GENETYKA: Replikacja DNA (2)

1. Czym jest replikacja?

Replikacja to proces powielania DNA prowadzący do wytworzenia 2 cząsteczek DNA identycznych z cząsteczką macierzystą

2. Co to znaczy, że replikacja półzachowawcza (semikonserwatywna)?

Oznacza to, że w skład każdej cząsteczki DNA wchodzi jedna nić stara i jedna nowa

3. Jakie trzy etapy replikacji wyróżniamy?

Etap 1: początek replikacji (inicjacja), Etap 2: wydłużanie łańcucha, Etap 3: zakończenie replikacji (terminacja)

4. Czym rozpoczyna się replikacia DNA?

Replikacja DNA rozpoczyna się przyłączeniem odpowiedniego białka w miejscu inicjacji replikacji

5. Co dzieje się podczas etapu I replikacji?

Dochodzi do rozplecenia małego odcinka fragmentu podwójnej helisy DNA

6. Ile jest miejsc inicjacji replikacji w komórkach eukariotycznych i prokariotycznych?

W komórkach prokariotycznych jest tylko jedno miejsce inicjacji replikacji; w komórkach eukariotycznych miejsc tych jest wiele

7. Czym jest oczko replikacyjne oraz widełki replikacyjne?

Oczko replikacyjne to niewielki odcinek, na którym rozplata się podwójna helisa, a jej boki to widełki replikacyjne kształtem przypominające literę Y

8. Na co pozwala rozpoczecie replikacji w wielu miejscach?

Pozwala na znaczne skrócenie czasu trwania tego procesu

9. Jaką funkcję pełnią helikazy?

Helikazy rozrywają wiązania wodorowe łączące obie nici DNA

10. Dlaczego replikacje określa się jako dwukierunkową?

Widełki replikacyjne przesuwają się w dwóch przeciwnych kierunkach

11. Co dzieje się podczas Il etapu replikacji?

Dochodzi do dalszego rozplatania DNA i kopiowania jego łańcuchów

12. Czym jest starter?

Jest to krótki odcinek RNA; miejsce startu dla polimerazy DNA

13. Za co odpowiada prymaza?

Odpowiada za wytworzenie starterów

14. Czym jest replikon?

Replikon to odcinek DNA, który w danym czasie podlega replikacji

15. W jakim kierunku zachodzi zawsze tworzenie nowej nici?

Tworzenie nowej nici zachodzi zawsze w kierunku od 5' do 3'

16. Dlaczego nie jest możliwa synteza obu nowych łańcuchów w sposób ciągły?

Ponieważ łańcuchy DNA są antyrównoległe, a tworzenie nowej nici DNA zachodzi zawsze w kierunku od 5' do 3'

17. Czym jest nić wiodąca i opóźniona?

Nić wiodąca- nić DNA syntezowana podczas replikacji w kierunku zgodnym do kierunku ruchu widełek replikacyjnych; Nić opóźniona- nić DNA syntezowana podczas replikacji w kierunku przeciwnym do kierunku ruchu widełek replikacyjnych

18. Czym są fragmenty Okazaki?

Są to krótkie fragmenty nici DNA powstające z syntezy nici opóźnionej podczas procesu replikacji, które następnie są łączone w jedną, ciągłą nić

19. Za co odpowiada ligaza?

Ligaza to enzym, który łączy fragmenty Okazaki (nowo zsyntezowane fragmenty DNA) w jedną nić (jeden łańcuch polinukleotydowy)

20. Jake są poszczególne etapy dobudowywania nowych nici DNA?

w

21. Skąd pochodzi energia do procesu łączenia nukleotydów?

Pochodzi ona z rozpadu wiązań fosforanowych występujących w dołączanych wolnych nukleotydach

22. Kiedy kończy się proces powielania DNA?

Powielanie DNA kończy się z chwilą powstania dwóch potomnych cząsteczek DNA

23. Czym są sekwencje terminacyjne?

Są to specjalne sekwencje wyznaczające miejsce zakończenie replikacji DNA w komórce bakterii

24. Kiedy proces powielania DNA kończy się w komórce eukariotycznej?

W komórce eukariotycznej zakończenie powielania DNA wymaga połączenia z się ze sobą wszystkich oczek replikacyjnych

25. Jak zachodzi naprawianie błędów w replikacji przez polimeraza DNA?

Po przyłączeniu nukleotydu następuje sprawdzenie, czy utworzył on poprawną parę z nukleotydem w nici matrycowej DNA. Jeśli nowo wstawiony nukleotyd jest niewłaściwy, polimeraza DNA usuwa go i zastępuje poprawnym, zanim wstawi kolejny nukleotyd

26. Dlaczego cząsteczki potomne są krótsze od cząsteczki macierzystej?

Poniważ, po usunięciu ostatniego startera na końcu nici opóźnionej polimeraza DNA nie dobudowuje brakującego fragmentu

27. Czym jest i jaką funkcje pełni telomeraza?

Jest to enzym, który dzięki swej aktywności odbudowywuje końce cząsteczek DNA (dobudowywuje nukleotydy DNA do końca matrycy nici opóźnionej)

28. Czym są telomery?

Inaczej sekwencji telomerowe; wielokrotnie powtórzone kilkunukleotydowe odcinki DNA o takiej samej sekwencji, powstające w wyniku działania telomerazy na końcach chromosomów

29. Gdzie telomeraza nie jest aktywna?

Telomeraza nie jest aktywna w starszych komórkach, dlatego końce chromosomów ulegają w nich stopniowemu skracaniu

30. Na czym polega regulacja replikacji DNA?

Dzięki regulacji, replikacja zachodzi tylko raz przed każdym podziałem komórki (zapobiega to tworzeniu wielu kopii DNA macierzystego) oraz jest zatrzymywana w warunkach niekorzystnych dla komórki (zapobiega to powstawaniu nieprawidłowych cząsteczek DNA)