jautājums  |
atbilde |
Ocena stanu ogólnego dziecka sākt mācīties
|
|
Bierzemy pod uwagę: -świadomość -ułożenie ciała -wyraz twarzy -chód -mowę (skandowanie, jąkanie itp.) -objawy chorobowe (drgawki, sinica itp.) -rozwój psychoruchowy u młodszych, psychiczny u starszych -chód (w odniesieniu do wieku dziecka)
|
|
|
Przy badaniu ogólnym mierzymy: sākt mācīties
|
|
tętno, częstość oddechów, temp., ciśnienie
|
|
|
Podział zaburzeń świadomości sākt mācīties
|
|
-ilościowe: z ograniczeniem przytomności (apatia, somnolencja[znaczna senność, dziecko cały czas zasypia, ale można je łatwo obudzić], sopor [półśpiączka, znaczne ograniczenie świadomości, brak kontaktu słownego], śpiączka -jakościowe: z zachowaną przytomnością, ale zaburzoną orientacją i procesami (z. majaczeniowy, pomroczny, splątaniowy, oneroidalny)
|
|
|
Krótkotrwałe zaburzenia przytomności sākt mācīties
|
|
-drgawki (do 4r.ż. moga pojawiać się przy gorączce) -tężyczka (hipokalcemia-> drgawki z charakterystycznym kurczem dłoni, stóp i strun glosowych) -omdlenie -wstrząśnienie mózgu -bezdech (>20s, we śnie >30s) -afektywny bezdech (po gwałtownym płaczu wydech z bezdechem i sinicą)
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-objaw oponowy polegający na ułożeniu ciała na boku z odgięciem głowy do tyłu
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-skrzywienia kręgosłupa -płaskostopie (w początkowych 2 latach fizjologiczne) -asymetria barków i łopatek -plecy okrągłe -koślawość kolan (do 6rż fizjologiczna) i stóp (patologia)
|
|
|
Zabarwienie skóry (możliwości) sākt mācīties
|
|
-zaczerwienienie -bladość -sinica -żółtaczka
|
|
|
Najczęstsze przyczyny obrzęków sākt mācīties
|
|
-hipoproteinemia -uszkodzenia toksyczne naczyń krwionośnych -niewydolność krążenia/nerek -czynniki zapalne -alergia
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-zapadnięte ciemiączka -zapadnięte oczy i policzki -suche usta/język -zapadnięty brzuch -objaw fałdu skórnego
|
|
|
Morfologia krwi obwodowej - okres poporodowy sākt mācīties
|
|
-obecność młodych form RBC i WBC -poliglobulia -nasilona erytropoeza -wysokie stężenie EPO -duża liczba WBC - stres porodowy
|
|
|
Morfologia krwi obwodowej - pierwsze dni życia sākt mācīties
|
|
-znika przesunięcie w kierunku młodych form krwinek -liczba WBC spada ok 5 doby nawet o połowę
|
|
|
Morfologia krwi obwodowej - 2 tydzień życia sākt mācīties
|
|
-"pierwsze skrzyżowanie" - spada liczba neutrofilów, rośnie liczba limfocytów -rośnie liczba monocytów
|
|
|
Morfologia krwi obwodowej - 1-2mż. sākt mācīties
|
|
-fizjologiczna niedorwistość pierwszego kwartału - spadek stężenia Hb i liczby RBC(za wolna erytropoeza w stosunku do przyrostu masy), niskie stężenie EPO, obniżenie liczby retikulocytów
|
|
|
Morfologia krwi obwodowej - 3-6mż. sākt mācīties
|
|
-niedokrwistość niedobarwliwa - dalszy spadek Hb, niedobarwliwe, małe krwinki
|
|
|
Morfologia krwi obwodowej - niemowlęta i małe dzieci sākt mācīties
|
|
-więcej leukocytów niż u dorosłych (5-12tys./mm3) -%przewaga limfocytów (najwyższa limfocytoza 2-10mż.)
|
|
|
Morfologia krwi obwodowej - przedszkole sākt mācīties
|
|
-"drugie skrzyżowanie" - maleją limfocyty, wzrasta liczba neutrofilów (4-6rż.)
|
|
|
Badanie ogólne moczu - parametry sākt mācīties
|
|
-barwa (p. bezbarwny - ciemnożółty) -pH (6,2 ± 0,5) -białko (<150mg/db) -glukoza (-) -bilirubina (-) -urobilinogen (+) -ciała ketonowe (-)
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-mętny - ZUN, dużo moczanów -pomarańczowy-brunatny - anemia hemolityczna, odwodnienie, gorączka -czerwony - hematuria, hemoglobinuria -ciemnobrązowy - przez bilirubinę w żółtaczce zaporowej/miąższowej
|
|
|
Badanie mikroskopowe osadu sākt mācīties
|
|
-norma - niewielka liczba komórek i elementów upostaciowionych
|
|
|
Badanie bakteriologiczne moczu sākt mācīties
|
|
-pobranie: środkowy strumień, nakłucie nadłonowe, cewnik -10^3-10^4/ml - zanieczyszczenie -10^4-10^5/ml - zakażenie ->10^5/ml - znamienny bakteriomocz
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-Hiponatremia poniżej 135mmol/l: 1. z odwodnienia 2. z prawidłowym uwodnieniem - za dużo ADH, leki 3. z przewodnieniem - nadmierna podaż płynów bezelektrolitowych, upośledzone wydalanie w nerkach objawy: neurologiczne, spadek MAP, osłabienie, nudności -hipernatremia powyżej 145mmol/l przyczyny: utrata płynów przez skórę, przewód pokarmowy, nerki, nadmierna podaż sodu objawy: zwiększona pobudliwość nerwowa, wzmożone napięcie i odruchy ścięgniste, drgawki, śpiączka
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-Hipokaliemia poniżej 3,6mmol/l, spowodowana wymiotami, biegunką, nadmiarem hormonów, lekami, zaburzeniami metabolicznymi objawy: częstoskurcz, dodatkowe skurcze, migotanie komór, porażenia mięśni, zaparcia, nietrzymanie moczu, zaburzenia RKZ -Hiperkaliemia powyżej 5,5mmol/l przyczyny: nadmierna podaż sodu, zaburzone wydalanie przez nerki, zwiększone uwalnianie z kom. (oparzenia, z. zmiażdżenia, hemoliza, ostre zap trzustki) objawy: zwolnienie akcji serca, zaburzenia przewodnictwa/skurcze dodatk
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-Hipokalcemia poniżej 2,25mmol/l, niedoczynność przytarczyc, niedobór magnezu, wit. D, nadmierna podaż fosforanów, niedostateczna podaż Ca, długotrwałe stosowanie GKS i przeciwdrgawkowych, tubulopatie. Objawy: tężyczka (jawna - napad uogólninych drgawek, utajona - dodatni objaw Chvostka/Trousseau), bezobjawowo -Hiperkalcemia powyżej 2,65mmol/l przyczyny: przedawkowanie/nadwrażliwość na wit. D, długotrwałe unieruchomienie, nadczynność tarczycy i przytarczyc, zwiększona resorpcja kości. Objawy: po
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-Hipofosfatemia - krzywica niedoborowa, upośledzenie funkcji nerek, wątroby i mięśni sz. -Hiperfosfatemia - zahamowanie syntezy metabolitów wit. D, drgawki tężyczkowe
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-Hipomagnezemia poniżej 0,78mmol/l przyczyny: niedostateczna podaz, przewlekła niewydolnosc nerek, choroby trzustki objawy: zwiekszona pobudliwosc nerwowo-miesniowa, serca, osłabienie, obnizenie odpornosci, oslabienie, brak łaknienia ---Hipermagnezemia powyżej 1,1mmol/l wystepuje rzadko, przy powaznych zaburzeniach metabolicznych
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-frakcja kostna, watrobowa i jelitowa -podwyzszona aktywnosc: wzmozona przebudowa kosci, krzywica, gojenie ran, okresy przyspieszonego rozwoju somatycznego, choroby watroby. Obnizona aktywnosc: hiperwitaminoza D, fluoroza, niedobor Mg
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-norma 60-120mg/dl (3,3-6,6 mmol/l)-hipoglikemia <2,2mmol/l (40mg/dl), objawy: sennosc do utraty kontaktu, drgawki, pocenie sie, bladosc, tachykardia, podwojne widzenie -hiperglikemia >126mg/dl, cukrzyca, nadmiar GK, nadczynnosc przysadki
|
|
|
prawidlowa wartosc pH krwi sākt mācīties
|
|
|
|
|
cisnienie parcjalne tlenu pO2 sākt mācīties
|
|
u noworodkow 50-80mmHg, od 1mz. 95mmHg
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
33-44mmHg, prawidlowe stezenie HCO3- w osoczu 22-28mmol/l
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-kwasica metaboliczna -spadek HCO3- (biegunki) -kwasica oddechowa - wzrost pCO2 - zap. płuc -zasadowica metaboliczna - wzrost HCO3- (zwezenie odzwiernika) -zasadowica oddechowa - spadek pO2 (hiperwentylacja)
|
|
|
Badanie szczegolowe glowy i szyi sākt mācīties
|
|
-oceniamy ksztalt, wielkosc(1/4 dlugosci ciala u niemowlat, obwod przez guzy czolowe i guzowatosc potyliczna zewnetrzna), stosunek twarzo/mozgoczaszka (1/3-1/4 glowy u niemowlat to twarz), symetrie, wyraz twarzy, wykwity skorne, blizny, ciemiaczka
|
|
|
Nieprawidlowa wielkosc glowy sākt mācīties
|
|
-wielkoglowe fizjologiczne lub patologiczne (wodoglowie) - obwod powyzej 90 centyla -maloglowie - obwod ponizej 3 centyla lub ponizej 10 jesli reszta pomiarow powyzej 50 centyla
|
|
|
nieprawidlowosci ksztaltu głowy sākt mācīties
|
|
zaburzenia rozwoju kosci, mozgu, przedwczesne zarastanie szwow (kraniostenozy), krzywica niedoborowa
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-sagittal - wydluzona, waska glowa -coronal - splaszczone czolo po stronie wady, po drugiej wypukłe nad zwezonym okiem, oczy nie w jednej linii -metopic - trojkatna głowa zwezona w kierunku czoła, b. szeroka z tylu -lambdoid - wybrzuszenie i przesuniecie szwu za uchem, głowa spłaszczona z tyłu
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
krotkogłowie, głowa nadmiernie wysoka (wiezoglowie) lub szeroka, czoło cofniete, niedorozwoj srodkowej czesci twarzy
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-spowodowane nagromadzeniem płynu mr w komorach bocznych -towarzyszą: poszerzenie szwow, powiekszenie ciemiaczek, rozszerzenie naczyn głowy i szyi, zniekształcenia kosci, objaw zachodzacego slonca (porazenie spojrzenia ku gorze)!!!
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-przedgłowie - obrzęk tkanek miękkich głowy noworodka spodowany uciskiem w kanale rodnym -krwiak podokostnowy - nagromadzenie krwi w przestrzeni podokostnowej kosci na skutek przerwania ciagłosci naczyn
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-prawidlowo krotki symetryczny -nieprawidłowy krotki - guz, krwiak podtwardówkowy -bebenkowy pełny - fizjologiczny do 3rż. lub swiadczy o wodogłowiu -pusty - nadcisnienie srodczaszkowe
|
|
|
badanie ciemienia przedniego sākt mācīties
|
|
-wielkosc, uwypuklenie/zapadniecie, tetnienie -małe (<1*1cm) - przy przedawkowaniu wit. D -duze (>5*5cm) - wodogłowie, krzywica, zaburzenia mineralizacji -opóźnione zamykanie - z. Downa, krzywica, niedoczynnosc tarczycy, wrodzona łamliwosc kosci
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
- u donoszonych 2-3mm, u wczesniakow do 1cm -patologiczne poszerzenie przy nadcisnieniu srodczaszkowym, pogrubienie u hipotrofików i przy przedwczesnym zarastaniu
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-wczesny objaw krzywicy -pojedyncze ognisko u zdrowych dzieci, u ktorych kosciotworzenie jest szybsze niz mineralizacja -liczne ogniska swiadcza o osteopenii wczesniaczej
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-anizokoria - roznica w srednicy źrenic spowodowana guzem, krwiakiem lub kiłą OUN -rozszerzone przy zatruciach, padaczce, spiaczce i nadcisnieniu wewnatrzczaszkowym -zwezenie przy zatruciu morfiną i infekcjach OUN
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-na światło -na zbieżność -na nastawienie (te 3 źreniczne) -rogówkowy - zamkniecie oczu po dotknieciu galki
|
|
|
inne nieprawidłowosci narzadu wzroku sākt mācīties
|
|
-wytrzeszcz -hiperteloryzm (zwiekszona odległosc miedzy oczodołami - w z. Downa, Turnera, konstytucjonalnie)
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-tablicami Snellena w bilansie 4,6,10 i 14 latkow -u młodszych orientacyjne
|
|
|
badanie jamy ustnej - język sākt mācīties
|
|
zabarwienie: malinowy - płonica, siny - sinica, biały w środku i czerwony na obwdzie - dur brzuszny
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-nieżytowa (zaczerwienione, drobno nakrapiane migdałki) -ropna -zatokowa (silnie zaczerwienione migdałki z białym nalotem) -płonicza (malinowy język i czerwona tylna ściana gardła)
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-badanie migdałka gardłowego za pomocą lusterka
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-płetwistość szyi (wrodzony fałd skórny między wyroskiem sutkowatym a karkiem np. w z. Turnera) -kręcz szyi (jednostronne skrócenie szyi z nachyleniem głowy w tę stronę i zwróceniem twarzy w drugą) -wole młodzieńcze - kompensacyjny przerost tarczycy wynikający ze zwiększonego zapotrzebowania na hormony tarczycy w okresie dojrzewania)
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-I stopien - tarczyca widoczna tylko po odgieciu głowy -II stopien - tarczyca widoczna przy normalnym ustawieniu głowy, nie deformuje bocznych zarysow szyi -III stopien - b. duza tarczyca, deformuje boczne obrysy szyi, daje objawy uciskowe
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-niezróżnicowany krzyk -2-5 miesiąc - gaworzenie, w 5 odróżnia ton surowy od łagodnego -od 6 miesiąca gaworzenie, 7- zmienia głośność, 8 - szepcze, 11 - rozumie zakazy -12 miesiąc - pierwsze słowa ze zrozumieniem
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-odruch chwytny -II kwartał - małpi chwyt celowy -III kwartał - chwyt nożycowy -IV kwartał - chwyt pęsetowy
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-pełzanie do tyłu -pełzanie okrężne -pełzanie do przodu -raczkowanie -czworakowanie -stanie -poruszanie się wzdłuż barierki -chodzenie za 2 ręce -chodzenie za 1 rękę -samodzielne chodzenie
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
0-4 miesiąc niemowlę leży na plecach 4-6 miesiąc niemowlę leży na brzuchu 6-10 miesiąc niemowlę siedzi 10-12 miesiąc niemowlę raczkuje 12-18 miesiąc dziecko chwiejnie chodzi 18-24 miesiąc dziecko chodzi
|
|
|
różnice w badaniu niemowląt i starszych sākt mācīties
|
|
-częstość pracy serca 100-160/min -ciśnienie 90/60mmHg -szmery fizjologiczne -tor brzuszny, 30-45 oddechów na minutę -wątroba wystaje spod łuku 1-2cm (do 2rż., powiększona gdy 3,5 cm) -u chłopców jądra mogą okresowo cofać się do kanałów pachwinowych, stulejka -fizjologiczne płaskostopie
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
ssania -szukania (po 3m. zanika) -chwytny (rąk po 3m., stóp do końca 1 rż.) -podparcia (jak się trzyma dziecko pod pachy i zbliża się je do podłoża, to następuje toniczne napięcie mięśni kk. dolnych i podparcie, znika po 4-5miesiacu) -moro (znika po 5-6m.) -spadochronowy -toniczny szyjny asymetryczny (przygięcie glowy w jedną stronę powoduje wyprostowanie kończyn po tej stronie i zgięcie ich po przeciwnej, do konca 6m.)
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-w głębokiej śpiączce następuje zniesienie odruchów, dlatego nieprzytomnego układamy w pozycji bocznej ustalonej -objawy oponowe podmiotowe: ból głowy, nudności, światłowstręt, przeczulica, gorączka, luźne stolce -objawy oponowe przedmiotowe: sztywność karku, Brudzińskiego (karkowy - pochylenie głowy powoduje odruchowe zgięcie kk. dolnych, policzkowy - ucisk poniżej k. jarzmowych powoduje zgięcie i uniesienie przedramion, łonowy - ucisk na spojenie łonowe powoduje zgięcie kk. dolnych i ich odwie
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-u niemowląt brak klasycznych objawów oponowych -niepokój, drżenie rączek, marszczenie twarzy, przeczulica, drgawki, wzmożone napięcie mięśniowe, tętniące wygórowane ciemiączko przednie, skaza krwotoczna, zaburzenia oddychania, wymioty, drgawki, oczopląs, odgięcie główki
|
|
|
objawy towarzyszące ostremu zapaleniu wyrostka sākt mācīties
|
|
-Rovsinga - antyperystaltyczny ucisk w lewym dole biodrowym wyzwala ból w prawym, najsilniej w pkt. McBurneya -Jaworskiego - bolesność w rzucie wyrostku przy powolnym opuszczaniu zgiętej prawej konczyny dolnej
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-Goldflama (nerki) -Chełmońskiego (pęcherzyk) -Blumberga (otrzewna)
|
|
|
narządy płciowe zewnętrzne - chłopcy sākt mācīties
|
|
-stulejka - niemożność odprowadzenia napletka -załupek - niemożność ponownego nasunięcia napletka -wierzchniactwo/spodziectwo - przemieszczenie ujścia cewki -wnętrostwo - brak jądra w mosznie
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-świeża krew na palcu jest objawem wgłobienia -pusta bańka odbynicy sugeruje niedrożność
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-Cheyna-Stokesa (narasta a potem chwila bezdechu i od nowa) -Kussmaula (szybko i głęboko) -Biota(nierównomierny)
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-wydechowa - przedłużony, silny wydech, przyczyna w dolnych drogach oddechowych, pracuje głównie przepona -wdechowa - mięśnie pomocnicze i pasa barkowego, przyczyna w górnych drogach -mieszana
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-zbyt dużo odtlenowanej hemoglobiny -prawdziwa - znika przy ucisku -rzekoma - nie znika, bo spowodowana barwnikami -centralna (gorąca, tętnicza) - charakterystyczny niebieski język, przy zapaleniu krtani, nagłośni, krztuścu, cała krew słabo natleniona -dystalna (zimna) - zaburzony przepływ obwodowy
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-wdechowy (stridor) - zwezenie drog poza k. piersiowa -wydechowy (wheezing) - zwezenie oskrzeli i oskrzelikow
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-rzezenia wilgotne: grubobańkowe, średniobańkowe, drobnobańkowe, trzeszczenia -rzężenia suche: furczenia, świsty, gwizdy, trzaski
|
|
|
Bronchofonia patologiczna sākt mācīties
|
|
przewodzenie głosu w nacieku zapalnym głośniejsze niż w zdrowym płucu
|
|
|
Semiotyka=symptomatologia sākt mācīties
|
|
nauka opisująca charakrer i czestosc wystepowania pojedynczych objawow (s. szczegołowa) lub podsumowujaca wynik badania klinicznego
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-małym dzieciom mierzymy w odbytnicy, o 0,4-0,5 stopnia wyzsza niz pod pacha -norma 36,7-37 -stan podgorączkowy 37-38 ->38 gorączka
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-falista (ciagła goraczka przerywana okresami bezgoraczkowymi) -przerywana (kilkugodzinna goraczka opadajaca do wartosci prawidłowyc) -ciągła -zwalniajaca (duze dzienne wahania)
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-skurcze miesni konczyn, tułowia i twarzy -uogolnione, połowicze, lokalne -w chorobach OUN, zaburzeniach metabolicznych, zatruciach
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-suchy - odruchowy, bez odkrztuszania sluzu -wilgotny - luźny, z wydalaniem śluzu
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-3 lub wiecej rzadkich stolcow na 12 godzin lub jeden płynny z krwia/ropa/sluzem
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-silne bole brzucha z obrona miesniowa, wymioty, zły stan ogolny, wyraz bolu na twarzy, zatrzymanke stolca lub biegunka, wzdecie brzucha
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-somatyczny (ostry, piekacy, otrzewnowy, nasila go zmiana pozycji) -przeponowy (promieniuje do barku, nasila go kaszel, rowniez otrzewnowy) -trzewny (rozlany, tępy, zazwyczaj w srodkowych partiach brzucha, z narzadow unerwionych autonomicznie) -kolki -przeniesiony (przeczulica, bolesc w okreslonych obszarach skory - strefy HEADA)
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-rzekoma (za duze spozycie karotenu) -prawdziwa (hiperbilirubinemia)
|
|
|
drogi podania szczepionek sākt mācīties
|
|
-domiesniowo lub głeboko podskornie -srodskornie (BCG) -doustnie (polio, retrovirusy)
|
|
|
szczepionki zawierajace zywe drobnoustroje sākt mācīties
|
|
BCG (gruźlica), przeciw odrze, swince, rozyczce, poliomyelitis
|
|
|
szczepionki zawierajace zabite drobnoustroje sākt mācīties
|
|
krztusiec, cholera, poliomyelitis wg. Salka, grypa tzw. split
|
|
|
szczepionki zawierajace metabolity sākt mācīties
|
|
anatoksyna tezcowa i błonicza
|
|
|
szczepionki zawierajace oczyszczone antygeny sākt mācīties
|
|
przeciw pneumokokom, meningokokom, krztyscowi, wzw B
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-wysuszone i płynne -mono/poliwalentne i skojarzone
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-zywe: szczepienie podstawowe + przypominajace -zabite/anatoksyny: podstawowe (szczepienie pierwotne + dawka uzupełniająca) + co 3-8 lat przypominajace(booster)
|
|
|
przeciwwskazania do szczepien sākt mācīties
|
|
-ostra choroba zwłaszcza z goraczka -zaostrzenie przewlekłej choroby -uczulenia na składniki szczepionki wyrazone anafilaksja -podanie Ig mniej niz 3 miesiace wczesniej -nasilony odczyn poszczepienny po poprzedniej dawce
|
|
|
niepożądany odczyn poszczepienny (NOP, AEFI) sākt mācīties
|
|
-objaw zwiazany ze szczepieniem, wystepujacy w ciagu 30 dni od szczepienia -łagodne (miejscowe odczyny, krótkotrwała gorączka), powazne (encefalopatia, zapalenie kości, mózgu, porażenie po żywej szczepionce polio) i ciężkie (zgon, znaczny uszczerbek na zdrowiu)
|
|
|
Szczepienia obowiązkowe - gruźlica sākt mācīties
|
|
- w pierwszej dobie życia razem ze szczepieniem na WZW B -żywa, liofilizowana szczepionka z atenuowanego mutanta BCG -podawana śródskórnie, 0,1 ml w lewe ramię -po podaniu powstaje bąbel, który znika po kilku minutach, po 2-3tyg. powstaje naciek, a na jego szczycie pojawia się krostka, a następnie owrzodzenie, które goi się po 1-3m. (zostaje blizna) -NOP: poronny fenomen Kocha (wczesny odczyn poszczepienny), owrzodzenie, keloid, rumień guzowaty -przeciwwskazania: schorzenia o ciężkim przebiegu,
|
|
|
Szczepienia obowiązkowe - WZW B sākt mācīties
|
|
-podaje się 3 dawki: w 1 dobie życia, w 2 i 7 miesiącu życia
|
|
|
Szczepienia obowiązkowe - błonica, tężec, krztusiec DTP sākt mācīties
|
|
-szczepienie podstawowe (4 dawki)+ przypominające (3 dawki): 2, 3/4, 5/6, 16/18 miesiąc życia, 6, 14 i 19 rok życia -NOP: krztusiec - zmiany w CUN, epizody hipotensyjno-hiporeaktywne EHH, drgawki, ciągły płacz. tężec i błonica - encefalopatia, odczyn Arthusa, KZN, zap. stawów, drgawki, demielinizacja, odczyny komórkowe (guzki w miejscu wstrzyknięcia)
|
|
|
Epizody hipotensyjno-hiporeaktywne EHH sākt mācīties
|
|
nagłe pojawienie się w ciągu 48h po szczepieniu obniżonego napięcia mięśniowego, zmniejszonej odpowiedzi na bodźce, bladości (nie sinicy)
|
|
|
Szczepienia obowiązkowe - poliomyelitis sākt mācīties
|
|
-3 dawki podstawowe (IPV wg. Salka - zabita) i 1 przypominająca (OPV wg. Sabina - doustna) -3/4, 5/6, 16/18 miesiąc życia, 6 rok życia -przebieg polio: poronna, aseptyczne ZOMR, porażenna, zapalenie mózgu -NOP po OPV: aseptyczne ZOMR, polio porażenne, zap. rdzenia kręgowego, z. Giullain - Barre
|
|
|
Szczepienia obowiązkowe - odra, świnka, różyczka sākt mācīties
|
|
-dawka podstawowa 13-14 miesiąc życia, przypominająca 10 rok życia -MMR II, Trimovax, Priorix -NOP: utrwalony z. drgawkowy, zap. rdzenia, z. Guillan-Barre, aseptyczne ZOMR -szczepionka przeciw różyczce zawiera żywe, atenuowane wirusy, nie należy jej podawać ciężarnym i później niż 3 miesiące przed zajściem w ciążę
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-szczepionki, w których antygen polisacharydowy jest skoniugowany z białkiem, co zmienia charakter antygenu na T-zależny -takie szczepionki dają dobrą odpowiedź pierwotną i powodują wzmożoną odpowiedź (efekt boosterowy) po ponownym kontakcie z antygenem przykładem jest szczepionka przeciw Haemofilus influenzae typu b (bo polisacharyd otoczkowy PRP tego wirusa jest antygenem T-niezależnym), przeciw meningokokom typu C i pneumokokom
|
|
|
Szczepienia obowiązkowe - HiB sākt mācīties
|
|
-3 dawki podstawowe (2, 3/4, 5/6 miesiąc życia) i 1 przypominająca w 16-18 miesiącu
|
|
|
Szczepienia zalecane - Grypa sākt mācīties
|
|
-szczepionki inaktywowane, niezdolne do namnarzania, zawierające antygeny powierzchniowe -ewolucja szczepionek: Isza generacja - szczepionka całowirusowa, IIga - szczepionka rzoszczepiona (split), IIIcia - szczepionka podjednostkowa (sub-unit) -co roku inny skład szczepionki -zaleca się dzieciom, zwłaszcza uczęszczającym do przedszkola itp. -6-36m.ż. - 2 dawki po 0,25ml co 4tyg. ->3r.ż. - jednorazowo 0,5ml
|
|
|
Szczepienia zalecane - pneumokoki (S. pneumoniae) sākt mācīties
|
|
-dzieciom od 2m.ż. do 2 lat -dzieciom w wieku 2-5 lat uczęszczającym do żłobka/przedszkola lub z chorobami przewlekłymi (szczepionka skoniugowana) -dawkowanie w zależności od wieku dziecka w momencie rozpoczęcia szczepienia: 2-6mż - 3 dawki co 4–6 tygodni + 1 dawka przypominająca po ukończeniu roku. 7-11mż - 2 dawki co 4–6 tygodni + 1 dawka przypominająca po ukończeniu roku. 12-23mż - 2 dawki w odstępie co najmniej 2 miesięcy. >24mż - 1 dawka -dzieciom >5 rż i dorosłym z grup wysokiego ryzyka za
|
 |
|
Szczepienia zalecane - ospa wietrzna sākt mācīties
|
|
-9-12mż - 1 dawka szczepionki, od 13rż. 2 dawki w odstępie co najmniej 6 tyg. -obowiązkowe u osób z grup ryzyka: dzieci do 12rż. z upośledzeniem odporności, z ostrą białaczką limfoblastyczną, HIV, przed immunosupresją/chemioterapią, dzieci do 12 rż. z otoczenia tych osób (nie chorujących wcześniej), dzieci do 12rż. narażone ze względów środowiskowych
|
|
|
Szczepienia zalecane - meningokoki (N. meningitidis) sākt mācīties
|
|
-dzieciom mieszkającym na terenach, gdzie pojawiają się ogniska sepsy, osobom wyjeżdżającym do krajów, gdzie rozpowszechniony jest typ C (GB, PT, ES), cierpiącym na choroby przewlekłe i z upośledzoną funkcją śledziony -szczepionka skoniugowana - 2-12mż. 2/3 dawki, >12mż. 1 dawka -szczepionka polisacharydowa >18rż. 1 dawka
|
|
|
Szczepienia zalecane - rotawirusy sākt mācīties
|
|
-wywołują ostrą biegunkę -należy rozpocząć między 6-16tyg. i zakończyć przed upływem 24tyg. -2 lub 3 dawki co 6-8tyg. w zależności od szczepionki
|
|
|
Szczepienia zalecane - WZW A sākt mācīties
|
|
-żółtaczka pokarmowa -2 lub 3 dawki (0-(1)-6m.)
|
|
|
Szczepienia zalecane - kleszczowe zapalenie mózgu sākt mācīties
|
|
-dzieciom przebywającym na terenie nasilonego występowania kleszczy
|
|
|
Szczepienia zalecane - wirus HPV sākt mācīties
|
|
-2 szczepionki: 4walentna i 2walentna -rekomendowane dziewczynkom w wieku 11-12 lat w pierwotnej profilaktyce raka szyjki macicy
|
|
|
Szczepienia po zakażeniach sākt mācīties
|
|
-antybiotykoterpaia (czas trwania/kiedy można w dniach): 7-9/7, 10-14/14, >14/30 -odra, świnka, różyczka - po miesiącu -ospa wietrzna - 2-3 miesiące
|
|
|
ABC postępowania w urazach u dziecka sākt mācīties
|
|
1. zbadać reakcje dziecka, jeśli brak 1minutowy BLS, jeśli są, to położyć w pozycji bocznej bezpiecznej 2. wezwać pomoc 3. udrożnić drogi oddechowe 4. ocenić oddychanie 5. gdy brak oddechu 5 oddechów ratowniczych 6. sprawdzić oznaki zachowania krążenia (u dzieci brak krążenia to brak tętna lub tętno <60/min. 7. pośredni masaż serca
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-stopnie ciężkości oparzeń: I. lekkie: I lub II stopnia do 15% pow. ciała II. średnie I lub II stopień do 30%, III stopień do 15% III. ciężkie I, II powyżej 30%, III powyżej 15% -postępowanie przedlekarskie: odizolowanie od czynnika parzącego, zabezpieczenie drożności dróg oddechowych, usunięcie biżuterii, reguła 15, czysty opatrunek, zabezpieczenie przed utratą ciepła, analgetyki -odrębności u dzieci: rozleglejsze oparzenia, bo mniejsza pow. ciała, mniejsza masa tk. tłuszczowej i mięśniowej, ma
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-substancje żrące, udrażniacze kanalizacji, wybielacze, preparaty do sprzątania, kwas solny -większość jest zasadami i powoduje martwicę rozpływną (wnikają głęboko w tkanki, zmydlają tłuszcze) -kwasy powodują koagulację powierzchni i martwicę skrzepową -postępowanie: w przypadku kontaktu ze skórą, spojówkami przemyć wodą, po spożyciu stałego ługu podać mleko lub wodę, nie podawać substancji zobojętniających, aktywnego węgla, substancji przeczyszczających, nie wywoływać wymiotów
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-powstają pozakomórkowo kryształki lodu, następuje odwodnienie i rozpad komórek, zmniejsza się dopływ krwi -skóra jest początkowo twarda, czerwona, lśniąca, w miarę wyziębienia robi się szara, z pęcherzami -IV stopnie -należy ogrzewać odmrożone miejsce w letniej wodzie, stopniowo podnosząc jej temperaturę, założyć jałowy opatrunek, nakryć kocami itp.
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-mechaniczna przeszkoda dla pasażu powietrza + obrzęk śluzówki + odruchowy kurcz krtani - niedrożność dróg oddechowych
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-najczęściej jednostronne upośledzenie drożności -obecność wydzieliny -usuwamy haczykiem lub kleszczykami po wcześniejszym znieczuleniu
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-niedosłuch, ból, krwawienie z ucha, przykry zapach -usuwamy haczykiem lub kleszczykami lub wypłukujemy, a następnie stosujemy maść/krople z antybiotykiem
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-zaburzenia połykania, krztuszenie się, ślinienie, brak apetytu, wymioty, kaszel, stridor, krwioplucie -ciała zatrzymują się pomiędzy I i II przewężeniem lub w obrębie II, rzadko w III. -nie prowokować wymiotów! -RTG, CT, endoskopia diagnostyczno-lecznicza
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-piekący ból, łzawienie, zaczerwienienie, zaburzenia widzenia -typowo pod górną powieką -nie usuwać dużych przedmiotów, zabezpieczyć przed przemieszczeniem, zakryć oba oczy
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-zasada POTA: przy złamaniu kości długiej unieruchomić 2 sąsiednie stawy, przy złamaniu wewnątrzstawowym unieruchomić tworzące go kości
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-lekkie krwawienia ucisnąć, unieść kończynę do góry i założyć opatrunek uciskowy -duże krwawienia - opaska zaciskająca na max. 30min., z zapisaniem godziny założenia -u dzieci spadek ciśnienia może nie nastąpić aż do zatrzymania krążenia, dlatego najwcześniejszymi objawami wstrząsu są częstoskurcz i bladość powłok
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-pozycja półsiedząca, wydmuchać nos, ucisnąć skrzydełka nosa, zimny okład na grzbiet nosa -tampony, tamponada przednia i tylna
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-przemyć ranę wodą z mydłem, wodą utlenioną, riwanolem lub nadmanganianem potasu, nie używać jodyny i spirytusu (koagulacja białek) -jałowy opatrunek -szpital -zanotować godzinę ugryzienia -profilaktyka przeciw wściekliźnie
|
|
|
Drgawki gorączkowe u dzieci sākt mācīties
|
|
-spowodowane patologicznymi wyładowaniami elektrycznymi w neuronach -najczęściej między 6m. - 5rż., częściej u chłopców -związane z niedojrzałością istoty czarnej -zawsze związane z zakażeniem zlokalizowanym poza OUN -zazwyczaj w fazie narastania gorączki powyżej 38,5 stopnia, trwają do 10 minut -drgawki złożone - częściej niż raz na dobę, powyżej 15 minut, z prezentacją ogniskową lub połowiczą, mogą powodować deficyty neurologiczne -postępowanie: obniżenie temperatury (paracetamol pr. lub iv.),
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-źródła: produkcja w skórze pod wpływem UV, dieta -aktywny metabolit kalcytriol (1,25(OH)2D) zwiększa stężenie Ca i fosforanów w surowicy, poprzez zwiększenie wchłaniania z przewodu pokarmowego, stymulację resorpcji i kościotworzenia, zwiększenie reabsorpcji Ca w nerkach, jest rozkładany przez 24-hydroksylazę -kalcytonina - działanie antagonistyczne -parathoromon - zwiększa stężenie Ca, obniża stężenie fosforanów w surowicy, zwiększa wytwarzanie kalcytriolu w nerkach -zawartość w mleku: matki -
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-ogólnoustrojowa choroba wieku rozwojowego -rozpoznanie na podstawie wyników biochemicznych, klinicznych i radiologicznych -przyczyną niedobór witaminy D, istotą niedobór komponentu mineralnego w stosunku do tkanki kostnawej (osteoidu) -objawy wstępne: drażliwość, nadpobudliwość, potliwość, zahamowanie rozwoju -objawy kostne: rozmiękanie potylicy, opóźnione zamykanie ciemiączek, guzy czołowe, poszerzenie przynasad kości długich (bransolety krzywicze), zgrubienie połączeń chrzęstno-kostnych żeber
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
>2,65 mmol/l -objawy: osłabienie, senność, zahamowanie rozwoju ruchowego, bóle głowy, brak apetytu, nudności, zaparcia, poliuria, polidypsja (nadmierne pragnienie), kamica, nadciśnienie, bradykardia, gorączka
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-krwawienia podokostnowe, zmiany bliznowate, zapalenia płuc, zahamowanie wzrostu kości, wyborczyny, podbiegnięcia krwawe, zapalenie dziąseł, wypadanie zębów
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-keratomalacja (wysuszenie i owrzodzenie rogówki), kseroftalmia (zespół suchego oka), zapalenie oskrzeli i płuc, kamica, metaplazja płaskonabłonkowa, nadmierne rogowacenie
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-niezbędna do syntezy II, VII, IX i X czynnika krzepnięcia
|
|
|
osteopenia wcześniaków = metaboliczna choroba kości = krzywica wcześniaków sākt mācīties
|
|
-płód gromadzi 2/3 zasobów Ca i PO4 w ostatnim trymestrze ciąży, poród przerywa dostarczanie składników odżywczych przez łożysko, wzrasta wydzielanie PTH -czynniki sprzyjające: nieodpowiednia podaż w diecie, długotrwałe żywienie parenteralne, przedłużona wentylacja mechaniczna, leki, zaburzenia czynności nerek i wątroby, zaburzenia wchłaniania -objawy: początek zwykle 6-12t.ż., obniżona mineralizacja, zahamowanie wzrostu, dolichocephalia, zaawansowana - obajwy krzywiczopodobne -w surowicy obniżo
|
|
|
Niedokrwistość z niedoboru żelaza sākt mācīties
|
|
-przyczyny niedoboru: za mały zapas z okresu ciąży, za mało Fe w diecie, szybki przyrost masy ciała, zaburzenia trawienia i wchłaniania, zakażenia, przewlekłe krwawienia -objawy: bladość powłok, osłabienie, słabe łaknienie, duszność, tachykardia, szmer nad sercem, zapalenie języka, koilonychia (łyżeczkowate paznokcie) -profilaktyka: 2mg Fe/kg/dobę w 3-4 dawkach -leczenie: 4-6mg/kg/dobę w 3-4 dawkach
|
|
|
Zaburzenia z niedoboru jodu sākt mācīties
|
|
-objawy: przepuklina pępkowa, wole niedoczynne, niski wzrost, upośledzenie umysłowe, zaparcia -u płodu: poronienia, wady rozwojowe, kretynizm (neurologiczny: niedorozwój umysłowy, zez, głuchoniemota, niedowład, tarczycowy: niedorozwój umysłowy, objawy niedoczynności tarczycy) -u noworodka i niemowlęcia: wole, hipotyreoza, sucha, łuszcząca się skóra, przedłużająca się żółtaczka, obrzmiała twarz, zaparcia, opóźnienie rozwoju ruchowego
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
Czynniki: endogenne genetyczne - determinanty endogenne paragenetyczne - stymulatory egzogenne środowiskowe - modyfikatory
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
płodowa noworodkowa (28 dni życia) niemowlęca (do końca 1 roku życia) dzieciństwa (2-12 rok życia)(okres poniemowlęcy, przedszkolny, wczesnoszkolny) dojrzewania (>12rż)
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
okres najszybszego wchłaniania, dziecko osiąga 30% ostatecznej wysokości ciała, wymiary przy urodzeniu warunkowane przez determinatory i stymulatory
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
fizjologiczny ubytek i powrót do masy urodzeniowej w ciągu 10 dni, szybki wzrost
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
szybkie, ale zwalniające tempo wzrastania, zależy głównie od właściwego odżywiania, stanu zdrowia i funkcjonowania tarczycy, odpowiada za 15% ostatecznej wysokości ciała
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
wolniejsze, stabilne tempo wzrastania, odpowiada za 40% ostatecznej wysokości ciała, zależy od hormonów
|
|
|
Rozwój somatyczny noworodka sākt mācīties
|
|
-noworodki eutroficzne AGA: m.c. 2500-4500g, długość ciała 45-55cm, obwód głowy 32-36cm, obwód klatki 30-35cm -noworodki hipertroficzne LGA (duże w stosunku do wieku płodowego, masa powyżej 90 centyla, np. z matek cukrzycowych) -hipotroficzne SGA (poniżej 10 centyla)
|
|
|
Ocena dojrzałości noworodka sākt mācīties
|
|
-gruba, podszyta tkanka podskórną skóra -sztywne uszy z grubą chrząstką -długie, pokrywające opuszki paznokcie -dobrze wykształcona brodawka -zstąpione jądra -wargi sromowe większe pokrywają mniejsze -bruzdy na stopach
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
<2500g, wcześniaki, hipotroficzne donoszone, hipotroficzne wcześniaki
|
|
|
Problemy związane z wewnątrzmaciczną hipotrofią sākt mācīties
|
|
-zgon wewnątrzmaciczny -niedotlenienie okołoporodowe -hipoglikemia -policytemia -hipotermia -dysmorfologia
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
5 parametrów: -czynność serca >100/min -oddychanie: głośny krzyk -napięcie mięśniowe: kończyny dolne dobrze zgięte -odruch na wprowadzenie cewnika: aktywny sprzeciw -kolor skóry: różowa -1,5,10 minuta po urodzeniu -8-10 pkt - stan dobry 5-7 średni, 0-4 zły, niedotlenienie okołoporodowe
|
|
|
Nieprawidłowości jamy brzusznej sākt mācīties
|
|
-omphalocele - przepuklina sznura pępowinowego -omphalitis - zapalenie kikuta pępowinowego i wału okołopępkowego -gastroschisis - wytrzewienie
|
|
|
Fizjologiczny ubytek masy ciała sākt mācīties
|
|
5-10% w pierwszych dobach życia, spowodowany oddaniem smółki i utratą wody, powrót do masy urodzeniowej do 10 doby
|
|
|
Żółtaczka fizjologiczna noworodka sākt mācīties
|
|
2-10 dzień życia, spowodowana zwiększoną produkcją bilirubiny oraz wątrobową niedojrzałością ligandyn i transferazy glukuronianowej, górna granica stężenia bilirubiny 12mg/dl
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-wrodzona niedoczynność tarzycy -fenyloketonuria -galaktozemia -homocystynuria -mukowiscydoza -anemia -hiperlipidemia -neuroblastoma -niedobór alfa1-antytrypsyny
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-czynniki matczyne (niedożywienie, używki, nadciśnienie, choroby nerek, gestoza) -niewydolność łożyska -czynniki płodowe (zaburzenia genetyczne, infekcje, wiele płodów)
|
|
|
Ocena dojrzałości według Ballarda sākt mācīties
|
|
uwzględnia ocenę 6 cech morfologicznych i 7 cech fizykalnych noworodka. Suma pozwala określić czas trwania ciąży z dokładnością 2 tygodni
|
|
|
zespół zaburzeń oddychania RDS sākt mācīties
|
|
-objawy: zaburzenia oddychania w kilka minut po urodzeniu, sinica dystalnych części ciała, stękanie wydechowe, wciąganie międzyżebrzy, zapadanie się mostka, poruszanie skrzydełkami nosa
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
ocena stopnia niewydolności oddechowej u noworodków
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
I. pola niedodmy w obu płucach II. dodatkowo bronchogram powietrzny uwidaczniający tchawicę i oskrzela III. dodatkowo częściowe zatarcie sylwetki serca IV. masywna niedodma powoduje całkowite zatarcie sylwetki serca
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
odma, rozedma, dysplazja oskrzelowo-płucna, przetrwały przewód tętniczy, nadciśnienie płucne, krwawienia dokomorowe, leukomalacje, martwicze zapalenie jelit
|
|
|
Dysplazja oskrzelowo-płucna BPD sākt mācīties
|
|
jatrogenna choroba płuc spowodowana przewlekłą sztuczną wentylacją, związana z koniecznością tlenoterapii po 28 dniu życia. Do objawów należą niewydolność prawokomorowa serca, skurcz oskrzeli, przewlekła hiperkapnia, nadmierne wydzielanie śluzu oskrzelowego
|
|
|
Niedokrwistość noworodków sākt mācīties
|
|
-grupy ryzyka: wcześniaki, noworodki z ciąż wielopłodowych, dzieci matek z anemią, dzieci narażone na straty krwi w okresie okołoporodowym -fizjologiczna niedokrwistość u donoszonych 6-12 tyg., u wcześniaków 5-12 tydzień -profilaktyka u wcześniaków: w zalezności od masy ciała 2-4 Fe mg/kg, kwas foliowy 100ug/kg/dobę
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-czynniki ryzyka: wiek 34-37tc, sepsa, niedotlenienie okołoporodowe, karmienie piersią
|
|
|
żółtaczka związana z karmieniem piersią (wczesna) sākt mācīties
|
|
-w pierwszych dobach życia -przyczyną są niedobory pokarmowe związane z początkowymi trudnościami przy karmieniu piersią
|
|
|
żółtaczka pokarmu kobiecego (późna) sākt mācīties
|
|
-pod koniec pierwszego tygodnia -spowodowana obecnością w mleku lipazy lipoproteinowej i betaglukuronidazy
|
|
|
Martwicze zapalenie jelit NEC sākt mācīties
|
|
choroba zapalna jelit występująca zwykle u wcześniaków, w obrazie klinicznym martwica, zmiany zapalne ściany i obecność patogennej flory bakteryjnej. Zwykle jest to powikłanie niedotlenienia okołoporodowego, niedokrwienia lub czynników zakaźnych
|
|
|
Krwawienia dokomorowe IVH sākt mācīties
|
|
-główną przyczyną jest niedojrzałość naczyń, które mogą stać się źródłem krwawienia u wcześniaków -wystąpieniu krwawienia sprzyjają też sztuczna wentylacja, bezdechy, niewydolność krążenia, zakażenia -rozpoznanie na podstawie USG przezciemiączkowego -4 stopnie: I. podwyściółkowe II. dokomorowe bez poszerzenia komór III. dokomorowe z poszerzeniem komór IV. dokomorowe i do tkanki mózgu
|
|
|
Retinopatia wcześniacza ROP sākt mācīties
|
|
-uszkodzenie siatkówki spowodowane nadmierną proliferacją naczyń mogące prowadzić do zbliznowacenia lub jej odwarstwienia -stopnie: I. linia demarkacyjna II. wał III. proliferacja włóknisto-naczyniowa IV. częściowe odwarstwienie siatkówki V. całkowite odwarstwienie siatkówki -powikłania: wady wzroku, ślepota -badanie okulistyczne 4, 8, 12 tydzień życia u wszystkich wczesniaków
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-niedosłuch, głuchota -badanie audiologiczne do 3 mż -aparatowanie do 6mż
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-jednoczesny rozwój w jamie macicy dwóch lub większej liczby płodów
|
|
|
TTTS - zespół przetoczenia krwi między płodami sākt mācīties
|
|
-postać ostra i przewlekłej -dotyczy ciąż trojaczych i więcej jeśli co najmniej dwa płody mają wspólne łożysko -u "dawcy" zahamowanie wzrostu, hipotonia, hipowolemia, oliguria, anemia, małowodzie -u biorcy hipertrofia, nadciśnienie, hiperwolemia, obrzęk płodu, zmiany niedotlenne w OUN
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-dzieci umieszczane są z powodu sieroctwa biologicznego lub patologii w rodzinie (sieroctwo społeczne) -kieruje powiat na podstawie orzeczenia sądu lub wniosku rodziców/opiekunów/dziecka
|
|
|
rozwój niemowlęcia - 1 miesiąc sākt mācīties
|
|
leży na brzuchu z wysoko uniesioną miednicą i kolanami podciągniętymi pod brzuch, przekłada głowę z boku na bok, wykonuje chaotyczne ruchy kończynami, przy podciąganiu do siadania głowa opada do tyłu
|
|
|
rozwój niemowlęcia - 2 miesiąc sākt mācīties
|
|
kolana wysunięte spod brzucha, przy podciąganiu do siadania głowa przez chwilę wyprostowana
|
|
|
rozwój niemowlęcia - 3 miesiąc sākt mācīties
|
|
w pozycji na brzuchu głowa i tułów utrzymywane do góry na przedramionach, pozycja żabki - zgięte nogi, miednica płasko na podłożu, dziecko obserwuje uchy własnych rąk, utrzymuje głowę podciągnięte do siadania
|
|
|
rozwój niemowlęcia - 4 miesiąc sākt mācīties
|
|
pozycja samolotu, podciągnięte trzyma głowę prosto
|
|
|
rozwój niemowlęcia - 5 miesiąc sākt mācīties
|
|
obraca się na boki i z brzucha na plecy, podtrzymywane ma proste plecy, głowa nie opada
|
|
|
rozwój niemowlęcia - 6 miesiąc sākt mācīties
|
|
na brzuchu opiera się na wyprostowanych rękach, siedzi z oparciem, je z łyżeczki, wykonuje obroty
|
|
|
rozwój niemowlęcia - 7 miesiąc sākt mācīties
|
|
pełza, bawi się nóżkami, siedzi przez chwilę samo, podtrzymywane podskakuje
|
|
|
rozwój niemowlęcia - 8 miesiąc sākt mācīties
|
|
obraca się wokół własnej osi na brzuchu, samo siedzi, podpiera się do boku
|
|
|
rozwój niemowlęcia - 9 miesiąc sākt mācīties
|
|
podtrzymywane wykonuje ruchy chodzenia, staje i stoi podtrzymując się poręczy
|
|
|
rozwój niemowlęcia - 10 miesiąc sākt mācīties
|
|
kołysze się na dłoniach i kolanach, stąpa bokiem, samo siada, siedzi z wyprostowanymi nogami
|
|
|
rozwój niemowlęcia - 11 miesiąc sākt mācīties
|
|
stojąc unosi stopę, raczkuje
|
|
|
rozwój niemowlęcia - 12 miesiąc sākt mācīties
|
|
chodzi trzymane za jedną rękę, stoi, pierwsze samodzielne kroki
|
|
|
Kamienie milowe rozwoju ruchowego sākt mācīties
|
|
najważniejsze umiejętności ruchowe osiągane przez dziecko z końcem kolejnych kwartałów 1 roku życia -3 miesiąc - opiera się na przedramionach leżąc na brzuchu -6 miesiąc - siedzi krótko samodzielnie, opiera się na prostych przedramionach -9 miesiąc - siedzi pewnie, raczkuje -12 miesiąc - stoi, robi pierwsze kroki
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-3 miesiąc - chwyta mocno włożoną do ręki zabawkę i potrząsa nią -4 miesiąc - bawi się rączkami -5 miesiąc - wyciąga rączki do zabawki -6 miesiąc - precyzyjnie chwyta -7 miesiąc - chwyta i trzyma w każdej rączce zabawkę -8 miesiąc - manipuluje oburęcznie trzymaną zabawką -9 miesiąc - świadomie upuszcza przedmioty -10 miesiąc - chwyt pęsetowy -11 miesiąc - chwyt szczypcowy, pije z oburącz trzymanego kubeczka -12 miesiąc - precyzyjnie bierze przedmiot do ręki
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-od 2 miesiąca reaguje na głos matki, od 4 zwraca głowę w kierunku źródła dźwięku, odróżnia tony, od 7 słucha i reaguje gdy się do niego mówi, próbuje naśladować zwierzęta, reaguje na swoje imię
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
około 2 miesiąca zaczyna gruchać, w 4 miesiącu wydaje okrzyki radości, 5-6 zaczyna gaworzyć, od 7 łączy sylaby w grupy, w 8 szepcze
|
|
|
Kontakty społeczne, percepcja sākt mācīties
|
|
2 miesiąc - pierwszy uśmiech, 3 - uśmiech w reakcji na ludzką twarz, 4 - głośny śmiech, 5 - reaguje na mimikę i ton głosu, 6 - odróżnia obcych od swoich, 7 - szuka przedmiotu, który mu upadł, zabawa w a kuku, 8 - widzi się w lustrze, skupia uwagę, 9 - rozpoznaje ciche dźwięki, bawi się w chowanego, 10 - rzuca przedmioty, cieszy się z aprobaty, 11- znajduje ukryty przedmiot, samodzielnie je 12 - wrzuca precyzyjnie przedmioty do naczynia
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
zespół zaburzeń i opóźnień w rozwoju fizycznym, ruchowym i psychicznym spowodowany długotrwałą rozłąką z bliskimi -fazy: 1. protestu - dziecko płacze i krzyczy, jest agresywne 2. rozpaczy - staje się apatyczne, popada w depresję 3. wyparcia - pozornie godzi się z losem, ale zahamowaniu ulega jego aktywność życiowa
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-siara - produkowana przez 5 pierwszych dni, wysoka zawartość białek, Ig, minerałów i modulatorów wzrostu -mleko przejściowe - do końca drugiego tygodnia -mleko dojrzałe -500-1200ml/dobę -ilość regulowana przez odruch prolaktynowy i zależy od apetytu dziecka (im więcej dziecko ssie, tym więcej prolaktyny)
|
|
|
rozwój dzieci w wieku przedszkolnym sākt mācīties
|
|
-tempo wyraźnie mniejsze, dziecko jest szczuplejsze, wydłużają się kończyny, poprawia się postawa ciała -do 8 r.ż. wykształca się poprzeczny i podłużny łuk stopy -ok 6 r.ż. pojawia sie pierwszy ząb mleczny -bardzo duża aktywność ruchowa, trudności w dłuższej koncentracji -wiek pytań, znaczny rozwój zabaw, w których dziecko uczy się współpracy i przestrzegania reguł -rozkwit wyobraźni -zaczyna rozwijać się myślenie przyczynowo-skutkowe -identyfikacja z własną płcią rozwój umiejętności komunikacyj
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
1. analiza dokumentacji zdrowotnej 2. wywiad, badania przesiewowe, badanie lekarskie 3. wniosek bilansowy -ocena wzrastania: prawidłowo parametry między 10 a 97 centylem, do obserwacji te między 3 i 10 oraz powyżej 97, nieprawidłowe to poniżej 3 centyla -stan odżywienia oceniamy na podstawie stosunku masy ciała do wzrostu oraz objawów sugerujących niedożywienie
|
|
|
bilans 6latka - układ oddechowy sākt mācīties
|
|
do obserwacji - dzieci po 3krotnym zapaleniu płuc/oskrzeli u których w ostatnich 12 miesiącach występował kaszel, zadyszka, stridor lub duszności -nieprawidłowy: dzieci z przewlekłymi chorobami miąższu, częstymi zapaleniami oskrzeli/płuc z tymi samymi objawami
|
|
|
okres wczesnoszkolny 7-10r.ż. sākt mācīties
|
|
-granicą wyrżnięcie pierwszego stałego zęba i objawy dojrzewania płciowego -zwolnienie tempa wzrastania -zmiana sylwetki, zwiększenie siły mięśniowej -maleje autorytet rodziców, okres relatywizmu moralnego
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-zaczyna być wydzielana gonadoliberyna (GnRH - hormon uwalniający gonadotropinę) -K: 8-14rż, zazwyczaj 10-12 -M: 10-15rż, zazwyczaj 12-14
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
Irzędowe: gruczoły płciowe IIrzędowe: zew. narządy płciowe IIIrzędowe: sutki, owłosienie łonowe
|
|
|
Dojrzewanie płciowe dziewcząt sākt mācīties
|
|
-faza przedpokwitaniowa - do menarche -faza pokwitania - do ustalenia cyklu owulacyjnego i osiągnięcia pełnej dojrzałości płciowej -faza młodzieńcza - zaokrąglanie sylwetki
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
stadia rozwoju gruczołow piersiowych MI - brak tk. gruczołowej, płaska blada otoczka MII - stadium pączka, uwypuklenie brodawki i poszerzenie otoczki MIII - powiększenie i uwypuklenie sutka, otoczka płaska MIV - uwypuklenie otoczki i brodawki MV - sutek w pełni rozwinięty
|
|
|
Rozwój owłosienia łonowego u dziewcząt sākt mācīties
|
|
PI - brak PII -rzadkie proste włosy wzdłuż warg sromowych większych PIII - ciemniejsze skręcone włosy przechodzą na wzgórek łonowy PIV - jak u dojrzałych PV - j.w.
|
|
|
Dojrzewanie płciowe chłopców sākt mācīties
|
|
-faza przedpokwitaniowa - pierwszy objaw (ok. 12rż) rozwój jąder, po 6 miesiącach owłosienie łonowe, rok później pachowe, trądzik -faza pokwitaniowa - rozwój prącia, mutacja (powiększenie chrząstki tarczowatej pod wpływem testosteronu), polucje (14 rż) -faza młodzieńcza - ostateczne kształtowanie sylwetki
|
|
|
Rozwój genitaliów i owłosienia u chłopców sākt mācīties
|
|
PI, GI - faza dziecięca, brak owłosienia PII, GII - rzadkie proste włosy u nasady prącia, powiększenie jąder, wydłużenie moszny PIII, GIII - włosy ciemniejsze, gęste przechodzą na wzgorek łonowy, powiększenie obwodu i długości prącia do 3/4 moszny PIV, GIv - włosy jak u dojrzałych, wydłużenie prącia, widoczna pigmentacja moszny PV, GV - jak uu dojrzałej osoby
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-dzieci urodzone po 22 a przed końcem 37 tygodnia ciązy -z małą masą urodzeniową, bardzo małą masą urodzeniowa i skrajnie małą masą urodzeniową -wczesne powikłania wcześniactwa: niewydolnośc oddechowa, krwawienia dokomorowe, osteopenia, retinopatia, zakażenia -późne powikłania wcześniactwa: anemia, niedobór masy i długości ciała, opóźnienie rozwoju, wady wzroku i słuchu
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-szczyt szybkości wzrastania -dziewczęta 11-12 rż, chłopcy 13-14
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
typowy wiek, w którym większość zdrowych osobników osiąga określony etap wzrastania i dojrzewania -ocena: wieku morfologicznego, wtórnych cech płciowych, zębowego i kostnego
|
|
|
Ocena wieku morfologicznego sākt mācīties
|
|
-wysokość - stadiometr, antropometr, poniżej 18 m.ż na leżąco liberometrem. Pomiary bezpośrednie - wysokosc ciała, długość kończyny dolnej pośrednie: długość tułowia, kończyny górnej itp. -na siatce centylowej odpowiada 50 centylowi
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-na podstawie liczby wyrżniętych zębów -przydatny w okresie wyrzynania zębów: zęby mleczne 6-24 mż, stałe 6-14 rż
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-6-7 miesiąc dolne środkowe siekacze -7-9 miesiąc górne środkowe siekacze -9-13 miesiąc boczne górne i dolne siekacze -12-15 miesiąc pierwsze trzonowe -16-18 miesiąc kły -20-30 miesiąc drugie trzonowe
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-6-7 rż siekacze środkowe -7-8 rż siekacze boczne -10-11 rż przedtrzonowe i kły -12-12 rż trzonowe
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-najbardziej precyzyjne kryterium oceny wieku biologicznego -Rtg ręki z przedramieniem lub kolano u niemowląt -ocena mineralizacji, czas pojawiania się i dojrzewania jąder kostnienia, zarastanie chrząstek nasadowych
|
|
|
Przyczyny opóźnienia wieku kostnego sākt mācīties
|
|
-niedoczynność tarczycy -zaburzenia metaboliczne -niedożywienie -mukowiscydoza -przewlekła niewydolność nerek -zespoły genetyczne
|
|
|
Przyczyny przyśpieszenia wieku kostnego sākt mācīties
|
|
-nadczynność tarczycy -wrodzony przerost nadnerczy -nadmiar steroidów płciowych -otyłość -hiperwitaminoza
|
|
|
Odruchy związane z karmieniem sākt mācīties
|
|
Odruch prolaktynowy - powoduje produkcję mleka Odruch oksytocynowy - powoduje wypływ mleka
|
|
|
Podstawowe zasady karmienia piersią sākt mācīties
|
|
-powinno się rozpocząć jak najwcześniej (nawet 1h po porodzie), po zabiegowym 6-8h -odbywa się na żądanie -noworodki 8-10 razy na dobę -do 6 miesiąca powinno być wyłącznym sposobem karmienia -dziecko prawidłowo żywione przybiera średnio 120g/tydzień, 600-800g/mc do 6 miesiąca
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-87% woda -7% węglowodany, głównie laktoza -4% tłuszcze -1% białka z przewagą białek serwatkowych -witaminy -sole mineralne
|
|
|
właściwości immunologiczne mleka matki sākt mācīties
|
|
-przeciwciała wszystkich klas, w tym sIgA chroniąca przewód pokarmowy przed zakażeniami -lizozym i laktoperoksydaza -laktoferyna -glutaminian dla limfocytów -limfocyty i makrofagi -cytokiny -laktozamina wspomagająca rozwój pałeczek
|
|
|
Przeciwwskazania do karmienia piersią sākt mācīties
|
|
-dziecko: wrodzone wady metaboliczne (fenyloketonuria, galaktozemia, tyrozynemia, choroba syropu klonowego), problemy techniczne -matka: zakażenie HIV, czynna gruźlica, ciężkie wyniszczające choroby, niektóre choroby psychincze
|
|
|
Karmienie sztuczne niemowląt sākt mācīties
|
|
-mleko modyfikowane=mieszanka mleczna=odżywka - pożywienie, które pokrywa zapotrzebowanie niemowląt na niezbędne składniki odżywcze i może zastąpić mleko matki
|
|
|
Modyfikacja mleka krowiego sākt mācīties
|
|
-zmniejszenie zawartości białka, dodanie serwatki -dodanie NKT -obniżenie zawartości składników mineralnych -dodanie laktozy, witamin, mikro i makroelementów -wzbogacenie w prebiotyki
|
|
|
Rodzaje mieszanek mlecznych sākt mācīties
|
|
-początkowe=adoptowane (1) - dla zdrowych, donoszonych niemowląt do 6 mż, skład maksymalnie zbliżony do mleka kobiecego, 64-72kcal/100ml, przewaga serwatek nad kazeiną, białka 1,2-2g/100ml, tłuszcze 3-4,4g/100ml, węglowodany 4,7-9,5g/100ml - laktoza (zwiększa wchłanianie Ca, Mg, Zn, stymuluje rozwój mikroflory jelitowej) -następne (2) - dla zdrowych dzieci od 7 mż - kazeina 80/serwatka 20, zbyt wczesne wprowadzenie może powodować nietolerancję i zaparcia
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
nierozpuszczalne składniki pożywienia mające korzystny wpływ na organizm poprzez selektywne stymulowanie wzrostu liczby bakterii w jelicie (Bifidobacterium, Lactobacillus), hamują rozwój patogennej flory, zapobiegają alergii i zaparciom
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-Bebiko Omneo 1,2 -Bebilon 1,2,3 -Bebilon pepti 1,2
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
żywe mikroorganizmy (niektóre Bifidobacterium, Lactobacillus i Streptococcus thermophilus) w pożywieniu, które po spożyciu w określonej ilości wywierają korzystny wpływ na organizm gospodarza poprzez poprawę równowagi mikrobiologicznej p. pok.
|
|
|
Mieszanki dla dzieci powyżej 12mż (3) sākt mācīties
|
|
-odpowiednia ilość niezbędnych składników, których najczęściej brakuje w diecie dziecka -zwiększenie ilości NNKT -zmniejszenie poziomu białka -wzbogacenie w jod, Fe i witaminy
|
|
|
Mleka modyfikowane dla wcześniaków sākt mācīties
|
|
-wyższa wartość energetyczna - 65-85kcal/100ml -węglowodany w postaci mieszaniny laktozy i polimerów glukozy -wit. E, C, większa zawartość Ca, P i Mg -po osiągnięciu 2500g masy ciała należy zmienić na mleko początkowe -prenan, alprem, bebilon neonatal, enfamil
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-w zależności od stanu klinicznego żywienie enteralne/parenteralne, najczęściej oba -enteralne wprowadza się po wysłuchaniu perystaltyki, u dziecka >1500g (najpierw 3ml/kg wody destylowanej, jak nie zalega po 2 godzinach to można) -zbyt intensywne żywienie enteralne może prowadzić do NEC -mleko dojrzałe ma za mało Ca i P dla wcześniaków, dlatego dodaje się BMF - wzmacniacz mleka kobiecego 3g/100ml
|
|
|
Mieszanki antyrefluksowe (AR) sākt mācīties
|
|
-zawierają zagęstniki (mączka chleba świętojańskiego, skrobia, amylopektyna)
|
|
|
Występowanie alergii (od najmłodszego do najstarszego) sākt mācīties
|
|
-alergia pokarmowa -zapalenie atopowe skóry -astma -katar sienny
|
|
|
Alergia na białko mleka krowiego sākt mācīties
|
|
-25 białek, najsilniejszy alergen betalaktoglobulina -leczenie hydrolizatami mleka (mniejsza cząsteczka - mniejsza antygenowość) -objawy: wymioty, biegunka, kichanie, katar, stridor, kaszel, obrzęk warg, świąd, wysypki, obrzęk naczynioruchowy
|
|
|
Mieszanki prewencyjne (HA) sākt mācīties
|
|
-dla dzieci z rodzin alergicznych, ale nie mających objawów -niski stopień hydrolizy
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-bezlaktozowe, o wysokim stopniu hydrolizy a) serwatki -Bebilon pepti, Alfare, Profylac b) kazeiny - Nutramigen, Pregestimil -mieszanki elementarne - o bardzo dużym stopniu hydrolizy - Bebilon amino, Neocate
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-bezlaktozowe -wzbogacone w metioninę i taurynę -w galaktozemii i nietolerancji laktozy, rzadko w alergii na mleko krowie
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-zawierają średniołańcuchowe kwasy tłuszczowe (szybsze wchłanianie) -w niewydolności wątroby, trzustki, cholestazie, zaburzeniach wchłaniania i defektach metabolizmu
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-wprowadzenie glutenu u karmionych sztucznie 4-6 mż, u karmionych piersią 5-6 mż
|
|
|
Model żywienia dzieci karmionych piersią sākt mācīties
|
|
I półrocze - karmienie na żądanie, w 5 mż przecier jarzynowy z kaszą manną II półrocze - karmienie na żądanie i stopniowe wprowadzanie posiłków uzupełniających
|
|
|
Schemat sztucznego żywienia niemowląt sākt mācīties
|
|
I półrocze - mleko początkowe, od 5 miesiąca żywność uzupełniającą II półrocze - mleko następne + posiłki uzupełniające
|
|
|
Produkty wprowadzane w 1 rż sākt mācīties
|
|
4 mż - soki owocowe i warzywne 5 mż - przeciery, papki z warzyw 6 mż - 10g mięsa 7 mż - 1/2 żółtka 8 mż - wywary mięsne 11 mż - twarożek
|
|
|
Żywienie dzieci w wieku 1-3 lata sākt mācīties
|
|
-do 2 roku życia nie ograniczać tłuszczu i cholesterolu -> rozwój OUN -3-5 posiłków dziennie, bez podjadania -nie rozdrabniać nadmiernie pokarmu
|
|
|
Żywienie dzieci w wieku przedszkolnym sākt mācīties
|
|
-4-5 posiłków dziennie -3-4 jaja tygodniowo -ograniczyć produkty bogate w cholesterol i tłuszcze nasycone
|
|
|
Żywienie dzieci w wieku szkolnym sākt mācīties
|
|
-urozmaicenie -umiar -unikanie nadmiaru soli i cukru -uregulowanie pór i liczby posiłków
|
|
|
Choroba krwotoczna noworodków sākt mācīties
|
|
-związana z niedoborem wit. K -postać wczesna - bezpośrednio po porodzie, wywołana lekami przechodzącymi przez łożysko -postać klasyczna - 5-7 doba życia, dotyczy głównie p. pok., dróg moczowych, kikuta pępowiny i skóry -postać opóźniona - 2-8 tydzień życia, często z poważnymi następstwami (krwawienia do OUN), związana z zaburzeniami wchłaniania, karmieniem wyłącznie piersią i brakiem profilaktyki pourodzeniowej -profilaktyka: noworodki donoszone 0,5mg domięśniowo lub 2mg doustnie, wcześniaki <1
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
rozwoj osobniczy od poczecia az do smierci, obejmuje okres prenatalny i postnatalny -faza rozwoju progresywnego -faza wzglednej stabilizacji -faza regresu (starosc)
|
|
|
pojęcia dotyczace rozwoju sākt mācīties
|
|
auksologia - nauka o rozwoju auksopatia - zaburzenia w rozwoju rytm rozwoju - okresowe przyspieszenie lub spowolnienie tempa rozwoju tempo rozwoju - szybkosc rozwoju cechy w jednostce czasu
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-okres zarodkowy - 0-84 dzień od zapłodnienia -okres płodowy - 85-280 dzień życia wewnątrzmacicznego
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-okres noworodkowy 0-28 dzień życia -okres niemowlęcy 29 dzień - koniec 1 rż -okres wczesnego dzieciństwa/poniemowlęcy/małego dziecka - 13-36 miesiąc życia -okres przedszkolny - 0d 4. do 7 roku życia -okres szkolny: wczesnoszkolny 7-10rż pokwitania 10-15rż -okres młodzieńczy do 19 lat
|
|
|
podział okresu dojrzewania według Finkelsteina sākt mācīties
|
|
1. późny okres przedpokwitaniowy 2. bardzo wczesny okres pokwitania 3. wczesny okres pokwitania 4. środkowy okres pokwitania 5. późny okres pokwitania
|
|
|
łagodne warianty dojrzewania przedwczesnego sākt mācīties
|
|
-thelarche praecox - izolowany przedwczesny rozwój gruczołów piersiowych -menarche praecox - przedwczesne izolowane krwawienie miesięczne
|
|
|
Wpływ kofeiny na organizm sākt mācīties
|
|
-trucizna dla OUN -usuwa Mg -niszczy wit. B1 -powoduje hipoglikemię, bezsenność, chorobę wrzodową
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-płodowy zespół alkoholowy -dysfunkcja OUN -zaburzenia wzrastania -dysmorfia twarzy -przykurcze stawów, wady nerek
|
|
|
Podział kliniczny otyłości sākt mācīties
|
|
-prosta (bez innych zaburzeń) -uwarunkowana genetycznie (ch. Pradera - Labharta - Williego) -związana z zaburzeniami hormonalnymi (Cushing, insulinoma) -związana z uszkodzeniem OUN -egzogenna (w skutek unieruchomienia)
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-stosunek kasy ciała do masy należnej wysokości, wiekowi i płci wyższy niż 120% -110 - 120% należnej masy to nadwaga
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
I stopnia - 85-90% należnej masy II stopnia - 75-85% należnej masy III stopnia <75%
|
|
|
Wskaźnik ramienno-głowowy sākt mācīties
|
|
iloraz obwodu ramienia i obwodu głowy >0,31 prawidłowy, <0,31 hypotrofia
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
zapalenie naskórka w miejscu stykania się fałdów skórnych (krostki, wypryski), powikłanie otyłości
|
|
|
Zalecenia żywieniowe w leczeniu otyłości sākt mācīties
|
|
I etap - uregulowanie częstości posiłków, wyeliminowanie pogryzania II etap - powolne wprowadzenie diety niskoenergetycznej (1300-1600kcal/dobę), wykluczenie cukrów prostych
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
zaburzenie łaknienia charakteryzujące się utratą 15% lub więcej pierwotnej/należnej masy ciała spowodowane zaburzeniami obrazu własnego ciała, brakiem co najmniej dwóch kolejnych miesiączek
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
powtarzające się napady żarłoczności z towarzyszącym pozbywaniem się treści pokarmowej -typ przeczyszczający - z wymiotami i środkami przeczyszczającymi -typ nieprzeczyszczający - w ramach działań kompensacyjnych ścisła dieta, nasilona aktywność fizyczna
|
|
|
Kryteria rozpoznania bulimii sākt mācīties
|
|
-nawracające okresy żarłoczności -stosowanie metod zapobiegających przyrostowi masy ciała - wymioty, środki przeczyszczające, moczopędne -ma minimum dwa napady w tygodniu przez co najmniej trzy miesiące
|
|
|
Przyczyny osteoporozy samoistnej sākt mācīties
|
|
-niedobory wapnia -zaburzenia przemiany wit. D -podłoże wielogenowe
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-w przebiegu chorób endokrynnych (nadczynność przytarczyc, Cushing) -ch.tk. łącznej (wrodzona łamliwość kości, zespół Marfana) -stosowanie glikokortykosteroidów -zaburzenia wchłaniania -przewlekłe choroby wątroby i nerek -na skutek długotrwałego unieruchomienia
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-wybitne boczne skrzywienie kręgośłupa -zniekształcenia dłoni i stóp -małe szepczące usta -problemy z odżywianiem -upośledzenie chodu
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
wskaźniki przemiany wapniowo-fosforanowej: stężenie w surowicy i w moczu Ca, P, Mg wskaźnik wapniowo-kreatyninowy -stężenie 25(OH)2D wątrobowego -stężenie PTH w surowicy
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-dieta bogatowapniowa, wzbogacona w potas i wit. C -preparaty wapnia -leki antyresorpcyjne (kalcytonina, bisfosfoniany) -rehabilitacja -ortopedyczne zaopatrzenie złamań
|
|
|
cele rehabilitacji w osteoporozie sākt mācīties
|
|
-zapobieganie ubytkom masy kostnej, zaburzeniom mikroarchitektury -profilaktyka narastania i utrwalania deformacji kosntych
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-nawykowa=habitualna -baczna
|
|
|
rozwój krzywizn kręgosłupa sākt mācīties
|
|
-noworodek - kyfoza całego kręgosłupa -3-4mż lordoza szyjna -6-12mż lordoza lędźwiowa -12-14mż - postawa pionowa, kręgosłup esowaty w płaszczyźnie strzałkowej
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-proste- nie zmieniające ukształtowania kręgosłupa -złożone - zmieniające ukształtowanie kręgosłupa -okresy rozwoju wady: I - zmiany czynnościowe II - przykurcze mięśni, więzadeł III - utrwalone przykurcze, zmiany strukturalne
|
|
|
wady postawy według przyczyn powstawania sākt mācīties
|
|
-wrodzone kości (zaburzenia kostnienie, dodatkowe żebra, kręgi, kręcz szyi, asymetria długości kończyn) mięśni (atonia mięśniowa, postępujący zanik) -nabyte rozwojowe (krzywica, ch. Scheuermanna, zapalenie gruźlicze kości i stawów) nawykowe
|
|
|
Zespół dziecka bitego według Kempego sākt mācīties
|
|
-urazy fizyczne u dzieci do lat 3 obejmujące: krzywdzenie fizyczne, emocjonalne, zaniedbanie i nadużycie seksualne -rozpoznawanie: rozbieżność między wypowiedziami rodziców, między obrazem klinicznym a ich wyjaśnieniami, nadmierna opiekuńczość w czasie wizyty, opóźnienie konsultacji lekarskiej
|
|
|
Zespoły dziecka krzywdzonego sākt mācīties
|
|
-zespół dziecka uderzonego w ucho -urazy oka urazy narządów wewnętrznych
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-u dzieci do 6rż -celowe wywoływanie przez rodziców rzeczywistych objawów chorobowych u dziecka
|
|
|
FAS - alkoholowy zespół płodowy sākt mācīties
|
|
-charakterystyczne rysy twarzy -mała masa urodzeniowa -dysfunkcja OUN
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
prawna - posiadanie aktualnego orzeczenia o stanie zdrowia upoważniającego do korzystania z praw określonych w ustawie -biologiczna - ograniczona zdolnośc do wykonywania czynności podstawowych, bez posiadania orzeczenia
|
|
|
Wrodzona łamliwość kości OI sākt mācīties
|
|
genetycznie uwarunkowane zaburzenie w syntezie kolagenu typu I prowadzące do nadmiernej kruchości i zwiększonej łamliwości kości
|
|
|
Mózgowe porażenie dziecięce sākt mācīties
|
|
-zaburzenia ruchu i postawy ciała związane z niepostępującym trwały uszkodzeniem mózgu we wczesnym stadium rozwojowym -piramidowe, pozapiramidowe, móżdżkowe, mieszane
|
|
|
Niepełnosprawność złożona sākt mācīties
|
|
współistnienie choroby układu ruchowego lub nerwowego z upośledzeniem umysłowym lub zaburzeniami sensorycznymi
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
-uwarunkowane genetycznie zaburzenie neurologiczne u dziewcząt objawiające się stereotypowymi ruchami rąk, otępieniem, ataksją, atrofią stóp, autyzmem, brakiem ekspresji twarzy, hiperamonemią
|
|
|
|
sākt mācīties
|
|
osoba, której sprawność fizyczna, psychiczna lub umysłowa trwale lub okresowo utrudnia, ogranicza lub uniemożliwia życie codzienne, naukę, pracę oraz pełnienie ról społecznych, zodnie z normami prawnymi i zwyczajowymi, mająca prawo do niezależnego, samodzielnego i aktywnego życia, nie mogąca podlegać dyskryminacji
|
|
|
