy zołzach, krupowym zapaleniu płuc, nosaciznie i pomorze świń.
|
|
|
Typy gorączki ze względu na czynnik wywołujący: sākt mācīties
|
|
Typy gorączki ze względu na czynnik wywołujący:
|
|
|
sākt mācīties
|
|
związana z działaniem pirogenów. Może być zewnątrzustrojowa (bakterie i wirusy) lub wewnątrzustrojowa (zatrucia i toksyny)
|
|
|
sākt mācīties
|
|
powstaje bez zadziałania czynnika zakaźnego, np. w wyniku uszkodzenia tkanek po urazach czy oparzeniach, np. podczas porodu, silnego wysiłku mięśniowego, w wyniku złamań kości, gorączka pooperacyjna,
|
|
|
sākt mācīties
|
|
temperatura ciała utrzymuje się w granicach normy, mimo wyraźnych objawów gorączki. Występuje u starszych zwierząt
|
|
|
sākt mācīties
|
|
występuje, gdy w organizmie zachodzi wchłanianie płynów, • Gorączka alergiczna
|
|
|
sākt mācīties
|
|
|
|
|
• Gorączka na skutek podawania substancji pobudzającej sākt mācīties
|
|
zachodzi w celu pobudzenia układu siateczkowo- śródbłonkowego (cytokiny prozapalne)
|
|
|
W przebiegu gorączki wyróżnia się sākt mācīties
|
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
(stadium incrementi) - obejmuje okres narastania temperatury do szczytu i pojawienie się objawów swoistych dla gorączki,
|
|
|
sākt mācīties
|
|
(stadium fastigii) - zbiega się z okresem, w którym występują wszystkie objawy typowe dla gorączki. Jest to czas największego nasilenia choroby,
|
|
|
sākt mācīties
|
|
(stadium decrementi) - może cechować się szybkim lub litycznym przebiegiem. Szybki spadek temperatury (crisis) objawia się silnymi potami, spowolnieniem tętna i oddechów. Przy tym rodzaju spadku może nastąpić zjawisko przełomu rzekomego
|
|
|
zjawisko przełomu rzekomego sākt mācīties
|
|
(pseudokryzysu pseudocrisis), polegające na nagłym wzroście ciepłoty wewnętrznej po lekkim spadku. Jest to objaw niekorzystny, świadczący o powikłaniach
|
|
|
sākt mācīties
|
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
spadek temperatury wewnętrznej poniżej wartości fizjologicznej. W ocenie hipotermii należy zachować ostrożność i nie zapominać o błędach techn., jakie mogą być popełnione, np. niedomykanie odbytu, wprowadzenie termometru do mas kałowych
|
|
|
sākt mācīties
|
|
• Obniżenie temperatury o 1 stopień poniżej normy
|
|
|
sākt mācīties
|
|
Obserwuje się ją u zwierząt starych przy niskich temperaturach otoczenia, u koni wyniszczonych, po silnych krwotokach, a także pod wpływem działania środków nasennych i przeciwgorączkowych.
|
|
|
zapaścią średniego stopnia sākt mācīties
|
|
Obniżenie temperatury o 2 stopnie
|
|
|
sākt mācīties
|
|
|
|
|
Zapaść od kryzysu różni się sākt mācīties
|
|
dużym spadkiem temp, ochłodzeniem powierzchni ciała, osłabieniem czynności serca, ogólnym osłabieniem. Skóra w zapaści jest chłodna, pokryta lepkim potem, błony śluzowe są zasinione, występuje drżenie kończyn, tętno jest przyspieszone, ale słabe
|
|
|
krzyż śmierci” (crux mortis), sākt mācīties
|
|
W stanach agonalnych występuje tzw., krzyż śmierci” (crux mortis), w którym spadek temperatury krzyżuje się ze wzrostem oddechów i tętna
|
|
|
Hipertermia niegorączkowa sākt mācīties
|
|
udar cieplny, udar słoneczny
|
|
|
sākt mācīties
|
|
(siriasis) - jest to czynnościowe przeciążenie ośrodka termoregulacji spowodowane zmniejszoną utratą ciepła podczas wysokiej temperatury otoczenia i dużej wilgotności. Wzrost temperatury ciała powiązany jest z drgawkami, wymiotami i apatią.
|
|
|
sākt mācīties
|
|
(insolatio) - jest to reakcja organizmu na działanie promieni słonecznych, podczas której (oprócz zmniejszonej utraty ciepła) dochodzi do wchłaniania promieniowania. Najbardziej narażone są na nie zwierzęta bez okrywy włosowej, np. świnie,
|
|
|
sākt mācīties
|
|
ętno jest to falisty ruch tętnic, powstający w momencie wyrzutu krwi i przenoszący się na obwód. Jakość tętna zależy od siły skurczu lewej komory, ilości krwi w naczyniach i napięcia ich ścian
|
|
|
sākt mācīties
|
|
wieku, wielkości zwierzęcia, płci (u samic jest częstsze), od wysiłku, temperamentu i stanu fizjologicznego.
|
|
|
Na falę tętna mają wpływ: sākt mācīties
|
|
• Częstość tętna - zależy od pobudzeń w węźle zatokowym i następowego skurczu serca • Objętość wyrzutowa serca i szybkość wyrzutu krwi • Elastyczność naczyń krwionośnych • Opory na obwodzie
|
|
|
Ze względu na liczbę skurczów wyróżniamy: sākt mācīties
|
|
• Tętno przyspieszone (pulsus frequens),• Tętno zwolnione (pulsus rarus)
|
|
|
sākt mācīties
|
|
powyżej wartości referencyjnych. Tętno takie związane jest z podwyższeniem temperatury ciała, a także powstaje na skutek działania substancji toksycznych na receptory serca. Obserwuje się je w chorobach zakaźnych i pasożytniczych krwi, z gorączką
|
|
|
sākt mācīties
|
|
Obserwuje się je w chorobach zakaźnych i pasożytniczych krwi, przebiegających z podwyższeniem temperatury ciała, a także w niewydolności układy krążenia, przy ciężkich schorzeniach przewodu pokarmowego
|
|
|
sākt mācīties
|
|
najczęściej towarzyszy bradykarii (bradycardii). Towarzyszy przede wszystkim chorobom mózgowym, związanym z podwyższeniem ciśnienia wewnątrzczaszkowego
|
|
|
sākt mācīties
|
|
w nowotworach mózgu, w wodogłowiu i zakaźnym zapaleniu mózgu i opon mózgowych. Fizjologicznie może występować u trenujących koni sportowych, psów wyścigowych i u starszych zwierząt
|
|
|
Ze względu na napięcie tętnic sākt mācīties
|
|
podatność tętnicy na ucisk palcem):
|
|
|
sākt mācīties
|
|
(pulsus mollis) - przy niewielkim ucisku tętnicy zanika fala tętna. Występuje w niewydolności krążenia i przy utracie napięcia ścian naczyń,
|
|
|
sākt mācīties
|
|
(pulsus filliformis) - obserwowane przy zapaści, ciężko wyczuwalne,
|
|
|
• Tętno twarde (pulsus durus sākt mācīties
|
|
wyst. gdy mimo przytknięcia św. tętnicy palcem nadal nie jest ona zamknięta, a tętno jest wyczuwalne. Występuje przy stwardnieniu ścian tętnic, w tężcu i intoksykacji. T. twarde wyrażone w silnym stopniu zwane jest t. drutowatym (pulsus contractus)
|
|
|
Ze względu na stopień wypełnienia tętnic: sākt mācīties
|
|
Ze względu na stopień wypełnienia tętnic:
|
|
|
sākt mācīties
|
|
(pulsus plenus) - występuje przy tętnicy dobrze wypełnionej, kiedy można wyczuć więcej, niż połowę jej obwodu. Fizjologicznie występuje ono u krów wysokomlecznych, zaś u reszty jest patologiczne i związane np. ze wzmożoną akcją serca,
|
|
|
sākt mācīties
|
|
(pulsus vacuus/ inanis) - występuje przy tętnicy słabo wypełnionej, kiedy obwód tętnicy nie jest wyczuwalny.
|
|
|
Badanie i wartości tętna u poszczególnych gatunków. sākt mācīties
|
|
Badanie i wartości tętna u poszczególnych gatunków.
|
|
|
sākt mācīties
|
|
Tętno badamy na tętnicy szczękowej zewnętrznej (a. maxillaris externa), przebiegającym we wcięciu naczyniowym żuchwy (incisura vasorum),
|
|
|
sākt mācīties
|
|
konie ogólnie: 30-40, - konie w wieku 1-2 lat: 40-56, - ogier: 28-32, - wałach: 33-39, - klacz: 34-40.
|
|
|
sākt mācīties
|
|
- źrebaki nowonarodzone: 128, - źrebaki 1-2 dniowe: 100-120, - źrebaki 2-tygodniowe: 80-100, - źrebaki 3-6 miesięcy: 64-76, - źrebaki 6-12 miesięcy: 48-72,
|
|
|
sākt mācīties
|
|
tętno badamy na tętnicy twarzowej (a. facialis) dwoma rękoma, przebiegającej przed przednią krawędzią mięśnia żwacza. Przy badaniu rektalnym tętno mierzymy na tętnicy biodrowej. U cieląt i małych przeżuwaczy tętno wyczuwalne jest też a tętnicy udowej,
|
|
|
sākt mācīties
|
|
- bydło ogólnie: 50-80, - cielę nowonarodzone- 116-141, - cielę 8- 14 dni- 108, - cielę jednomiesięczne- 105, - cielę półroczne- 95, - bydło roczne- 90, - krowa- 40-60, - buhaj- 45-72.
|
|
|
sākt mācīties
|
|
u świń tętna nie mierzy się palpacyjnie ze względu na zbyt duże otłuszczenie.
|
|
|
sākt mācīties
|
|
- świnie ogólnie- 60-70, - prosięta do 2 tygodni- 110-140, - prosięta 3-miesięczne: 100-110, - knur- 60-70, - locha- 90-100, - wieprze i świnie stare- 55-75.
|
|
|
sākt mācīties
|
|
tętno mierzymy na tętnicy udowej (70-78 ),
|
|
|
sākt mācīties
|
|
tętno mierzymy na tętnicy udowej. Badania tętna dokonuje się przez całą minutę. U psów występuje arytmia oddechowa, co pociąga za sobą zmianę pracy serca ze względu na zianie, podczas którego tętno ulega spowolnieniu.
|
|
|
sākt mācīties
|
|
- psy ogólnie - 70-160, - psy młode: 100-180, - psy dorosłe małych ras: 80-160, -psy dorosłe dużych ras: 60-120,
|
|
|
sākt mācīties
|
|
tętno mierzymy na tętnicy udowej. U kociąt wynosi 130-140, zaś u kotów dorosłych 120-140.
|
|
|
Sposoby badania liczby oddechów. sākt mācīties
|
|
Sposoby badania liczby oddechów.
|
|
|
Liczbę oddechów na minutę określa się: sākt mācīties
|
|
• Obserwując ruchy klatki piersiowej i brzucha, Obserwując ruchy skrzydełek nosowych, Wysłuchując szmery oddechowe na tchawicy, Przykładając dłoń do nozdrzy,
|
|
|
Liczbę oddechów na minutę określa się: sākt mācīties
|
|
Obserwując skraplającą się parę wydychanego powietrza w niskiej temperaturze otoczenia, Przykładając rękę do klatki piersiowej w czasie ruchów oddechowych, Metodami graficznymi.
|
|
|
Co decyduje o liczbie oddechów? sākt mācīties
|
|
• Wiek - zwierzęta młode mają większą liczbę oddechów, niż stare, ponieważ ich przemiana materii jest szybsza i w jednostce czasu wydalają więcej dwutlenku węgla, • Płeć - samice oddychają szybciej niż samce, a samice ciężarne szybciej, niż nieciężarne,
|
|
|
Co decyduje o liczbie oddechów? sākt mācīties
|
|
• Rasa i wielkość zwierzęcia, • Pora dnia- w nocy w czasie spoczynku liczba oddechów jest mniejsza, niż w trakcie dni, • Pora roku, • Wysiłek fizyczny
|
|
|
Przyspieszenie oddechów (polypnoe) sākt mācīties
|
|
występuje we wszystkich przypadkach utrudnionej wymiany gazowej w płucach, a więc w przypadku zmian chorobowych (np. zapalenie czy obrzęk płuc), zaburzeń czynności mięśni oddechowych (np. skurcze tężcowe, wzdęcie żołądka i jelit),
|
|
|
Przyspieszenie oddechów (polypnoe) sākt mācīties
|
|
niewydolności krążenia, gdyż przepełnione krwią naczynia zmniejszają światło pęcherzyków płucnych. Liczba oddechów zwiększa się także w stanach anemicznych i przy podwyższonej temperaturze ciała.
|
|
|
sākt mācīties
|
|
(bradypnoe) obserwuje się przy zwężeniu światła dużych oskrzeli i przy zwiększeniu ciśnienia wewnątrzczaszkowego (wylew, wodogłowie, acetonemia krów).
|
|
|
Prawidłowa liczba oddechów na minutę u różnych gatunków. sākt mācīties
|
|
Prawidłowa liczba oddechów na minutę u różnych gatunków.
|
|
|
sākt mācīties
|
|
8-16 (badamy przykładając grzbietową część dłoni do nozdrzy):
|
|
|
sākt mācīties
|
|
- Konie czystej krwi arabskiej: 6-10, - Konie pełnej krwi angielskiej: 9-12, - Konie bezrasowe: 14-16, - Źrebięta- 14-15.
|
|
|
sākt mācīties
|
|
• Bydło dorosłe: 10-20, - Jałowizna: 27-30, - Cielęta do 5 tygodni: 35-40, - Cielęta do 2 tygodni: 50- 56.
|
|
|
sākt mācīties
|
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
badamy fonendoskopem, ruchy skrzydełek, powietrze wydychane zimą): - Psy dorosłe: 14-18, - Psy młode: 20-22,
|
|
|
sākt mācīties
|
|
• Koty dorosłe: 17-23, Koty młode: 22-24.
|
|
|
WĘZŁY CHŁONNE, BŁONY ŚLUZOWE, OKO sākt mācīties
|
|
WĘZŁY CHŁONNE, BŁONY ŚLUZOWE, OKO
|
|
|
sākt mācīties
|
|
Przez naczynia i węzły chłonne przepływają rozmaite wytwory przemian fizjologicznych i patologicznych, zachodzących w ustroju. W węzłach chłonnych zatrzymywane są drobnoustroje chorobotwórcze.
|
|
|
sākt mācīties
|
|
Czynniki te mogą powodować zmiany w węzłach chłonnych w postaci ich obrzęku i bolesności, a nawet ropienia i dlatego ich badanie ma duże znaczenie diagnostyczne (również dlatego, że schorzały narząd może być niedostępny badaniu,
|
|
|
Przy badaniu węzłów chłonnych bierze się pod uwagę: sākt mācīties
|
|
wielkość i kształt, Budowa, KONSYSTENCJA, TEMPERATURA, BOLESNOŚĆ
|
|
|
sākt mācīties
|
|
wielkość podaje się w cm lub porównuje do figur geometr). W. chł. Zw. zdrowych są dość drobne i przysłonięte otaczającymi tk. Poza tym ich wielkość zależy od gat., rasy, wielkości i wieku (węzły młodych są z reguły większe i bardziej soczyste
|
|
|
sākt mācīties
|
|
fizjologicznie jest zrazikowa, a w patologii zatarta i gładka),
|
|
|
sākt mācīties
|
|
fizjologicznie jest elastyczna i tęga, zaś w patologii twarda i chełbocząca),
|
|
|
sākt mācīties
|
|
(fizjologicznie jest taka sama jak otaczających tkanek, zaś w patologii- wyższa),
|
|
|
sākt mācīties
|
|
fizjologicznie niebolesne),
|
|
|
Przesuwalność na podłożu i skóry nad nimi sākt mācīties
|
|
prawidłowo są przesuwalne).
|
|
|
Dla porównania należy badać sākt mācīties
|
|
węzły chłonne symetrycznie po obu stronach ciała, gdyż zmiany stwierdzane obustronnie są objawem uogólnienia choroby. Gdy chociaż jeden z wymienionych czynników się różni należy opisać węzły oddzielnie.
|
|
|
Badanie węzłów chłonnych u poszczególnych gatunków. sākt mācīties
|
|
Przeżuwacze: dostępne badaniu są:
|
|
|
• Węzły chłonne podżuchwowe sākt mācīties
|
|
lnn. submandibularis (za kątem żuchwy, pod ślinianką) - należy stojąc przy głowie twarzą w kierunku grzbietu omacywać dwoma rękoma okolicę podszczękową,
|
|
|
• Węzły chłonne przedłopatkowe sākt mācīties
|
|
lnn. prescapulares (nad stawem barkowym) - stanąć przy szyi twarzą ku kończynom tylnym i wciskać palce pod brzeg łopatki,
|
|
|
• Węzły chłonne fałdu kolanowego sākt mācīties
|
|
lnn. politei (dole podkolanowym) - stanąć z boku twarzą ku ogonowi i oprzeć jedną rękę na guzie biodrowym, a drugą ująć fałd kolanowy i przesunąć dłoń nieco ku górze,
|
|
|
• Węzły chłonne nadwymieniowe sākt mācīties
|
|
- stajemy z tyłu krowy, uginamy się na nogach i obmacujemy górną jedną trzecią wymienia. Węzły zlokalizowane są w więzadle podwieszającym wymię.
|
|
|
sākt mācīties
|
|
• Węzły chłonne podżuchwowe- zlokalizowane w dole żuchwy po wewnętrznej stronie sanek. Najczęściej powiększone są w przebiegu zołzów i nosacizny. W zołzach są znacznie powiększone, bolesne, gorące, przesuwane i chełboczące na skutek ropienia
|
|
|
sākt mācīties
|
|
Ropa zwykle przebija się na zewn przez liczne przetoki; po wyropieniu węzeł zmniejsza się, a po przetokach pozostają blizny. W przebiegu nosacizny zwykle powiększony jest tylko jeden węzeł (zwykle lewy). Jest on twardy, nieboles, nieprzesuwalny.
|
|
|
• Węzły chłonne fałdu kolanowego sākt mācīties
|
|
- zlokalizowane w skórnym fałdzie kolanowym,
|
|
|
• Węzły chłonne pachwinowe powierzchowne sākt mācīties
|
|
lnn. Inguinales superficiales (u klaczy nadwymieniowy, a u ogierów nadprąciowy ). Aby je wymacać należy polecić pomocnikowi uniesienie przedniej kończyny po stronie badanej i wsunąć dłoń między udo i brzuch
|
|
|
sākt mācīties
|
|
mają węzły chłonne niemacalne na skutek otłuszczenia
|
|
|
sākt mācīties
|
|
• Węzły chłonne podżuchwowe- zawarte w kącie żuchwy pod ślinianką. Ich silne powiększenie występuje podczas chłoniaka • Węzły chłonne przedłopatkowe- macalne u dużych psów • Węzły chłonne podkolanowe - w dole podkolanowym, macalne u dużych psów
|
|
|
Ostre zapalenie węzłów chłonnych sākt mācīties
|
|
|
|
|
Ostre zapalenie węzłów chłonnych sākt mācīties
|
|
Bywa spow. ostrym zapal. miąższu węzłów z surowiczo - komórkowym nacieczeniem. Węzły są wówczas powiększone, przekrwione, wypełnione płynem surowiczym, mają zmieniony kształt i zatartą budowę. Stają się twarde, napięte, chełboczące, gorące, bolesne
|
|
|
Ostre zapalenie węzłów chłonnych sākt mācīties
|
|
Przesuwalność na podłożu zwykle jest zachowana, jednak przy nacieczeniu tkanki otaczającej może być nieprzesuwalny. Przyczyną ostrego obrzęku mogą być: ostre choroby zakaźne, ropawica, ostre zapalenie naczyń chłonnych.
|
|
|
Przewlekłe zapalenie węzłów chłonnych sākt mācīties
|
|
|
|
|
Przewlekłe zapalenie węzłów chłonnych sākt mācīties
|
|
|
|
|
Przewlekłe zapalenie węzłów chłonnych sākt mācīties
|
|
Obrzęk przewlekły spowodowany jest rozrostem tkanki łącznej węzłów i przylegającej warstwy podskórnej. Węzeł jest mniej powiększony, niż przy obrzęku ostrym, ma guzowatą powierzchnię, zatartą budowę, ale jest niebolesny i nieprzesuwalny na podłożu.
|
|
|
Przewlekłe zapalenie węzłów chłonnych sākt mācīties
|
|
Węzeł zachowuje temp otaczających tkanek. Niekiedy może rozwinąć się w przewlekłe zapalenie naczyń chłonnych (lymphangioitis), co na kończynach może doprowadzić do słoniowatości (elephantiasis) i ich trwałej deformacji utrudniony odpływ limfy
|
|
|
Błony śluzowe dostępne do badania sākt mācīties
|
|
Błony śluzowe są niezabarwione, okrywa je cienka warstwa nabłonka i są obficie unaczynione, co sprawia że dobrze widoczne są na nich wszystkie wykwity efflorescentia. Błony dostępne do badania:
|
|
|
sākt mācīties
|
|
błona powieki górnej, dolnej i trzeciej) - badania u zwierząt małych dokonuje się rozchylając powieki kciukiem lub palcami wskazującymi, zaś powiekę trzecią podważa się wacikiem nawiniętym na zapałkę.
|
|
|
• Śluzówka przedsionka jamy nosowej sākt mācīties
|
|
przedsionek jamy nosowej to przestrzeń jamy nosowej do ujścia przewodów łzowych (tractus lacrimalis). U bydła przechodzi on w śluzawicę. U małych zwierząt jest ona niedostępna badaniu ze względu na wąskość przewodów nosowych.
|
|
|
• Śluzówka przedsionka jamy ustnej sākt mācīties
|
|
przestrzeń zawarta między wew pow. policzków i zew pow dziąseł. W celu zbadania u małych rozwiera się ją końc palców obu rak za zęby sieczne, zaś u bydła i koni- ujmując język dłonią wprowadzoną wzdłuż brzegu bezzębnego i wyciągając go nieco na bok,
|
|
|
• Śluzówka przedsionka pochwy lub napletka sākt mācīties
|
|
• Śluzówka przedsionka pochwy lub napletka
|
|
|
sākt mācīties
|
|
|
|
|
Zmiany związane ze stanem błon śluzowych. sākt mācīties
|
|
• Zmiany barwne, obrzęk, wybroczyny, wypływy
|
|
|
sākt mācīties
|
|
bladość (palor), zaczerwienienie, zasinienie, zażółcenie. Zmiany te są zwykle następstwem niedokrwistości, chorób układu krążenia i narządu oddechowego oraz przewodu pokarmowego i zatruć.
|
|
|
sākt mācīties
|
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
wynaczynienia krwi poza ściany naczyń,
|
|
|
sākt mācīties
|
|
ocenia się ich kolor, wilgotność, pokrycie nalotem i przejrzystość.
|
|
|
Bladość (palor) błon śluzowych sākt mācīties
|
|
Bladość najlepiej widoczna jest na spojówkach. Błony śluzowe stają się bladoróżowe, bladoszare, papierowe lub porcelanowo białe. Bladość nagle powstająca jest objawem krwotoków wewnętrznych
|
|
|
Bladość (palor) błon śluzowych sākt mācīties
|
|
Powoli narastająca bladość występuje w niedożywieniu, niedokrwistościach pokarmowych, fizjologicznej niedokrwistości prosiąt, w przebiegu inwazji pasożyt narządu oddechowego (np. motylicą wątrobową) oraz we wszelkich chorobach zakaź i wyniszczających
|
|
|
Bladość (palor) błon śluzowych sākt mācīties
|
|
Bladość jest skutkiem niedokrwienia błon śluzowych. Anemia niedoborowa (anemia procelorum) u prosiąt, cechująca się bladością śluzówki, występuje w 1 tygodniu życia. Spowodowana jest nagłym rozpadem hemoglobiny płodowej po urodzeniu.
|
|
|
Zaczerwienienie (rubor) błon śluzowych sākt mācīties
|
|
Fizjo wyst po wysiłku fiz, podnieceniu psych lub przy wyso temp otoczenia. Zaczerwie. chorobliwe może być spowodowane przekrwieniem lub wybroczynami krwi do bł śluz. postać czerwonych plamek, obwódek dookoła zębów lub zaczerwienienia całej bł śluz
|
|
|
Przekrwienie możemy podzielić sākt mācīties
|
|
czynne, bierne i mieszane.
|
|
|
• Przekrwienie czynne (zapalne sākt mācīties
|
|
typ tętniczego i wywoła zastojem krwi w nn tętni (hyperaemia activa). Może występować w postaci plamek (skupionych przy różyczce raseola lub rozsianych w formie wysypki exanthema), rumienia (słoneczny lub cieplny) lub może być to przekrwienie ogólne
|
|
|
sākt mācīties
|
|
(niezapalne) jest typu żylnego i wywołane jest zastojem krwi w naczyniach żylnych (hyperaemia passiva). Może mieć postać przekrwienia ogólnego, plamek czerwonych (livido) lub być spowodowane rozszerzeniem naczyń (telangiectasis).
|
|
|
• Przekrwienie mieszane tętniczo- żylne sākt mācīties
|
|
spowodowane jest gorączką, czynnikami chorobotwórczymi. Przekrwienie może być następstwem niedotleniania i przesycenia krwi dwutlenkiem węgla, a więc jest objawem niedomogi serca, chorób układu oddechowego (upośledzających oddychanie)
|
|
|
• Przekrwienie mieszane tętniczo- żylne sākt mācīties
|
|
albo uciśnięciem płuc przez trzewia, co zdarza się w morzyskach koni. Może występować w chorobach gorączkowych i zakaźnych, np. u koni w przebiegu zarazy piersiowej, u psów w nosówce, u świń w różycy i pomorze
|
|
|
Zaczerwienienie spowodowane wybroczynami może być: sākt mācīties
|
|
punkcikowate (petechiae), pręgowane (vibices) lub rozlane (ecchymosis) lub mogą mieć postać krwawych podbiegnięć (sugilationes), spowodowanych wydostaniem się dużej ilości krwi z naczyń.
|
|
|
Jak odróżnić zaczerwienienie od wybroczyn? sākt mācīties
|
|
Za pomocą diaskopii, czyli uciskania zmian. Wybroczyny nie bledną przy ucisku, zaś przekrwienie - tak
|
|
|
Zażółcenie błon śluzowych (flavedo, flavitas) sākt mācīties
|
|
Stanowi objaw żółtaczki (icterus) i najwyraźniej uwidacznia się na spojówkach, a jest spowodowane obecnością we krwi barwnika żółci - bilirubiny. Zależnie od ilości bilirubiny błony śluzowe są żółte do pomarańczowych.
|
|
|
• Żółtaczkę przedwątrobową (hemolityczną) sākt mācīties
|
|
- spowodowana nadmiernym rozpadem erytrocytów pod wpływem czynników uszkadzających. Hemoglobina uwolniona z rozpadłych krwinek wydalana jest z moczem i kałem,
|
|
|
sākt mācīties
|
|
- spowodowana niewydolnością wątroby i jej niezdolnością do wychwytu i sprzęgania diglukuroidu, przez co bilirubina koncentruje się także poza wątrobą, np. w skórze,
|
|
|
• Żółtaczka postwątrobowa (zastoinowa, obturatoryjna, mechaniczna) sākt mācīties
|
|
wywołana zaczopowaniem przewodu żółciowego (np. kamica). U Ru może być także spowodowana uszkodzeniem wątroby przez mot. wątrobową. W kale nie stwierdza się obecności bilirubiny, natomiast jej znaczne ilości występują w surowicy i moczu,
|
|
|
Sinica błon śluzowych (cyanosis) sākt mācīties
|
|
Jest następstwem przekrwienia rozlanego żylnego, co prowadzi do niedotlenienia krwi.
|
|
|
Sinica błon śluzowych (cyanosis) sākt mācīties
|
|
Przyczynami sinicy są: niewydolność serca lub upośledzenia wymiany gazowej w płucach (krupowe zapalenie płuc, ucisk trzewi na przeponę na skutek wzdęcia żwacza lub jelit, pęknięcie przepony, wodobrzusze).
|
|
|
sākt mācīties
|
|
• Powieki i szpara powiekowa, gałka oczna
|
|
|
• Powieki i szpara powiekowa sākt mācīties
|
|
zmiany: obrzęk powiek, zwężenie szpary powiekowej, wypadanie powieki trzeciej.
|
|
|
sākt mācīties
|
|
oceniamy jej osadzenie i symetryczność.
|
|
|
sākt mācīties
|
|
(exophtalmus) - spowodowany chorobą Graversa- Basedowa (nadczynność tarczycy
|
|
|
Wypadnięcie gałki ocznej sākt mācīties
|
|
retractio) - może być objawem nowotworu
|
|
|
sākt mācīties
|
|
strabimus) - zazwyczaj jest dziedziczną wadą rozwojową. Występuje przy schorzeniach CUN, wylewach i guzach. Wyróżniamy: zez rozbieżny (divergens) lub zbieżny (convergens),
|
|
|
sākt mācīties
|
|
(nystagmus) - objaw chorób OUN, np. przy padaczce. Może być poziomy (horizontalis przy wodogłowiu), pionowy (verticalis przy zapaleniu mózgu) lub okrężny (rotatorius)
|
|
|
sākt mācīties
|
|
oceniamy jej wilgotność, przejrzystość i powierzchnię. Zmiany: wrzód rogówki (ulcus cornea), perofracja rogówki (kończy się usunię gałki ocznej), zmętnienie (obj chorób wirus, wikłanych przez herpes- corona- i adenowirusy, pasożytów lub urazów mech),
|
|
|
sākt mācīties
|
|
rozszerzenie (mydriasis) lub zwężenie (myosis).
|
|
|
Co wchodzi w skład badania klinicznego? sākt mācīties
|
|
Badanie podmiotowe- wywiad, • Badanie przedmiotowe- objawy u pacjenta, • Badanie dodatkowe- laboratoryjne, hematologiczne, biochemiczne krwi, surowicy i innych płynów ustrojowych, badanie moczu (bad biochem i badanie osadu), badanie treści żwacza,
|
|
|
Co wchodzi w skład badania klinicznego? sākt mācīties
|
|
• Badania histopatologiczne i laboratoryjne punktatu, np. szpik kostny, punktakt z jamy otrzewnowej, Badania anatomopatologiczne i histopatologiczne, sekcyjne.
|
|
|
Co wchodzi w skład badania klinicznego? sākt mācīties
|
|
• Badanie mikrobiologiczne, serologiczne, parazytologiczne, metody obrazowania pośrednie (RTG, USG, tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny) i bezpośrednie (endoskopia, laparoskopia),
|
|
|
sākt mācīties
|
|
nauka zajmująca się opisem i grupowaniem objawów choroby, stanowiąc podstawę diagnostyki, ale bez wnikania w przyczyny. W badaniach uwzględnia się anatomiczno- morfologiczne zmiany chorobowe oraz zaburzenia funkcji fizjologicznych chorego organizmu
|
|
|
sākt mācīties
|
|
Zaobserwowane cechy pacjenta (czynnościowe i anatomiczne), które może ocenić lekarz lub właściciel. Oceniane cechy mogą być podstawą do scharakteryzowania stanu czynnościowego ustroju, jego narządów i tkanek zarówno w stanie zdrowia, jak i choroby
|
|
|
Opis jednostki chorobowej. sākt mācīties
|
|
Opis jednostki chorobowej.
|
|
|
sākt mācīties
|
|
|
|
|
2. Wywód choroby (pathogenesis) sākt mācīties
|
|
mechanizm powstawania zmian chorob, np. w niestrawności kwaśnej u bydła złe żywienie powoduje nadprodukcję kw mlek w żwaczu, który powoduje wzrost ciśń osmo, przejście płynów krwi do żwacza i rozwodnienie treści. Ustaje praca wymoczków, spada pH
|
|
|
sākt mācīties
|
|
(symptomata) - fizykalne, z badań laboratoryjnych i dodatkowych. Podział objawów chorobowych:
|
|
|
sākt mācīties
|
|
(obiektywne, stwierdzone badaniem klinicznym)
|
|
|
sākt mācīties
|
|
(subiektywne, dane z wywiadu)
|
|
|
sākt mācīties
|
|
(wywołane przez pierwotny czynnik choroby)
|
|
|
sākt mācīties
|
|
(następstwa objawów pierwotnych, np. odwodnienie po biegunce przy kolibakteriozie)
|
|
|
sākt mācīties
|
|
(zaczerwienienie, rumień)
|
|
|
sākt mācīties
|
|
(podwyższona temperatura, przyspieszone tętno)
|
|
|
sākt mācīties
|
|
(patognomiczne), np. szczękościsk, ochrypły głos, zez, wodowstręt, ślinienie się to objawy swoiste wścieklizny
|
|
|
sākt mācīties
|
|
(przypadkowe), np. biegunka, kaszel, gorączka
|
|
|
4. Zmiany anatomopatologiczne (laesiones anatomopathologicae) sākt mācīties
|
|
- charakterystyczne dla danej choroby zmiany w narządach wewnętrznych stwierdzone sekcyjnie, np. ciałka Negriego w mózgu przy wściekliźnie, perełki gruźlicze przy gruźlicy, wybroczyny w nagłośni, nerkach i błonie śluzowej żołądka przy pomorze świń
|
|
|
sākt mācīties
|
|
(diagosis) - identyfikacja choroby lub syndromu chorobowego, wniosek wynikający z badań subiektywnych i obiektywnych oraz w oparciu o badania dodatkowe,
|
|
|
6. Przebieg choroby (decurbitus morbi) sākt mācīties
|
|
• Podkliniczny (morbus subclinicus) - w badaniu fizykalnym niewidoczne są objawy kliniczne, różnice widoczne są tylko w badaniach laboratoryjnych
|
|
|
6. Przebieg choroby (decurbitus morbi) sākt mācīties
|
|
• Podostry (morbus subacutus) - widoczne są słabo wyrażone objawy kliniczne, np. biegunka dopiero po wysiłku fizycznym • Ostry (morbus acutus) • Przewlekły (morbus chronicus)
|
|
|
W przebiegu może nastąpić sākt mācīties
|
|
zaostrzenie (excerebratio) lub złagodzenie (remissio) objawów chorobowych.
|
|
|
sākt mācīties
|
|
(prognosis) - pomyślne, ostrożne, niepomyślne,
|
|
|
sākt mācīties
|
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
|
|
|
Rodzaje rozpoznania ze względu na jego poprawność. sākt mācīties
|
|
• Poprawne (d. certa), • Prawdopodobne (d. probabius) - podejrzenie choroby (suspectio morbi), • Niepewne (incerta) - brak pewności co do słuszności diagnozy, • Błędne (d. falsa)
|
|
|
Ocena wieku krów - po wygladzie rogów sākt mācīties
|
|
• 2-4 tygodnie - zgrubienie naskórka w miejscu, w którym pojawi się róg, • 2 m- ce - wyraźne, lecz jeszcze ruchome jądro rogu wielkości pestki wiśni, • 3-m-ce - nieruchome jądro rogu, • 6 m-cy - róg długości 5 cm, • 1 rok - 10 cm, • 18 miesięcy - 15 cm
|
|
|
Występowanie wielokrotnych pierścieni na rogach pozwala sākt mācīties
|
|
ilość ciąż. 1 pierścień pojawia się, zależnod rasy, w 2-3 r ż. Po ocieleniu się przybywa pierścień. U krów, które nie były w ciąży, pierścień się nie pojawia. Jeśli poroni to są 2 pierścienie leżące blisko siebie (wtedy tylko pół roku).
|
|
|
Ocena wieku krów Po uzębieniu sākt mācīties
|
|
W 1 tyg życia mleczne zęby sieczne są ułożone dachówkowato koło siebie. Dopiero po ukończeniu 1 m-ca życia łuk zębowy się rozszerza i zęby układają się koronami obok siebie. Wymiana uzębienia następuje między 1,5 a 2,5 rokiem życia.
|
|
|
sākt mācīties
|
|
• 5 lat- jedna trzecia powierzchni językowej I1 zostaje starta, • 6 lat- połowa powierzchni językowej I1 zostaje starta, • 7 lat- połowa powierzchni językowej I2 zostaje starta, • 8 lat- połowa powierzchni językowej I3 zostaje starta,
|
|
|
sākt mācīties
|
|
• 9 lat- powierzchnia trąca I1 obejmuje prawie całą powierzchnię językową, • 10 lat- powierzchnie trące są czworokątne, • 12-13 lat- powierzchnia trąca jest okrągła, • 14-15 lat- powierzchnia trąca jest podłużnie owalna.
|
|
|
sākt mācīties
|
|
wynaczynienia krwi do błony śluzowej poza łożysko naczyniowe. Mogą być punkcikowate, prążkowane lub rozlane lub mogą mieć postać krwawych podbiegnięć.
|
|
|
sākt mācīties
|
|
Jest to uciskanie zaczerwienionej błony śluzowej. Pozwala określić czy zaczerwienienie spowodowane jest przekrwieniem czy wybroczynami. Wybroczyny nie bledną przy ucisku, zaś przekrwienie blednie.
|
|
|
sākt mācīties
|
|
Jest to stan ogólny oceniany w badaniu klinicznym. W badaniu części ogólnej bierzemy pod uwagę:
|
|
|
sākt mācīties
|
|
• Bud ciała • Stan odży • Stan utrzym • Temperament, • Typ konstytucjonalny • Zachowanie zwierzęcia: pozycja i postawa ciała, przytomność, przyjmowanie pokarmu i wody, spojrzenie, głos, wyraz twarzy, chód i sposób poruszania się, ruchy poniewolne.
|
|
|
Kiedy u psa występują podwójne kły? sākt mācīties
|
|
Są przetrwałe zęby mleczne. Na skutek tego w szczęce i żuchwie pojawiają się zarówno zęby mleczne, jak i stałe. Stan taki powoduje bolesne wady zgryzu, odkładanie się kamienia nazębnego i choroby dziąseł i przyzębia
|
|
|
sākt mācīties
|
|
• Mleczne siekacze przebijają się w wieku 3-4 tygodni, a wyrastają w wieku 1-2 miesięcy. Rozsuwają się w wieku 3-4 miesięcy. • Wymiana mlecznych siekaczy: 4-5 miesięcy. • Wymiana mlecznych kłów: 5-6 miesięcy.
|
|
|
sākt mācīties
|
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
rottweiler. W średniowieczu rzeźnicy używali rottweilerów do pędzenia bydła, ciągnięcia wózków z towarami i ochrony gospodarstwa.
|
|
|
sākt mācīties
|
|
to głębokie zaburzenie świadomości i przytomności, objawiające się brakiem reakcji na silne bodźce i uogólnionym bezruchem. Często występuje przy uszkodzeniu pnia mózgu lub rdzenia kręgowego. Śpiączka może być też wynikiem powikłań metabolicznych
|
|
|
sākt mācīties
|
|
. Śpiączka może być też wynikiem powikłań metabolicznych (cukrzyca, mocznica, encefalopatia wątrobowa), zatrucia lekami, zapalenia mózgu, krwawień, udaru, guzu lub ropnia mózgu itd. Występuje też w przypadku trypanosomozy afrykańskiej.
|
|
|
sākt mācīties
|
|
To rodzaj rozpoznania klinicznego (diagnosis) polegająca na wykluczeniu innych chorób o podobnych objawach i wysunięciu rozpoznania najbardziej prawdopodobnego.
|
|
|
sākt mācīties
|
|
Inaczej: objaw obiektywny, stwierdzony na podstawie badania fizykalnego (za pomocą narządów zmysłów lekarza) i klinicznego.
|
|
|
sākt mācīties
|
|
• Objawy przedmiotowe (obiektywne, stwierdzone badaniem klinicznym), • Objawy podmiotowe (subiektywne, dane z wywiadu), • Objawy pierwotne (wywołane przez pierwotny czynnik choroby),
|
|
|
sākt mācīties
|
|
• Objawy wtórne (następstwa objawów pierwotnych, np. odwodnienie po biegunce przy kolibakteriozie), • Objawy miejscowe (np. zaczerwienienie, rumień), • Objawy ogólne (podwyższona temperatura, przyspieszone tętno),
|
|
|
sākt mācīties
|
|
• Objawy swoiste (patognomiczne), np. szczękościsk, ochrypły głos, zez, wodowstręt, ślinienie się to objawy swoiste wścieklizny, • Objawy nieswoiste (przypadkowe), np. biegunka, kaszel, gorączka
|
|
|
sākt mācīties
|
|
jest to nieswoisty objaw chorobowy, występujący zanim pojawią się objawy patognomiczne danej choroby, np. biegunka.
|
|
|
Czym jest jednostka chorobowa? sākt mācīties
|
|
Jest to choroba o określonych przyczynach, objawach i przebiegu, oficjalnie uznana przez zespół specjalistów
|
|
|
Od czego bezpośrednio zależy tętno? sākt mācīties
|
|
od czynności serca, a zwłaszcza siły skurczu lewej komory.
|
|
|
Co to jest objaw? (symptoma) sākt mācīties
|
|
) to możliwe do zaobserwowania cechy czynnościowe i anatomiczne pacjenta, możliwe do stwierdzenia przez lekarza lub właściciela zwierzęcia. Świadczą one o stanie czynnościowym ustroju, jego narządów i tkanek zarówno w okresie choroby, jak i zdrowia.
|
|
|
sākt mācīties
|
|
objaw swoisty jest objawem charakterystycznym, patognomicznym danej choroby, np. ciałka Negriego w mózgu psów przy wściekliźnie, obrzęki talarowate przy zarazie stadniczej koni
|
|
|
Czym są objawy subiektywne? sākt mācīties
|
|
Inaczej są to objawy podmiotowe. Zaliczamy do nich dane z wywiadu, świąd i ból (osobiste odczucia zwierzęcia)
|
|
|
Czym jest syndrom chorobowy? sākt mācīties
|
|
syndrom (zespół) chorobowy - grupa objawów klinicznych, laboratoryjnych i innych, które występując wspólnie i w określonej kolejności są charakterystyczne dla danej jednostki chorobowej,
|
|
|
sākt mācīties
|
|
koty kastraty. brak testost organizm ma zaburzenia przem. materii, co wywołuje nadmierny apetyt i tycie. Po latach ma on trudności z oddaw moczu, dochodzi do zmiany pH, pows złogi fosforanów siarczanowo- magnezowych, które zatykają c. moczową,
|
|
|
sākt mācīties
|
|
u bydła, dot. ukł pokarm. Uszkodzenie gałązek n. błędnego doch do przedżołądków pow skurcz zwieracza między czepcem a księgami i odźwiernika w trawieńu, czego następstwem jest opóźnienie pasażu tres pokarmowej i zwolnienie akcji serca,
|
|
|
• Syndrom tłustej wątroby u bydła sākt mācīties
|
|
zaburzenia metaboliczne prowadzi do niedoboru mediatorów transportujących tłuszcze w organizmie. Tłuszcz gromadzi się wokół zrazików wątrobowych, powodując stłuszczenie wątroby
|
|
|
• Syndrom sercowo- płucny- sākt mācīties
|
|
stan zapalny pęcherzyków płucnych u cieląt prowadzi do zwężenia dróg oddechowych, wywołując zmniejszone utlenowanie krwi, przerost mięśnia sercowego i jego uszkodzenie.
|
|
|
Metody poskramiania zwierząt sākt mācīties
|
|
Metody poskramiania zwierząt
|
|
|
sākt mācīties
|
|
podniesienie przedniej kończyny po stronie badanej, dutka- wywołuje ból, który odciąga uwagę zwierzęcia od badania. Podobno przy zakładaniu dutki zostają uwolnienie endorfiny, prowadzące do uśmierzenia bólu, poskrom.
|
|
|
sākt mācīties
|
|
klucz nosowy- wyłącznie u zwierząt agresywnych, chwyt za ogon- wygięcie ogona w stronę dogłowową. Wtedy ocierają się o siebie kręgi ogona, co wywołuje ból, chwyt za f kolan- powoduje unieruchomienie k miedni, klucz pęcinowy, chwyt nosowy, poskrom.
|
|
|
sākt mācīties
|
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
oburęczny chwyt za kark, trzymanie za kark i szczękę- jedną ręką łapie się za luźną sierść na karku, zaś drugą otacza pysk, tak aby kciuk był na grzbiecie nosa, kaganiec, taśma na pysk,
|
|
|
sākt mācīties
|
|
trzymanie za luźną skórę na karku. Kończyny muszą być przyciśnięte do ciała zwierzęcia lub unieruchomione przez drugą osobę, czasem koty uspokajają się po zasłonięciu oczu, kaganiec dla kota, klatka.
|
|
|
sākt mācīties
|
|
jest to jeden z objawów zaawansowanej krzywicy (rachitis). W przebiegu tej choroby dochodzi do zgrubienia połączeń chrzęstno - kostnych żeber, co manifestuje się jako charakterystyczny różaniec.
|
|
|
Czym się różni udar cieplny od gorączki? sākt mācīties
|
|
Podczas gorączki (febris, pyrexia) ośrodki termoregulacyjne w podwzgórzu są sprawne. Stanowi reakcję fizjologiczną organizmu, przejawiającą walkę organizmu z chorobą.
|
|
|
Czym się różni udar cieplny od gorączki? sākt mācīties
|
|
Udar cieplny (siriasis) to czynnościowe przeciążenie ośrodka termoregulacji związane z upośledzoną utratą ciepła podczas wysokich temperatur otoczenia i dużej wilgotności powietrza. Często towarzyszą mu takie objawy jak drgawki, wymioty i apatia.
|
|
|
Rodzaje rozpoznania. Które jest dla lekarza najlepsze? sākt mācīties
|
|
• Rozpoznanie przyczynowe (diagnosis etiologica), • Rozpoznanie etiopatogenetyczne (d. etiopathogenetica) - gdy zmiana jest zarówno przyczyną jak i mech rozw choroby, np. gdy podczas badania stwierdzamy Babesię canis w rozmazie i bladość bł śluz,
|
|
|
Rodzaje rozpoznania. Które jest dla lekarza najlepsze? sākt mācīties
|
|
• Rozpoznanie objawowe (d. symptomatica)- stwierdzane w opariu o bad kliniczne na podst obj, z których wnioskujemy o zmianach wewnętrznych i zewnętrznych, • Rozp czynnościowe (d. functionalis), np. niewydolnośc krążeniowa pochodzenia sercowego,
|
|
|
Rodzaje rozpoznania. Które jest dla lekarza najlepsze? sākt mācīties
|
|
• Rozpoznanie anatomiczne (d. anatomica) - np. w krzywicy, • Rozpoznanie pośmiertne (d. post mortem), • Radiologiczne, ultrasonograficzne, histologiczne, mikrobiologiczne, wczesne i późne,
|
|
|
Rodzaje rozpoznania. Które jest dla lekarza najlepsze? sākt mācīties
|
|
• Rozpoznanie różnicowe- ustalenie choroby poprzez wykluczenie innych o podobnych objawach, co prowadzi do postawienia diagnozy najbardziej prawdopodobnej,
|
|
|
Rodzaje rozpoznania. Które jest dla lekarza najlepsze? sākt mācīties
|
|
• Rozpoznanie prodromalne (zwiastunowe) - wczesny, nieswoisty objaw wskazujący na początek choroby, zanim pojawią się jej objawy patognomiczne, • Rozpoznanie przez leczenie.
|
|
|
sākt mācīties
|
|
• Nadmierne poty ogólne • Nadmierne poty miejscowe • Pot złowonny • Poty wonne • Poty barwne • Zmniejszone pocenie -suchość skóry, brak pocenia
|
|
|
sākt mācīties
|
|
wyst objaw w chorobie Gravesa-Basedowa gdzie powieka górna nie nadąża za ruchem gałki w dół. Na skutek zaburzenia współdziałania ruchów górnej powieki i g. ocznej przy śledzeniu obniżającego się przedmiotu g. oczna porusza się szybciej od powieki
|
|
|
Różnica w sposobie gojenia nadżerki i wrzodu sākt mācīties
|
|
wrzód z blizną, nadżerka bez
|
|
|
sākt mācīties
|
|
• Grupa 1 - Owczarki i inne psy pasterskie, z wyłączeniem szwajcarskich psów do bydła • Grupa 2 - Pinczery i sznaucery, molosy, szwajcarskie psy górskie i do bydła, pozostałe rasy • Grupa 3 - Teriery
|
|
|
sākt mācīties
|
|
• Grupa 4 – Jamniki wykorzystywane do polowań i wypłoszenia zwierząt z nor • Grupa 5 - Szpice i psy w typie pierwotnym • Grupa 6 - Psy gończe i rasy pokrewne • Grupa 7 - Wyżły
|
|
|
sākt mācīties
|
|
• Grupa 8 - Aportery, płochacze i psy dowodne • Grupa 9 - Psy ozdobne i do towarzystwa • Grupa 10 – Charty
|
|
|