kolokwium 3 - tabelka

prostoskrzydłe - aparat gębowy

gryzący

prostoskrzydłe - skrzydła

I pary - skórzaste; II pary - delikatne błoniaste złożone wachlarzowato

prostoskrzydłe - odnóża

III para skoczne lub I para grzebne

prostoskrzydłe - inne cechy

nieczłonowane przysadki odwłokowe; u samic pokładełko; organy strydulacyjne i tympanalne

hełmce - aparat gębowy

gryzący

hełmce - skrzydła

I pary - skórzaste (mogą być uwstecznione lub nie występować); II pary - delikatne błoniaste

hełmce - odnóża

kroczne z kolcami na udach i goleniach

hełmce - inne cechy

długie, cienkie czułki; wieloczłonowe przysadki odwłokowe; u samic podładełko

wszoły - aparat gębowy

gryzący

wszoły - skrzydła

brak

wszoły - odnóża

krótkie czepne, zakończone 1 lub 2 pazurkami

prostoskrzydłe - przeobrażenie

niezupełne

hełmce - przeobrażenie

niezupełne

wszoły - przeobrażenie

niezupełne

wszy - przeobrażenie

niezupełne

wszy - aparat gębowy

kłująco-ssący

wszy - skrzydła

brak

wszy - odnóża

czepne (wyrostek golenia i pazur stopy tworzą aparat czepny)

pluskwiaki równoskrzydłe - aparat gębowy

kłująco-ssący, czasami kłujka uwsteczniona lub nie występuje

pluskwiaki równoskrzydłe - skrzydła

I pary - błoniaste; II pary - błoniaste (mniejsze od I pary), czasem zredukowne; czasem skrzydeł brak

pluskwiaki równoskrzydłe - odnóża

kroczne

pluskwiaki równoskrzydłe - inne cechy

mogą wystąpić: organy stryduacyjne, u samic pokładełko; gruczoły wytwarzające wydzielinę woskową (syfony); żyworodność; partenogeneza

pluskwiaki równoskrzydłe - przeobrażenie

niezupełne

pluskwiaki różnoskrzydłe - przeobrażenie

niezupełne

pluskwiaki różnoskrzydłe - aparat gębowy

kłująco-ssący

pluskwiaki różnoskrzydłe - skrzydła

I para - w części nasadowej sztywne, skórzaste, w części wierzchołkowej błoniaste; II pary - błoniaste; skrzydła mogą być uwstecznione lub nie występować

pluskwiaki różnoskrzydłe - odnóża

najczęściej kroczne; mogą również być: I para chwytna lub grzebna, III para pływna lub skoczna

pluskwiaki różnoskrzydłe - inne cechy

pokładełko u samicy, organy strydulacyjne; gruczoły wytwarzające cuchnącą ciecz; śródtułów z charakterystyczną tarczką

chrząszcze tęgopokrywowe - przeobrażenie

zupełne

chrząszcze tęgopokrywowe - larwa

oligopodialna, apodialna

chrząszcze tęgoporywowe - poczwarka

wolna

chrąszcze tęgopokrywowe - aparat gębowy

gryzący

chrząszcze tęgopokrywowe - skrzydła

I pary - zesklerytyzowane pokrywy (mogą być skrócone lub zrośnięte wzdłuż linii przylegania); II pary - błoniaste (przykryte pokrywami), mogą być częściowo zredukowane lub brak

chrząszcze tęgopokrywowe - odnóża

kroczne, grzebne, pływne, skoczne i inne

chrząszcze tęgopokrywowe - inne cechy

niektóre gatunki mają organy strydulacyjne, silnie rozwinięty przedtułów połączony ruchomo ze śródtułowiem; zatułów przykryty pokrywami

motyle łuskoskrzydłe - przeobrażenie

zupełne

motyle łuskoskrzydłe - larwa

polipodialna (gąsienica)

motyle łuskoskrzydłe - poczwarka

zamknięta, czasami w kokonie

motyle łuskoskrzydłe - aparat gębowy

ssący lub brak

motyle łuskoskrzydłe - skrzydła

I para - błoniaste większe, II para - błoniaste mniejsze; pokryte łuskami, u samic niektórych gatunków skrzydeł brak

motyle łuskoskrzydłe - odnóża

kroczne z ostrogami i szczoteczkami (golenie) oraz kolcami (golenie, stopy), I para może być zredukowana

motyle łuskoskrzydłe - inne cechy

ciało pokryte łuskami; najsilniej rozwinięty przetułów, larwy często owłosione, barwne, przędą nić; występuje dymorfizm płciowy

muchówki dwuskrzydłe - przeobrażenie

zupełne

muchówki dwuskrzydłe - larwa

apodialna lub z nieczłonowanymi odnóżami

muchówki dwuskrzydłe - poczwarka

wolna lub bobówka

muchówki dwuskrzydłe - aparat gębowy

ssący, kłująco-ssący, liżący, gryząco-liżący, gryzący, tnąco-liżący

muchówki dwuskrzydłe - skrzydła

I pary - błoniaste (czasem brak), II pary - przekształcone w przezmianki, czyli przydatki buławkowatego kształtu działające jak żyroskop

muchówki dwuskrzydłe - odnóża

kroczne zakończone 2 pazurkami i przylgami

muchówki dwuskrzydłe - inne cechy

u samic może występować pokładełko; trwałe połączenie segmentów tułowia; w rozwoju spotyka się dzieworództwo i żyworodność

pchły - przeobrażenie

zupełne

pchły - larwa

apodialna z wyrostkami rylcowatymi

pchły - poczwarka

wolna w kokonie

pchły - aparat gębowy

kłująco-ssący

pchły - skrzydła

brak

pchły - odnóża

III para skoczna

pchły - inne cechy

spłaszczone bocznie; na grzbietowej stronie szczecinki mogące tworzyć grzebienie; krótkie, szerokie czułki w zagłebieniach

błonkoskrzydłe - przeobrażenie

zupełne

błonkoskrzydłe - larwa

apodialna lub polipodialna

błonkoskrzydłe - poczwarka

wolna, często w kokonie

błonkoskrzydłe - skrzydła

I para - błoniaste większe, II para - błoniaste mniejsze; spięte ze sobą haczykami stanowią funkcjonalną całość; u wielu form skrzydeł brak

błonkoskrzydłe - odnóża

kroczne oraz często zmodyfikowane z przystosowaniem do grzebania, budowy gniazd, zbierania pyłku i in.

błonkoskrzydłe - inne cechy

samice mają pokładełko lub żądło; I segment odwłoka ściśle zrośnięty z tułowiem, u owadziarek i żądłówek przeważnie tzw. stylik (II i III segment odwłoka); wiele gatunków prowadzi społeczny tryb życia; występuje polimorfizm i dzieworództwo

owady szkodliwe - pasożyty zwierząt i człowieka

wszoły, wszy, pluskwa domowa, gzy, wpleszcz owczy, pchły

owady szkodliwe - szkodniki roślin

przyślepek, szarańcza, turkuć podjadek, mszyce, skorupik jabłoniowy, płaszczyniec burakowy, stonka ziemniaczana, osiewnik, chrabąszcz majowy, kornik, bielinek kapustnik, kuprówka rudnica, rolnica zbożówka, pryszczarek helski, śmietki

owady szkodliwe - szkodniki przechowywalni

wołek zbożowy, strąkowce, mącznik młynarek, trojszyk, mól ziarniak, mklik mączny

owady szkodliwe - przenosiciele chorób zwierząt i roślin

karaczan, prusak, wesz ludzka, mucha domowa, mrówka faraona, pchła szczurza, mszyce, płaszczyniec burakowy

owady szkodliwe - synantropy

rybik cukrowy, karaczan, prusak, mucha domowa, mrówka faraona, mól odzieżowy

owady pożyteczne - wrogowie naturalni szkodników roślin

zbrojec dwuplamy, biegacz, tęcznik, biedronki, kruszynek, złotook

owady pożyteczne - oczyszczające biocenozy z martwej materii

plug, żuk gnojowy, żuk leśny, larwy niektórych muchówek

owady pożyteczne - zapylające kwiaty

postacie dorosłe odżywiające się nektarem (w szczególności pszczoły i trzmiele)

owady pożyteczne - hodowlane

jedwabnik morwowy, tussor chiński, pszczoła miodna

owady prawnie chronione

biegacz, tęcznik, kozioróg dębosz, nadobnica alpejska, jelonek, zmierzchnica trupia główka, paź żeglarz, paź królowej, niepylak apollo, niepylak mnemozyna, trzmiele, mrowiska w lesie