Moja lekcja

badanie przesiewowe funkcjonowania poznawczego

Krótka Skala Oceny Stanu Umysłowego (MMSE), Montrealska Skala Funkcji Poznawczych

Montrealska Skala Oceny Funkcji Poznawczych

do oceny łagodnych dysfunkcji poznawczych

MMSE

służy jedynie do wstępnej oceny funkcjonowania poznawczego

wyniki MMSE

poniżej 24 punktów zaburzenia funkcji poznawczych

metody przesiewowe zalety

krótki czas badania, akceptowane przez pacjentów, niewielki wpływ wyksztalcenia, kompetencji językowych, czynników kulturowych

metydy przesiewowe wady

nie mogą stanowić podstawy do formułowania diagnozy klinicznej, nie mogą zastąpić badania neuropsychologicznego, ktore powinno opierać się na eielu żródłach informacji i klinicznym osądzie

ocena ilościowa

wnioskowanie oparte o współczynniki, wskaźniki, skale, minusy: wiele testów reakcje ocenia jako „+” lub „-„ bez ocen pośrednich, wynik uśredniony, sztuczna sytuacja badań testowych, trzeba dodawać analizę jakościową, obserwacje, wywiad, próby kliniczne (z

zestaw prób Łucki

zestaw prób do badania procesów poznawczych u pacjentów z uszkodzeniem mózgu

zestaw prób Łucki

zeszyt A- funkcje językowe

zestaw prób Łucki

zeszyt B- funkcje językowe, myślenie abstrakcyjne, myślenie przyczynowo-skutkowe

zestaw prób Łucki

zeszyt C- funkcje językowe

zestaw prób Łucki

zeszyt D- gnozja wzrokowa, funkcje wzrokowo-przestrzenne, praksja

rodzaje uszkodzenia mózgu -nagłe ogniskowe

zaburzenia krążenia mózgowego (niedokrwienie, zawał, krwotok -udar, tętniaki), uraz mózgu (otwarty, zamknięty)

rodzaje uszkodzenia mózgu -zmiany powolne

guzy śródczaszkowe, choroby zwyrodnieniowe

udar typu niedokrwiennego

zaburzony przepływ naczyniowy, nagłe ogniskowe zaburzenie funkcji

afazja Broki

zaburzenie mowy w wyniku uszkodzenia lewej półkuli i pacjent traci zdolność mówienia

afazja Wernickiego

pacjent traci zdolność mówienia uszkodzenia kory skroniowej

apraksja

niemożność wykonywania ruchy np. nie ma niedowładu, ale nie może zapiąć guzika

agnozja wzrokowa

czyli patrzy, sle nie wie, co to jest, mimo, że nie ma zaburzeń wzrokowych

dysleksja

trudności z nauką czytania, z róźnicowaniem fonemów k-d, p-b

funkcje wykonawcze

wszystkie gunkcje potrzebne do wykonania zadania, czyli uwaga, podzielność uwagi, koncentracja, pamięć, planowanie

zaburzenia lewej półkuli

zaburzenia mowy

zaburzenia prawej pókuli

wesołkowatość, żarty nie na temat, myślenie bardzo wprost

udary lewostronne

afazje - dysfunkcje językowe - mówiony, pisanie (agrafia), czytanie (aleksja)

aleksja

problem z czytaniem

agrafia

problem z pisaniem

praksje

ruchy nastawione na jakiś cel

apraksje

zaburzenie wykonywania tuchu celowego

sieć spoczynkowa

„błądzenie w myślach”, myślenie o „niebieskich migdałach”

sieć istotności

grzbietowa przednia część zakrętu obręczy i przednia część wyspy

centralna sieć wykonawcza

tylna kora ciemieniowa oraz grzbietowo-boczna kora przedczołowa

sieć spoczynkowa

tylna część kory obręczy, przedklinek oraz brzuszno-przyśrodkowa kora przedczołowa

soeć istotności (funkcje)

jej zadaniem jest przekierowywanie zasbów uwagowych na najistotniejsze w danej chwili zadanie

centralna sieć wykonawcza (funkcje)

kierowanie uwagi na bodźce zewnętrzne w trakcie wysiłku poznawczego

ADHD

pomniejszona całkowita objętość mózgu

tensor dyfuzji DTI

obrazuje grubość i kierunek przebiegu włókien aksonalnych

afazja Broki) gdzie)

płat czołowy, dolny zakręt, wyspa, jądra podstawy

agazja ruchowa

płat ciemieniowy, zaburzenia mówienia

afazja czuciowa

zaburzenia rozumienia

afazja motoryczna

trudności w planowaniu wypowiedzi

afazja semantyczna

trudności w planowaniu wypowiedzi i nazywaniu, na pograniczu płata ciemieniowego, potylicznego i skroniowego półkuli dominującej

agnozja (ogólnie)

„pozbawienie wiedzy”, ślepota lub głuchota umysłowa, mózg przestaje tozumieć dostarczane mu informacje

apraksja wyobrażeniowa

zaburzenie kopiowania, uszkodzenie tylnej części płata ciemieniowego, chory w połowie wykonywania jakiejś złożonej czynności traci wyobrażenie, jak powinny wyglądać dalsze etapy

apraksja konstrukcyjna (gdzie)

drugorzędowa kora czuciowa/kora asocjacyjna ciemieniowa

diaschiza

nagła utrata funkcji części mózgu, dochodzi do uszkodzenia w danej półkuli i metabolizm w niej spada prawie do 0

penumbra

to otoczka strefy 0, jest dla komórek strefą podwyższonego ryzyka, bo przepływ krwi jest w tym miejscu niższy niż zwykle, ale wyższy niż w strefie 0

reperfuzja

to przywrócenie przepływu krwi w niedokrwionym narządzie np. za pomocą trombolizy mechanicznej

terapia wymuszoną koniecznością

unieruchomienie ręki zdrowej i pacjent trenuje w ten sposób półkulę, gdzie jest niski metabolizm. Regularne powtarzanie trudnej czynności powiduje powiększenie korowej reprezentacji ćwiczonej części ciała

pierwszorzędowe

(projekcyjne), najbardziej podstawowe

pierwszorzędowa kora ruchowa

odpowiada za wykonanie ruchu, ma organizację somatotopową

drugorzędowe

(projekcyjno-asocjacyjne), one łączą coś w całość, np. osoba nie umie rozpoznać słowa jako kot (nie tozpoznała go słuchowo), ona odbiera dźwięki mowy, ale ich nie składa, bo nie tozumie, co to słowo znaczy

drugorzędowa kora ruchowa

(kora przedruchowa), odpowiada za planowanie ruchu

TSM przezczaszkowa stymulacja magnetyczna

zmienia się funkcjonalność mózgu nietrwale

aprozodia emocjonalna

trudności w interpretacji emocjonalnej intonacji wypowiedzi innych osób

jednostronne uszkodzenie pierwszorzędowej kory wzrokowej

powoduje częściową utratę wzroku

opóźnienia w ADHD

dotyczą obszaru kory czołowej

test rysowania zegara

zaburzona sekwencja cyfr

choroba Alzheimera

splątki neurofibrylarne wewnątrzkomórkowo i złogi amyloidu zewnątrzkomórkowo

dysfunkcja systemu wielkokomórkowego

w dysleksji

sieć istotności

grzbietowa przednia część zakrętu obręczy i przednia część wyspy

centralna sieć wykonawcza

tylna kora

sieć spoczynkowa

tylna część kory obręczy, przedklinek oraz brzuszno-przyśrodkowa kora przedczoło

sieć istotności

jej zadaniem jest przekierowywanie zasbów uwagowych na najistotniejsze w danej c

centralna sieć wykonawcza

kierowanie uwagi na bodźce zewnętrzne w trakcie wysiłku poznawczego

apraksja wyobrażeniowa

drugorzędowa kora czuciowa/kora asocjacyjna ciemieniowa

pierwszorzędowa kora ruchowa

niedowład połowiczny jednostronny

apraksja ruchowa

po stronie przeciwnej do uszkodzenia, uszkodzenie okolicy przedruchowej płata czołowego półkuli dominującej, chory nie może pisać, uczesać się, zapiąć guzika

neglect

zaburzenie uwagowe (nie percepcyjne)

neglect

tylna część płata ciemieniowego

apraksja mowy

niemożność programowania w mózgu ruchów wymaganych przy mowie (skoordynowaniem ruchów mięśni twarzy, języka, gardła itd)

choroba Alzheimera (które struktury najpierw)

zakręt obręczy, płaty czołowe