prawoznawstwo

porządek prawny

ogół aktów stosowania prawa oraz układ organów i instytucji związanych z obiegiem prawnym

system prawny

pewien uporządkowany układ powiązanych ze sobą elementów, najczęściej normalnie prawnych

moralność społeczna

wspólne przekonanie co jest dobre i złe, przynależne większości społeczeństwa

minimum etyczne

określone zasady i wartości, bez których społeczeństwo nie mogłoby funkcjonować

moralność

zespół ocen i norm moralnych określających ludzkie postępowanie jako dobre lub złe

norma

pożądany wzór postępowania od konkretnej osoby w konkretnej sytuacji

twórca normy

normodawca, osoba ustanawiajaca normy

norma indywidualna

skierowana do konkretnego adresata przy użyciu nazwy indywidualnej (np Adam Adamski)

norma generalna

norma skierowana do nazwy generalnej (np kierujący pojazdem mechanicznym)

prawo

zespół norm wydanych lub usankcjonowanych przez państwo i zagwarantowanych przymusem państwowym

funkcje prawa

organizacyjna, ochronna, wychowawcza, represyjna, rozstrzygania konfliktów i sprawiedliwościowa

przepis prawny

forma prawa, wyodrębniona graficznie jednostka tekstu prawnego stanowiąca całość gramatyczną (np. artykuł, paragraf, punkt, zdanie)

akt normatywny ma charakter prawotwórczy jeśli

zawiera normy posiadające cechę generalności i abstrakcyjności

instytucje prawne

zespoły rzeczowo powiązanych ze sobą norm prawnych

zakres normowania normy

możliwe przyszłe zachowania adresata normy nakazywane do spełnienia w których norma znajdzie zastosowanie

jednoelementowa struktura normy

norma to wypowiedź która wskazuje sposób powinnego zachowania

dwuelementowa struktura normy

norma typu "jeżeli, to"

wszystkie normy prawne są:

normami postępowania

normy prawne pełnią funkcję:

regulatorów stosunków społecznych

merytoryczna reguła kolizyjna wyrażana jest przez paremię:

lex specialis derogat legi generali

wykładnia autentyczna to:

wykładnia wykonywana przez podmiot, który dany przepis ustanowił

norma "prezydent RP nie może piastować żadnego innego urzędu ani byc posłem lub senatorem" jest normą:

generalno-abstrakcyjną

norma sankcjonująca:

ma charakter posiłkowy, czyli aktualizuje się dopiero, gdy naruszona zostanie norma sankcjonowana

hipoteza normy prawnej:

określą adresata normy i okoliczności, w których norma znajduje zastosowanie

dyspozycja normy prawnej:

określa wzor powinnego zachowania skierowany do adresata normy

rozporządzenia mają charakter:

wykonawczy

sankcja egzekucyjna jest charakterystyczna dla:

Rawa administracyjnego

normy ius cogens to inaczej:

normy bezwzględnie wiążące - nie jest dopuszczalne inne zachowanie niż to, które zostało wyrażone w dyspozycji normy prawnej

dyrektywy wykładni językowej:

1. zakaz wykładni homonimicznej 2. należy ustalać znaczenie przepisów prawnych w taki sposób, by żadne ich fragmenty nie okazały się zbędne

reguły kolizyjne:

służą rozstrzyganiu o obowiązywaniu zakresowo zbieżnych, a treściowo niezgodnych że sobą norn prawnych

podstawą argumentum a fortiori a maiori ad minus jest:

przepis uprawniający

chronologiczna reguła kolizyjna wyrażana jest przez paremię:

lex posterior derogat legi priori

norma "Maria Nowak (pesel) powinna wypełnić w terminie skierowana do niej ankietę" jest norma:

indywidualno-konkretną

spójny system prawa:

nie zawiera sprzeczności

nieważność bezwzględna czynności prawnej następuje zawsze ze skutkiem:

ex tunc

przepisy ius cogens

1. kto z winy swojej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia 2. umowa zobowiązująca do przeniesienia własności nieruchomości powinna być zawarta w formie aktu notarialnego

dyrektywy wykładni systemowej

1. zakaz wykładni, która prowadziłaby do powstania luk w prawie 2. w procesie wykładni należy wziąć pod uwagę umiejscowienie przepisu prawnego w systematyce aktu normatywnego

luka w prawie to:

Tylko taki brak regulacji, co do którego można racjonalnie stwierdzić, że nie jest przez ustawodawcę zamierzony

przepisy ius dispositivum

1. w braku odmiennej umowy przymujacemu zamówienie należy się wynagrodzenie w chwili oddania dzieła 2. jeżeli kilka osób zaciągnęło zobowiązanie dotyczące ich wspólnego mienia, są one zobowiązane solidarnie, chyba że umówiono się inaczej

wypowiedz "2 wojna św wybuchła w 2020 roku" pełni funkcję:

opisową

abstrakcyjność norm prawnych odnosi się do:

wzoru postępowania wyznaczonego adresatowi normy prawnej

hierarchiczna reguła kolizyjna wyrażana jest przez paremię:

lex superior derogat legi inferiori

norma sankcjonująca

1. określa rodzaj i stopień konsekwencji z naruszenia dyspozycji normy sankcjonowanej 2. wyznacza adresatowi normy sankcjonowanej obowiązek poniesienia konsekwencji ujemnych i jednocześnie nadaje kompetencje organowi państwowemu do realizacji sankcji

norma prawna to

najmniejszy, stanowiący sensowna całość element systemu prawq

wykładnia operatywna to:

rodzaj wykładni, którą dokonują organy stosujące prawo

przykładem niezgodności prakseologicznej są:

tzw. normy syzyfowe

przymusowe sprowadzenie świadka w przypadku jego nieusprawiedliwionego niestawiennictwa stanowi sankcję:

egzekucyjną

analogia iuris to inaczej:

analogia z prawa

analogia iuris polega na:

sformułowaniu nowej normy, która regulowałaby objęty luką stan faktyczny na podstawie domniemanych preferencji aksjologicznych ustawodawcy oraz zasad systemu prawa lub gałęzi prawa

katalog źródeł prawa powszechnie obowiązującego w Polsce:

ma charakter zamknięty i został uregulowany w Konstytucji RP

reguły kolizyjne służą do:

rozstrzygania o obowiązywaniu zakresowo zbieżnych, a treściowo niezgodnych ze sobą norm prawnych

niezgodność prakseologiczna dwustronna to tzw.:

normy syzyfowe

zakaz subdelegacji oznacza, że:

organ który otrzymał upoważnienie do wydania rozporządzenia, nie może przekazać go innego organowi

czynność konwencjonalna

świadome i celowe zachowanie człowieka, mające na celu wywołanie konkretnego skutku poprzez wykonanie czynności, której przypisuje się konkretne znaczenie

reguły sensu

normy prawne, które określają sposób dokonania czynności konwencjonalnej

czynności prawne

zachowania osób fizycznych czy osób prawnych będące czynnościami konwencjalnymi o charakterze prawnie istotnym

konieczne elementy czynności prawnej:

1) złożenie oświadczenia woli 2) celem jest wywołanie określonych skutków prawnych

nieważność bezwzględna

nieważność dotyka czynności od samego początku- czynnosc prawna wykonana przez osobę pozbawioną czynności prawnych

ustalenie normy prawnej polega na:

zakresu jej zastosowania (hipoteza) i zakresu normowania (dyspozycja)

czyny

zachowania psychofizyczne prawnie unormowane, dominują w prawie karnym

lex superior derogat legi inferiori

akt wyższego rzędu uchyla akt niższego rzędu (reguła hierarchiczna)

lex posterior derogat legi priori

późniejszy akt prawny uchyla wcześniejszy (reguła chronologiczna)

lex specialis derogat legi generali

przepis szczególny uchyla przepis o charakterze ogólnym lub ogólniejszym (reguła merytoryczna (szczególności))

izomorfia

bezpośrednie rozumienie przepisu prawnego

klaryfikacyjna koncepcja wykładni

wykładni dokonuje się tylko wtedy, gdy wymagają tego niejasności tekstu

derywacyjna koncepcja wykładni

wykładni dokonuje się w każdym przypadku

wykładnia legalna

dokonywana przez upoważniony przepisami organ państwa

wykładnia operatywna

dokonywana przez organy stosujące prawo

wykładnia prywatna

Może być dokonana przez każdego

wykładnia doktrynalna

dokonywana przez prawników

zakaz wykładni homonimicznej

Nie należy nadawać identycznym sformułowaniom w tym samym akcie różnych znaczeń

zakaz wykładni synonimicznej

sformułować brzmiących odmiennie nie należy rozumiem jednolicie, lecz odmiennie

sprzeczności logiczne

normy mające wspólne zakresy zastosowania różnią się w zakresie normowania

przeciwieństwa logiczne

dwie lub więcej norm nakazuje jednocześnie różne zachowania które nie są możliwe do spełnienia jednocześnie, ale obie mogą pozostać niezrealizowane

niezgodności prakseologiczne

obie normy są możliwe do spełnienia, ale spełnienie jednej niweczy skutki drugiej