|
jautājums |
atbilde |
Rzecz przyłączona dzieli los rzeczy głównej. sākt mācīties
|
|
Accessio cedit principali
|
|
|
Powód idzie za sądem pozwanego. sākt mācīties
|
|
Actor sequitur forum rei
|
|
|
Niech będzie wysłuchana i druga strona. sākt mācīties
|
|
Audiatur et altera pars
|
|
|
Nie można procesować się dwa razy o to samo. sākt mācīties
|
|
Bis de eadem re agi non potest
|
|
|
Gdy ustaje przyczyna, dla której wydano ustawę, traci moc sama ustawa. sākt mācīties
|
|
Cessante ratione legis, cessat lex ipsa
|
|
|
Twarde prawo, lecz prawo. sākt mācīties
|
|
Dura lex, sed lex
|
|
|
Ciężar dowodu spoczywa na tym, kto twierdzi, a nie na tym, kto zaprzecza. sākt mācīties
|
|
Ei incumbit probatio, qui dicit non qui negat
|
|
|
Egzekwowanie prawa nie jest bezprawiem. sākt mācīties
|
|
Executio iuris non habet iniuriam
|
|
|
Za początek i fundament całego testamentu uważa się ustanowienie dziedzica. sākt mācīties
|
|
Heredis institutio caput et fundamentum totius testamenti est
|
|
|
Spadkobranie to nic innego, jak sukcesja w całości prawa, jakie miał zmarły. sākt mācīties
|
|
Hereditas nihil aliud est, quam successio in universum ius, quod defunctus habuerit
|
|
|
Wszelkie prawo ustanawia się ze względu na ludzi. sākt mācīties
|
|
Hominum causa omne ius constitutum sit
|
|
|
Nieznajomość prawa szkodzi, nieznajomość faktu nie szkodzi. sākt mācīties
|
|
Ignorantia iuris nocet, ignorantia facti non nocet
|
|
|
Zobowiązanie do (świadczenia) niemożliwego jest nieważne. sākt mācīties
|
|
Impossibilium nulla obligatio est
|
|
|
W sytuacjach dwuznacznych (należy przyjąć pogląd) bardziej korzystny (dla stron). sākt mācīties
|
|
In dubiis benigniora
|
|
|
W razie wątpliwości, na korzyść pozwanego. sākt mācīties
|
|
In dubio pro reo
|
|
|
Biegłość w prawie to znajomość rzeczy boskich i ludzkich oraz wiedza o tym, co sprawiedliwe i niesprawiedliwe. sākt mācīties
|
|
Iuris prudentia est divinarum atque humanarum rerum notitia, iusti atque iniusti scientia
|
|
|
Prawo cywilne tworzone jest dla osób starannych. sākt mācīties
|
|
Ius civile vigilantibus scriptum est
|
|
|
Prawo jest sztuką tego, co dobre i sprawiedliwe. sākt mācīties
|
|
Ius est ars boni et aequi
|
|
|
Sprawiedliwość jest niezmienną i trwałą wolą przyznawania tego, co się komu należy. sākt mācīties
|
|
Iustitia est constans et perpetua voluntas ius suum cuique tribuendi
|
|
|
Osądzę waszą sprawiedliwość. sākt mācīties
|
|
Iustitias vestras iudicabo
|
|
|
Ustawa późniejsza uchyla wcześniejszą. sākt mācīties
|
|
Lex posterior derogat priori
|
|
|
Ustawa nie działa wstecz. sākt mācīties
|
|
Lex retro non agit
|
|
|
Nie powinniśmy źle korzystać z naszego prawa. sākt mācīties
|
|
Male nostro iure uti non debemus
|
|
|
Matka jest zawsze pewna, ojcem zaś jest ten, na kogo wskazuje małżeństwo. sākt mācīties
|
|
Mater semper certa est, pater vero is est, quem nuptiae demonstrant
|
|
|
Lepsze jest stanowisko tego, który posiada. sākt mācīties
|
|
Melior est conditio possidentis
|
|
|
Dziecko poczęte uważa się za już narodzone, ilekroć chodzi o jego korzyść. sākt mācīties
|
|
Nasciturus pro iam nato habetur, quotiens de commodis eius agitur
|
|
|
Powołujący się na własny występek nie będzie wysłuchany. sākt mācīties
|
|
Nemo audiatur propriam turpitudinem allegans
|
|
|
Nikt nie jest sędzią we własnej sprawie. sākt mācīties
|
|
Nemo est iudex in propria causa
|
|
|
Nikt nie może przenieść na drugiego więcej prawa, niż sam posiada. sākt mācīties
|
|
Nemo plus iuris ad alium transferre potest, quam ipse haberet
|
|
|
Nikt sam nie może umrzeć pozostawiając dziedzica do części spadku, część zaś beztestamentowo. sākt mācīties
|
|
Nemo pro parte testatus, pro parte intestatus decedere potest
|
|
|
Nikt nie może sobie zmienić podstawy posiadania. sākt mācīties
|
|
Nemo sibi ipse causam possessionis mutare potest
|
|
|
Nie wszystko, co dozwolone, jest uczciwe. sākt mācīties
|
|
Non omne quod licet honestum est
|
|
|
małżeństwo tworzy porozumienie a nie faktyczne pożycie. sākt mācīties
|
|
Nuptias non concubitus, sed consensus facit
|
|
|
Wszelka definicja w prawie cywilnym jest niebezpieczna, ponieważ rzadko kiedy nie można jej podważyć sākt mācīties
|
|
Omnis definitio in iure civili periculosa est: parum est enim, ut non subverti posset
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
Pacta sunt servanda
|
|
|
Rozum jest lepszy od siły sākt mācīties
|
|
Plus ratio quam vis
|
|
|
Pierwszy w czasie, lepszy w prawie. sākt mācīties
|
|
Prior tempore, potior iure
|
|
|
Milczenie uważa się za oznakę zgody. sākt mācīties
|
|
Qui tacet consentire videtur
|
|
|
Kto upilnuje samych strażników? sākt mācīties
|
|
Quis custodiet ipsos custodes
|
|
|
Co od początku jest wadliwe, przez (sam) upływ nie może być uzdrowione. sākt mācīties
|
|
Quod ab initio vitiosum est, non potest tractu temporis convalescere
|
|
|
Co wszystkich podobnie dotyczy, przez wszystkich winno być zatwierdzone. sākt mācīties
|
|
Quod omnes similiter tangit, ab omnibus comprobetur
|
|
|
Co podoba się cesarzowi, zyskuje moc prawa. sākt mācīties
|
|
Quod principi placuit, legis habet vigorem
|
|
|
Ile urodzeń, tyle stopni. sākt mācīties
|
|
Quot generationes, tot gradus
|
|
|
Sędziemu apelacyjnemu nie wolno zmieniać (wyroku) na niekorzyść (odwołującego się). sākt mācīties
|
|
Reformatio in peius iudici appellato non licet
|
|
|
Dobro ludu niechaj będzie najwyższym prawem. sākt mācīties
|
|
Salus populi suprema lex esto
|
|
|
Znać prawa nie znaczy trzymać się słów ustaw, lecz ich treści i mocy działania. sākt mācīties
|
|
Scire leges non hoc est verba earum tenere, sed vim ac potestatem
|
|
|
Kto raz został spadkobiercą, jest nim na zawsze. sākt mācīties
|
|
Semel heres, semper heres
|
|
|
Patrzymy na sens a nie na słowa. sākt mācīties
|
|
Sensum, non verba spectamus
|
|
|
wyrok tworzy prawo między stronami sākt mācīties
|
|
Sententia ius facit inter partes
|
|
|
Najwyższe prawo, najwyższym bezprawiem. sākt mācīties
|
|
Summum ius, summa iniuria
|
|
|
To, co znajduje się na powierzchni gruntu, staje się jego częścią składową. sākt mācīties
|
|
Superficies solo cedit
|
|
|
Testament zmienną jest bowiem wolą zmarłego aż do samego kresu życia. sākt mācīties
|
|
Testamentum ambulatoria est enim voluntas defuncti usque ad vitae supremum exitum
|
|
|
Jeden świadek, żaden świadek. sākt mācīties
|
|
Testis unus testis nullus
|
|
|
Trzech tworzy stowarzyszenie. sākt mācīties
|
|
Tres faciunt collegium
|
|
|
Nie należy dawać posłuchu czczym głosom ludu. sākt mācīties
|
|
Vanae voces populi non sunt audiendae
|
|
|
Nie wolno występować przeciwko temu, co wynika z własnych czynów. sākt mācīties
|
|
Venire contra factum proprium nemini licet
|
|
|
Siłę wolno odeprzeć siłą. sākt mācīties
|
|
Vim vi repellere licet
|
|
|
Siła wyższa, której ludzka słabość nie jest w stanie się oprzeć. sākt mācīties
|
|
Vis maior, cui humana infirmitas resistere non potest
|
|
|
Chcącemu nie dzieje się krzywda. sākt mācīties
|
|
Volenti non fit iniuria
|
|
|
