jautājums |
atbilde |
sākt mācīties
|
|
zyymunt iii waza obejmuje tron
|
|
|
czemu waza byl dobrym kandydatem sākt mācīties
|
|
matka jagiellonka, on katolik z popraciem zamoyskiego
|
|
|
sākt mācīties
|
|
bitwa pod byczyna, zamoyski pokonal habsburga i odsunal go od wladzy na dobre
|
|
|
sākt mācīties
|
|
sejm inkwizycyjny, oskarzenie zygmunta o rokowania z habsburgami; smierc jana iii + odziedziczenie przez zygmunta tronu szwecji
|
|
|
co sie stalo po objeciu tronu szwecji przez zygmunta waze sākt mācīties
|
|
rp i szwecje polaczyla unia personalna. powstala jednak opocycja przeciw zygmuntowi, a na jej czele stanal brat jana iii, karol ix sudermanski
|
|
|
sākt mācīties
|
|
detronizacja zygmunta przez riksdag; nowym wladca zostal karol ix sudermanski
|
|
|
sākt mācīties
|
|
zygmunt przylaczyl estonie do polski (realizujac pacta conventa i wdajac sie w spor ze szwecja)
|
|
|
glowna przyczyna wojen polsko szwedzkich (bez potopu) sākt mācīties
|
|
plan przejecia przez szwecje terenow wokolobaltyckich, by uczynic z baltyku swoje wewnetrzne morze
|
|
|
sākt mācīties
|
|
szwecja nie odrzucila planu zdobycia ziem nadbaltyckich i czekala na chwile slabosci polski, atakujac, gdy RP bylo zajete kozakami i rosja
|
|
|
sākt mācīties
|
|
1600-1611; wielkim dowódcom był jan karol chodkiewicz, który doprowadził PL do zwycięstwa pod kircholmem (1605), choć miał znacznie mniejszą armię (PL wygrało dzięki husarii). EI nie zmienił granic, obie strony zawarły rozejm
|
|
|
sākt mācīties
|
|
1617-1618. został zainicjowany przez Szwecję, ktora jednak nie odnosiła większych sukcesów i szybko podpisała rozejm
|
|
|
etap iii wojen ze szwecja sākt mācīties
|
|
1621-1626. w 1621 szwedzi ruszyli na rygę, następnie atakując gdańsk (klęska sz.), realizując swój plan objęcia ziem wokoło bałtyku. w 1625 król sz. zajął niemal całe inflanty, a polska przegrała pod gniewem
|
|
|
sākt mācīties
|
|
1626-1629. w 1627 odbyła się największa morska bitwa, bitwa pod oliwą, którą wygrało RP. w 1629 koniecpolski doprowadził PL do zwycięstwa pod trzcianą; w tym roku zawarto rozejm w starym targu, bardzo niekorzystny dla polski
|
|
|
potop szwedzki - poczatek sākt mācīties
|
|
zaatakowano pl w 1655 (nazwa bo zolnierze zalali polske), widząc, że rp było zajęte sporem z rosja i kozakami
|
|
|
obronna taktyka armii rp na poczatku potopu sākt mācīties
|
|
podzielono armie na dwa. na zachodzie pl miala sie bronic przez bug i notec w miescie ujscie. od wschodu pl miala bronic szlachta, ale podpisala z wrogiem uklad (w kiejdorach w 1655); jesli szlachta nie podejmie walki, nie zniszczą ich terenów
|
|
|
oblezenie jasnej gory + co dalej sākt mācīties
|
|
twierdza dala rade sie obronić, podnosząc polske na duchu. hetman czarniecki zebrał wojska polskie, utworzono partyzantke antyszwedzka
|
|
|
sākt mācīties
|
|
do pl wrócił król, jan kazimierz. złożył śluby lwowskie (oddanie kraju pod opieke Marii boskiej, obietnica poprawy stanu chłopów i mieszczan)
|
|
|
sākt mācīties
|
|
gdy pl zepchnela szwecje na polnoc, sz zaczela szukac sojusznikow. podpisala z branderburgia, siedmiogrodem i kozakami traktat w radnot w 1656
|
|
|
sākt mācīties
|
|
traktaty welawsko-bydgoskie polski z brandenburgia; oddanie przez pl miast pruskich
|
|
|
sākt mācīties
|
|
pokoj w oliwie, koniec potopu, ktory przyniosl straty ekonomiczne i ludnosxiowe
|
|
|
sākt mācīties
|
|
król polski dołączył do sporu polsko-rosyjskiego (po sojuszu rosyjsko-szwedzkim)
|
|
|
sākt mācīties
|
|
hetman Żółkiewski doprowadził do rozbicia wojsk rosyjskich, wygrywając pod kłuszynem
|
|
|
co po wygranej w kluszynie sākt mācīties
|
|
Żółkiewski pojmał braci szujskich i postawil ich przed królem zygmuntem. zaproponował mu tron rosyjski, ale zygi katol odmówił, bo nie chciał prawosławia u siebje
|
|
|
sākt mācīties
|
|
bunt rosji, wypchanie zolkiewskiego z moskwy
|
|
|
sākt mācīties
|
|
korzystny dla pl rozejm (z rosja), zyskalismy ziemie smolenska, siemierska i czernihow
|
|
|
sākt mācīties
|
|
smierc zygmunta, atak rosji na polske (bo bezkrólewie)
|
|
|
sākt mācīties
|
|
rozejm w polanowie, nowa granica wschodnia
|
|
|