wstęp do psychologii wykłady

 0    165 speciālā zīme    wojtekkkkkkkkkkkkk
lejupielādēt mp3 Drukāt spēlēt pārbaudiet sevi
 
jautājums język polski atbilde język polski
próg absolutny (próg detekcji)
sākt mācīties
minimalne natężenie bodźca, które zostanie zarejestrowane przez człowieka w 50% przypadków w korzystnych warunkach (np. najniższe stężenie światła)
próg różnicy
sākt mācīties
najmniejsza fizyczna różnica między dwoma bodźcami, która zostanie zauważona przez 50% badanych (np. różnica między kolorem a i b)
prawo webera-fechnera
sākt mācīties
Im bardziej intensywny bodziec standardowy, tym mocniej musi zostać zmieniony bodziec porównawczy, by różnica została dostrzeżona (człowiek sie przyzwyczaja, z czasem potrzeba więcej, żeby otrzymać uczucie)
prawo stevensa
sākt mācīties
im słabszy jest kolejny bodziec, tym silniejsza reakcja (ktoś się przestaje starać, a ja się przez to coraz bardziej denerwuję) (do niektórych bodźców się nie habitujemy np. ból)
percepcja barw
sākt mācīties
jest możliwy dzięki specjalnym komórkom w siatkówce oka, zwanych fotoreceptorami, a także skomplikowanym ścieżkom przetwarzania informacji w mózgu
zjawisko obrazu następczego (powidoku)
sākt mācīties
po krótkotrwałym spojrzeniu na intensywny bodziec, kiedy ten zniknie, widzimy pozostały efekt lub obraz na tle innych bodźców (po długim patrzeniu na czerwony kolor, gdy spojrzymy na białą ściane zobaczymy zielony kolor)
tablice ishihary
sākt mācīties
Tablice Ishihary to zestaw testów kolorów używanych do diagnozowania różnych form zaburzeń widzenia barw, zwłaszcza daltonizmu
Teorie analityczne spostrzegania (dół-góra)
sākt mācīties
za spostrzeganie pojedynczych cech odpowiedzialne są komórki detektorowe
Teorie konstruktywistyczne (góra-dół)
sākt mācīties
ostateczny produkt spostrzegania to wynik uwzględniania informacji płynących z kontekstu
Teoria afrodancji Jamesa Gibsona
sākt mācīties
sposobności oddziaływania na obiekty, związane z ich charakterystykami oraz zdolnościami percepcyjnymi, doświadczeniem i ogólnymi umiejętnościami działania danej jednostki (bogate w afordancje – centrum miasta, ubogie w afordancje – mała wioska)
dobra figura
sākt mācīties
Prawo dobrej figury znane także jako prawo dobrej kontynuacji jest związane z prostotą spostrzeganego przedmiotu. Poszczególne elementy, o ile znajdują się blisko siebie i tworzą łagodną linię, stanowią niezależne kształty.
przykłady z życia zastosowania teorii postaci
sākt mācīties
zastosowanie a architekturze i urbanistyce
stałość percepcji
sākt mācīties
pomimo tego, że w różnym oświetleniu, pod różnym kątem, z różnych odległości na siatkówkę padają bardzo różne obrazy tego samego obiektu, mamy skłonność, żeby spostrzegać dany obiekt zawsze tak samo (stałość barwy, jasności, kształtu, wielkości)
czy jakieś znane złudzenie da się wyjaśnić prawem stałości percepcji
sākt mācīties
złudzenie Ponzo (szyny, tendencji do spostrzegania stałej wielkości, obiekt dalszy musi być mniejszy), złudzenie Zollnera (tendencja do prostowania kątów), złudzenie Heringa-Helmholtza (tendencja do spostrzegania figury jako trójwymiarowej)
jakie wskaźniki pozwalają nam zobaczyć głębie? gdybyście chcieli namalować obraz, na którym pewne przedmioty są dalej niż inne to jakich sposobów byście użyli
sākt mācīties
względa wielkość, wyrazistość, interpozycja, światłocień
spostrzeganinie przyczynowości
sākt mācīties
procesy atrybucji - przypisywanie komuś, lub czemuś pewnych cech, spostrzeganie, wnioskowanie i przypisywanie przyczyn własnemu zachowaniu lub zachowaniu innych osób
nazwiska michotte'a i heidera - z czym wam się kojarzą?
sākt mācīties
eksperyment z poruszającymi się kołem i trójkątami, ludzie mają potrzebe do nadawania sensu przyczynowo skutkowego wydarzeniom, teoria atrybucji - przyczyny wewnętrzne i zewnętrzne
Iwan pawłow
sākt mācīties
psy (warunkowanie)
john watson
sākt mācīties
szczury (mały albert)
burrhus skinner
sākt mācīties
głoębie (klatka skinnera - warunkowanie - za którymś dzobnięciem gołąb dostawał jedzenie - hazard - kiedyś sie uda)
edward thorndike
sākt mācīties
koty (za każdym razem coraz mniej czasu żeby otworzyć box)
charles tolman
sākt mācīties
szczury (utajnione uczenie - szczury w 3 labiryntach)
warunkowanie klasyczne
sākt mācīties
proces uczenia się, w którym pewna reakcja na bodziec staje się związana z innym bodźcem, który pierwotnie nie wywoływał tej reakcji
warunkowanie instrumentalne
sākt mācīties
określone zachowania są nagradzane lub karan, uczenie się reakcji, a nie bodźca
co to jest generalizacja bodźca, eksperyment
sākt mācīties
uogólnienie reakcji na wszystko, co ma pewną ceche wspólną (eksperyment z małym albertem)
jakie są najskuteczniejsze schematy warunkowania klasycznego, a jakie najmniej skuteczne
sākt mācīties
najskuteczniejsze schematy to warunkowanie odroczone (najpierw bodziec warunkowy potem bezwarunkowy), najmniej skuteczne jest warunkowanie wsteczne (najpierw bodziec bezwarunkowy, następnie warunkowy)
czy na wszystkie bodźce można wytworzyć reakcje warunkową? dlaczego?
sākt mācīties
na bodźce sztuczne, stworzone przez człowieka o wiele ciężej jest wytworzyć reakcje strachu (latarka, kalkulator)
co to jest desentyzacja i do czego można ją wykorzystać
sākt mācīties
systematyczne odwrażliwianie, stopniowe eksponowanie coraz bardziej lękotwórcze bodźce, można ją wykorzystać w terapii behawioralnej do leczenia fobii np. arachnofobii
co to jest metoda "prób i błędów"?
sākt mācīties
stopniowa i automatyczna nauka związku bodziec-reakcja (koty thorndike'a)
co to jest "prawo efektu"?
sākt mācīties
sytąpienie w przyszłości reakcji, po której następują satysfakcjonujące konsekwencje, staje się bardziej prawdopodobne, zaś reakcji, po której następują niezadowalające konsekwencje, mniej prawdopodobne
wzmocnienie pozytywne
sākt mācīties
nagroda za jakieś zachowanie
wzmocnienie negatywne
sākt mācīties
brak kary za jakieś zachowanie
wygaszanie
sākt mācīties
reakcja ulega wygaszeniu, gdy po bodźcu warunkowym przez dłuższy czas nie występuje bodziec bezwarunkowy
karanie
sākt mācīties
bodźce zmniejszające prawdopodobieństwo wystąpienia danego zachowania w przyszłości
wzmocnienie pierwotne
sākt mācīties
nagrody związane z biologicznymi potrzebami organizmu (jedzenie, picie, sen)
wzmocnienie wtórne
sākt mācīties
nagrody skojarzone z nagrodami pierwotnymi (pieniądze, za które można kupić jedzenie)
co to jest wyuczona bezradność? kiedy występuje?
sākt mācīties
utrwalenie przekonań o braku związku przyczynowo-skutkowego między własnym działaniem (reakcją) a jego konsekwencjami (wzmocnieniem), występuje często u osób zmarginalizowanych, bezrobotnych, niepełnosprawnych itp...
Hermann ebbinghaus
sākt mācīties
pierwsze badania procesów kodowania i odtwarzania informacji, badał "wkuwanie" dając badanym (w tym sobie) nic nie znaczące sylaby, składające się z 3 losowych liter
Frederick bartlett
sākt mācīties
opisał program badawczy, mający na celu pokazanie, jak wcześniejsza wiedza wpływa na sposób zapamietywania (hitoryjka "wojna duchów" z indii, studenci upraszczali opowiadanie/podkreślali i nadmiernie akcentowali/zmieniali szczegóły na bardziej znajome)
Alan baddeley
sākt mācīties
udowodnił istnienie 4 elementów pamięci operacyjnej: pętla fonologiczna; szkicownik wzrokowo-przestrzenny; centralny mechanizm wykonawczy; bufor epizodyczny
efekt serii
sākt mācīties
cecha wydobywania z pamięci, polegająca na tym, że początkowe i końcowe elementy listy są często lepiej odtwarzane niż elementy środkowe
Jakie systemy pamięci można wyróżnić?
sākt mācīties
Pamięć sensoryczna, pamięć krótkotrwała, pamięć długotrwała, pamięć semantyczna, pamięć epizodyczna, pamięć deklaratywna, pamięć niedeklaratywna, pamięć prospektywna, pamięć retrospektywna, pamięć autobiograficzna, pamięć proceduralna,
Co składa się na pamięć operacyjną (roboczą)?
sākt mācīties
do 30sek, przechowuje info potrzbne do wykonanina bieżących zadań, ma ograniczoną pojemność, składa się z: centralny system wykonawczy; pętla fonologiczna; szkicownik wzrokowo przestrzenny; bufor epizodyczny
co to jest "magiczna liczba" george'a millera
sākt mācīties
7 - maksymalna liczba informacji jaką człowiek jest w stanie rozróżnić bezpośrednio
pamięć deklaratywna
sākt mācīties
treści uświadomione, pamięć jawna, wiedza o faktach i zdarzeniach (wiedza, że)
pamięć niedeklaratywna
sākt mācīties
treści najczęściej nieuświadomione, pamięć ukryta, pamięć proceduralna (wiedza jak), pamięć skojarzeń emocjonalnych (warunkowanie klasyczne), habilutacja (pamięć poprzednich bodźców)
pamięć semantyczna
sākt mācīties
abstrakcyjna wiedza o faktach, relacjach, pojęciach, np. tabliczka mnożenia, data bitwy pod Grunwaldem, kto napisał Pana Tadeusza, adres znajomego itd., świadomość “noetyczna” - poczucie wiedzy, znajomości faktów
pamięć epizodyczna
sākt mācīties
pamięć konkretnych zdarzeń, które przytrafiły się człowiekowi, podstawa pamięci autobiograficznej, świadomość “autonoetyczna” - rodzaj samowiedzy (wiem, że to mi przytrafiło się to zdarzenie)
Wymień jakąś memotechnikę
sākt mācīties
sposób na łatwe zapamiętanie - akronimy (skrótowce), rymy, układy skojarzeniowe
Sposoby badania pamięci
sākt mācīties
odtwarzanie z pamięci, rozpoznawanie, ponowne uczenie - miarą jest ilość zaoszczędzonego czasu – im większy procent zaoszczędzonego czasu w stosunku do pierwotnego, tym lepiej zapamiętany materiał
interferencja
sākt mācīties
nakładanie się na siebie wiedzy lub informacji, a także wpływ wyrobionych już nawyków na powstawanie nowych
interferencja retroaktywna
sākt mācīties
gdy nowy przyswajany materiał powoduje zapominanie starszego (uaktywnia się ten retro)
interferencja proaktywna
sākt mācīties
gdy materiał przyswojony wcześniej uniemożliwia przyswojenie nowego (blokuje się ten pro)
centralny system wykonawczy
sākt mācīties
kieruje uwagą i zasobami poznawczymi, funkcjie nadrzędne w stosunku do pozostałych systemów
pętla fonologiczna
sākt mācīties
bezgłośne powtarzanie w pamięci, funkcja utrzymania informacji akustycznej
bufor epizodyczny
sākt mācīties
tymczasowa intergracja informacji z pętli fonologicznej, notesu wizualno-przestrzennego, pamięci długotrwałej
Jakim rodzajem pamięci jest pamięć autobiograficzna?
sākt mācīties
pamięć deklaratywna odnosząca się do własnej przeszłości;
Zjawisko amnezji dziecięcej – jak wyjaśnić?
sākt mācīties
Niedojrzałość mózgu, Brak języka i słownictwa, Zjawisko infantilnej amnezji (wspomnienia są mniej stabilne);
co to jest efekt lampy błyskowej w pamięci?
sākt mācīties
zdarzenie budzące silne emocje, nieoczekiwane – o znaczeniu publicznym albo osobistym jest bardzo dobrze zapamiętane przez nas;
Badacze pamięci wyróżniają tzw. „okres krytyczny” w rozwoju, na jakie lata przypada i dlaczego większość wspomnień pochodzi z tego okresu?
sākt mācīties
"reminiscencja" okres od 16 do 25 roku życia, spowodowany jest największą ilością "pierwszych doświadczeń", które budzą w nas wiele emocji, oraz w tym okresie budujemy naszą tożsamość;
Albert Paivio
sākt mācīties
model podwójnego kodowania - werbalnego i wizualno-przestrzennego (lepiej się nauczymy czegoś ucząć się jednocześnie na dwa sposoby);
Peter Wason
sākt mācīties
strategia konfirmacyjna - 2-4-6 - jednostka szuka/interpretuje/zapamiętuje informacje w taki sposób, który potwierdza jej przekonania;
Daniel Kahneman i Amos Tversky
sākt mācīties
Ich prace przyczyniły się do rewolucji w dziedzinie ekonomii behawioralnej, zakwestionowały założenia ekonomiczne o racjonalności aktorów ekonomicznych i zwróciły uwagę na istnienie heurystyk i błędów poznawczych w procesie podejmowania decyzji;
Karl Duncker
sākt mācīties
fiksacja funkcjonalna - trudność znalezienia nowego zastosowania dla znanego przedmiotu, którego naturalna funckja jest inna niż wymagana przez zadanie;
Argumenty za tym, że myślimy nie tylko słowami ale też wyobrażeniami
sākt mācīties
Doświadczenia zmysłowe, Mimowolne wyobrażenia;
Jak definiowane jest pojęcie według klasycznej teorii pojęć
sākt mācīties
pojęcia nie są sumaryczną reprezentacją jakiejś klasy, ale sumą egzemplarzy danej kategorii;
Podaj przykłady pojęć, które spełniają kryteria klasycznej teorii pojęć
sākt mācīties
zbiór cech koniecznych i wystarczających do przynależności do danej kategorii (wszystkie definicje szkolne);
Różnica między pojęciem naturalnym a klasycznym
sākt mācīties
zbiór naturalny - zbiór rozmyty, nieostre granice, istnieją gorsi i lepsi reprezentanci, pojęcia klasyczne - zbiór cech koniecznych;
Podaj przykłady pojęć naturalnych
sākt mācīties
drzewo, samochód, ptak;
Co to jest prototyp pojęcia?
sākt mācīties
zbiór cech wystarczających, lecz niekoniecznych, jeśli chodzi o przynależność do kategorii;
błąd Afirmacja następnika implikacji
sākt mācīties
jeśli "x" to "q" to "q" zawsze jest "x"? - nie, pies ma cztery nogi coś co ma cztery nogi nie zawsze jest psem;
błąd Negacja poprzednika implikacji
sākt mācīties
jeśli x to q to nie x to nie q? - nie, pies ma cztery łapy, coś co nie jest psem np. kot nie może mieć 4 łap?;
Co to jest błąd konfirmacji w testowaniu hipotez?
sākt mācīties
naciąganie dodowód do hipotezy;
A co to jest konfirmacyjna strategia testowania hipotez
sākt mācīties
sposób sprawdzania hipotezy w oparciu o przypadki jakie ta hipoteza obejmuje (koncentruję się tylko na przypadkach, które obejmuje moja hipoteza, ignoruję hipotezy konkurencyjne);
błąd konfitmacji przykłady
sākt mācīties
polityczne przekonania, wierzenia religijne;
strategia konfirmacji przykłady
sākt mācīties
poszukiwanie informacji zgodnych z przekonaniami;
Dlaczego ludzie mają kłopoty z rozumieniem prawdopodobieństwa?
sākt mācīties
znaczna liczba błędów popełnianych przez ludzi w posługiwaniu się prawdopodobieństwem może wynikać z innego rozumienia prawdopodobieństwa przez przeciętnego człowieka w porównaniu z jego rozumieniem w teorii decyzji;
Błędy rozumowania probabilistycznego
sākt mācīties
złudzenie gracza, rozumienie losowości jako nieregularności (co jest bardziej losowe), nieuwzględnianie prawdopodobieńsw bezwarunkowych, niedystrybucyjne rozumienie prawdopodobieństwa;
Różnica między aleatorycznym (dystrybucyjnym) i dyspozycyjnym (przyczynowym) rozumieniem prawdopodobieństwa
sākt mācīties
które jest nam bliższe i dlaczego?;
rozumienie prawdopodobieństwa aleatoryczne (dystrybucyjne)
sākt mācīties
matematyczne, 2 strony monety, 6 boków kostki do gry, 37 sektorów ruletki (%) (gdy problem dotyczy zdarzeń powtarzalnych i losowych);
rozumienie prawdopodobieństwa dyspozycyjne (przyczynowe)
sākt mācīties
skłonność ludzi do trakotowania prawdopodobieństwa jako atrybutu konkretnego wyniku, a nie szans jego zaistnienia poprzez relatywizacje do serii wyników (jak łatwo dany wynik może zaistnieć) (gdy problem dotyczy indywidualnych osób);
heurystyka dostępności
sākt mācīties
bardziej prawdopodobne jest to, co aktualnie jest dostępne umysłowi (mimo że jest więcej wypadków samochodowych, bardziej boimy się latać samolotami);
heurystyka reprezentatywności
sākt mācīties
prawdopodobieństwo przypisania do kategorii tym większe, im więcej cech wspólnych z tą kategorią (chudy, zgarbiony okularnik będzie prędzej profesorem literatury niż kierowcą tira);
heurystyka zakotwiczenia i dostosowania
sākt mācīties
niedostateczne uwzględnienie czynnikow innych niż poczotkowo zakotwiczający sąd (przeceny w sklepach);
heurystyka symulacji
sākt mācīties
im łatwiej sobie wyobrazić ciąg zdarzeń prowadzący do danego zdarzenia, tym bardzien wydaje się nam ono prawdobodobne (nakręcanie się, że coś mogło się komuś stać, bo nie odbiera telefonu);
Co to jest efekt nastawienia w rozwiązywaniu problemów i z jakim nazwiskiem łączysz to pojęcie?
sākt mācīties
Abraham Luchins pojawia się, gdy staramy się rozwiązać jakiś problem i gdy już go dogłębnie i ostrożnie przeanalizujemy, dochodzimy do wniosku, że jest nie do rozwiązania, mimo że rozwiązanie jest oczywiste, ale wymaga innego punktu widzenia;
Algorytmy vs. heurystyki
sākt mācīties
omów różnice - algorytmy - sekwencje kroków zawsze doprowadzających do rozwiązania(drzewo decyzyjne - gra misjonarze i kanibale), heurystyki - sekwencje zawodne, nie zawsze doprowadzające do rozwiązania;
Alfred Binet
sākt mācīties
pierwsze próby pomiaru inteligencji – badanie wieku umysłowego dzieci;
William Stern
sākt mācīties
iloraz inteligencji - wskaźnik rozwoju umysłowego;
David Wechsler
sākt mācīties
autor najbardziej znanego testu inteligencji - WAIS (skale słowne i bezsłowne, wersje dla dzieci i dorosłych);
John Raven
sākt mācīties
matryce Ravena (znajdź wzór);
Charles Spearman
sākt mācīties
dwuczynnikowa teoria inteligencji (czynnik ogólny – G -> zdeterminowany genetycznie, czynnik specyficzny – S);
Louis Thurstone
sākt mācīties
inteligencja - siedem podstawowych zdolności umysłowych: rozumienie werbalne; płynność słowa; rozumowanie indukcyjne; wizualizacja przestrzenna; pamięć; szybkość spostrzegania; zdolności liczbowe;
Howard Gardner
sākt mācīties
wyróżnił siedem różnych typów inteligencji (językowa, logiczno-matematyczna, przestrzenna, muzyczna, cielesno-kinestetyczna, interpersonalna, intrapersonalna);
inteligencja językowa
sākt mācīties
czytanie książek, pisanie tekstów prozą lub wierszem, rozumienie wypowiedzi słownych;
inteligencja logiczno-matematyczna
sākt mācīties
rozwiązywanie problemów matematycznych, prowadzenie ksiąg rachunkowych, przeprowadzanie dowodów matematycznych, rozumowanie logiczne;
inteligencja przestrzenna
sākt mācīties
przemieszczanie się, czytanie map, pakowanie rzeczy do bagażnika samochodu tak, żeby leżały jak najciaśniej koło siebie;
inteligencja muzyczna
sākt mācīties
śpiewanie piosenek, komponowanie sonat, gra na trąbce, ocenianie struktury utworu muzycznego;
inteligencja cielesno-kinestetyczna
sākt mācīties
tańczenie, gra w koszykówkę, bieganie, doskonały refleks, świetnie rozwinięty zmysł równowagi;
inteligencja interpersonalna
sākt mācīties
kontakty z innymi ludźmi, np. wtedy, gdy próbujemy zrozumieć czyjeś zachowanie, motywy lub emocje;
inteligencja intrapersonalna
sākt mācīties
rozumienie samego siebie, podstawa rozumienia tego, kim jesteśmy, co daje nam napęd i jak możemy się zmienić w ramach ograniczeń narzucanych przez nasze zdolności i zainteresowania;
Co to jest iloraz inteligencji
sākt mācīties
wartość liczbowa wyniku testu inteligencji;
Co mierzą testy inteligencji?
sākt mācīties
funkcje poznawcze - różnice indywidualne w spostrzeganiu, myśleniu i uczeniu się, w organizowaniu i przetwarzaniu informacji;
Co to jest efekt Flynna?
sākt mācīties
wzrost ilorazu inteligencji od początku XXw. na zachodzie ok. 0,3 punktu rocznie (wzrost w obszarach abstrakcyjnego myślenia - podobieństwa łączące obiekty ze zbioru lub powiązania figur geometrycznych, niezmienne są wyniki zadań językowych i ogólnych)
Charles Osgood
sākt mācīties
ocena afektywna (dobry-zły) jako zasadnicza komponenta znaczenia słowa, denotacja vs konotacja, dyferencjał semantyczny jako narzędzie do pomiaru znaczenia (skala o przeciwnych cechach pasujących do wybranego wyrazu);
William James i Carl Lange
sākt mācīties
emocja – informacja zwrotna z doznań płynących z ciała -> boimy się dlatego, że nam bije serce;
Walter Cannon i Philip Bard
sākt mācīties
bodźce emocjonalne docierają do podwzgórza, informacje płynące z podwzgórza wpływają równolegle na zmiany fizjologiczne i subiektywne odczucia emocji;
Stanley Schachter i Jerome Singer
sākt mācīties
treść emocji - niespecyficzne pobudzenie + interpretacja kontekstu sytuacyjnego;
Robert Zajonc
sākt mācīties
afekt - podstawowa forma poznania, rodzaje orientacji w otoczneniu: 1. ocena/afekt i preferenum, 2 poznanie i discriminanda reakcja emocjonalna nie wymaga poznawczej interpretacji bodźca, ludzie preferują znane sobie bodźce, nawet gdy ich nie rozpoznają
Paul MacLean
sākt mācīties
Teoria potrójnego mózgu: mózg gadzi (pień mózgu i móżdżek kontroluje podstawowe funkcje fizjologiczne i motoryczne, reakcje agresji), mózg limbiczny (mózg pierwszych ssaków,
zawiaduje podstawowymi reakcjami emocjonalnymi, pamięcią emocjonalną, podstawowe struktury: hipokamp, ciało migdałowate, podwzgórze) nowa kora (początki u naczelnych, rozwinięta u człowieka, odpowiada: język, zdolność abstrakcji, wyobraźnię, świadomość)
Joseph LeDoux
sākt mācīties
model biologicznych ścieżek emocjonalnych w mózgu: krótka droga (bodziec emocjonalny -> ciało migdałowate -> reakcja emocjonalna, odpowiedzialna za emocje - nieświadoma),
długa droga (bodziec -> kora -> hipokamp -> ciało migdałowate -> reakcja, odpowiedzialna za świadome uczucia);
Paul Ekman
sākt mācīties
sześć emocji pierwotnych (szczęście, wstręt, zaskoczenie, smutek, gniew, strach), badanie ludzkich twarzy i ich ekspresji - przyporządkowywanie twarzy do emocji;
Robert Plutchik
sākt mācīties
siedem emocji pierwotnych (gniew, strach, radość, wstręt, antycypacja, zaskoczenie, akceptacja), trójwymiarowy model emocji (stożek emocji): barwa - treść emocji (strach, wstręt, radość itd.), nasycenie - intensywność emocji (lęk, strach, terror itd.)
barwy ciepłe-zimne (kierunek emocji – ku vs. od), podstawowe barwy – emocje podstawowe, barwy mieszane – emocje drugiego, trzeciego rzędu;
James Russell
sākt mācīties
kołowa teoria emocji - (pionowo - intensywne/słabe, poziomo - nieprzyjemne/przyjemne);
Bernard Weiner
sākt mācīties
atrybucyjna teoria emocji - nasza pierwsza reakcja na dany bodziec jest pierwotna (szczęście, smutek, agresja itp), dalej mogą wystąpić emocje zależne od atrybucji (wdzięczność, poczucie winy, duma itp), czyli są dwie drogi:
1. wynik -> ocena wyniku -> ogólna emocja pozytywna lub negatywna, 2. wynik -> ocena wyniku -> atrybucje przyczynowe -> emocje szczegółowe;
Michael Apter
sākt mācīties
Dwa rodzaje motywacji: 1. Motywacja teliczna - aktywność celowana, uruchamiana przez nieprzyjemne napięcie, celem jest zrelaksowanie, przyjemność przy niskim pobudzeniu.
2. Motywacja parateliczna - aktywność kierowana na tworzenie nowych stanów, uruchamiana przez brak pobudzenia (nuda), celem jest podniecenie, przyjemność przy wysokim pobudzeniu. Oba rodzaje motywacji wpływają na wybór środowiska.
Norbert Schwartz
sākt mācīties
eksperyment - afekt jako informacja, ocena szczęścia i satysfakcji z życia (pogoda);
Emocje pierwotne i wtórne
sākt mācīties
pierwotne: uniwersalne kulturowo, dzielone ze świate zwierząt, rozpoznawalne na podstawie mimiki, szybka droga powstawania emocji; wtórne - kombinacje emocji pierwotnych, specyficznie ludzkie,
silna komponenta poznawcza, dłuższa droga poprzez korę i interpretację świadomą bodźca;
Abraham Maslow
sākt mācīties
piramida maslowa (fizjologia, bezpieczeństwo, przynależność i miłość, pozytywna samoocena, poznanie, estetyka, samoaktualizacja), potrzeby deficytu: potrzeby fizjologiczne (jedzenie i picie), potrzeby bezpieczeństwa (bezpieczeństwo fizyczne i psychiczne)
potrzeby przynależności i miłości (affiliacja, akceptacja, miłość), potrzeby szacunku (aprobata, uzanie); potrzeby wzrostu: potrzeby poznawcze (wiedza, rozumienie), potrzeby estetyczne (piękno, symetria), potrzeby samoaktualizacji;
Edward Deci i Richard Ryan
sākt mācīties
motywacja zewnętrzna (instrumentalna)- wzmacniana przez nagrody zewnętrzne; motywacja wewnętrzna - wzmacniana przez ciekawość, wygaszana przez zewnętrzne nagrody (pieniądze, stopnie);
Homeostatyczne modele motywacji (model TOTE)
sākt mācīties
task -> operation -> test -> exit;
Motywy negatywne (od) i motywy pozytywne (do)
sākt mācīties
motywy negatywne (od) - likwidacja deficytu, uniknięcie nieprzyjemnego uczucia, zaspokojenie popędu wywołanego deficytem; motywy pozytywne (do) - aby otrzymać nagrode, aby zrealizować cel, aby zmaksymalizować zadowolenie;
Hans Eysenck
sākt mācīties
teoria 3 wymiarów osobowości - 1. ekstrawersja - introwersja 2. neurotyzm - stabilność emocjonalna 3. psychotyzm;
Jan Strelau
sākt mācīties
regulacyjna teoria temperamentu, temperament - formalna charakterystyka zachowania, pełni funkcję regulacyjną - modyfikuje wartość stymulacyjną i temporalną zachowań i reakcji,
rola ujawnia się przede wszystkim w sytuacjach trudnych lub w zachowaniach ekstremalnych;
Paul Costa i Robert McCrae
sākt mācīties
model wielkiej piątki (ekstrawersja - rozmowny, ugodowość - życzliwy, sumienność - zorganizowany, neurotyczność - lękliwy, otwartość na doświadczenie - twórczy);
Zygmunt Freud
sākt mācīties
podejście psychodynamiczne - osobowość jest kształtowana, a zachowanie motywowane przez siły wewnętrzne, pierwszy raz użył określenia libido;
Anna Freud
sākt mācīties
rozwijała teorię psychoanalityczną swego ojca, koncentrując się na psychologii ego i mechanizmach obronnych osobowości, wniosła twórczy wkład w teorię relacji z obiektem poprzez dyskusję nad rozwojem dziecka z Margaret Mahler;
Alfred Adler
sākt mācīties
głównym motywem jest dążenie do mocy, podstawowym mechanizmem obronnym jest kompensacja, polskim odpowiednikiem Adlera – teoria kratyzmu Władysława Witwickiego,
twierdził, że życie człowieka jest zdominowane przez poszukiwanie sposobu na przezwyciężenie poczucia niższości, ludzie kompensują to uczucie, aby osiągnąć balans, ludzie nadkompensują to uczucie, aby osiągnąć poczucie wyższości;
Karen Horney
sākt mācīties
analiza neurotycznych strategii w relacjach interpersonalnych (do ludzi, od ludzi i przeciw ludziom), przypomina trochę różne style przywiązania;
Carl Jung
sākt mācīties
rozszerzenie pojęcia nieświadomości, wyróżnienie nieświadomości zbiorowej;
Erich Fromm
sākt mācīties
analiza sposobów radzenia sobie z wolnością poprzez autorytarne podporządkowanie, konwencjonalizm i agresję wobec innych, rozwinięcie w postaci teorii osobowości autorytarnej Adorno i Frenkel-Brunswik, teoria psychospołeczna;
Teodor Adorno
sākt mācīties
teoria osobowości autorytarnej: konwencjonalizm, autorytarne podporządkowanie, autorytarna agresja, antyintracepcja, przesądy i stereotypy, siła i władza, destruktywność i cynizm, projekcyjność, wyparcie seksualne
Erik Erikson
sākt mācīties
teoria tożsamości, nacisk na rozwiązywanie kryzysów rozwojowych pojawiających się w życiu każdego człowieka, człowiek przeżywa osiem kryzysów rozwojowych od dzieciństwa do późnej starości; ich rozwiązanie decyduje o konstrukcji osobowości człowieka
George Kelly
sākt mācīties
Teoria konstruktów osobistych opisuje osobowość jako zindywidualizowany sposób konstruowania rzeczywistości. Konstrukty osobiste to dwubiegunowe schematy, a problemy psychologiczne wynikają z nieadekwatnych konstruktów.
RepTest diagnozuje treść konstruktów, a terapia polega na przestawieniu pacjenta na inny sposób widzenia świata. Późniejsze prace skupiają się na analizie wzajemnej struktury konstruktów, wprowadzając pojęcie złożoności - prostoty poznawczej
Dan McAdams
sākt mācīties
Teoria generatywności to aktywne tworzenie, podtrzymywanie i dawanie. Obejmuje narracje autobiograficzne, tworzenie nowych pomysłów, wspieranie tradycji, udzielanie wsparcia finansowego czy wiedzy innym.
Kontakt z kolejnymi pokoleniami zapewnia symboliczną nieśmiertelność poprzez wpływ na przyszłość.
Carl Rogers
sākt mācīties
Nowatorskie podejście do psychoterapii kładzie nacisk na klienta, który doświadcza konfliktu między pragnieniem pozytywnego obrazu siebie a krytyką zewnętrzną i samokrytyką. podejście do psychoterapii kładzie nacisk na klienta, który
doświadcza konfliktu między pragnieniem pozytywnego obrazu siebie a krytyką zewnętrzną i samokrytyką. Terapia skupia się na tworzeniu przyjaznego środowiska, stosując odzwierciedlenie uczuć, aby klient mógł lepiej zrozumieć i akceptować swoje emocje.
osobowość jako zbiór cech
sākt mācīties
zbiór cech człowieka, które odróżniają człowieka od innych ludzi (różnice indywidualne), cechy osobowości opisują trwały sposób zachowania i myślenia.
osobowość jako mechanizm adaptacji
sākt mācīties
psychoanalityczna/psychodynamiczna - człowiek jako ofiara wewnętrznych konfliktów, humanistyczna i psychologia pozytywna - człowiek jako samorealizujący się podmiot, poznawcza - człowiek jako odbiorca informacji,
narracyjna - człowiek jako twórca sensów, aktor na scenie swojego życia (schematy autonarracji, kompetencji i wspólnotowości;
Co to jest cecha osobowości?
sākt mācīties
zbiór cech człowieka, które odróżniają go od innych ludzi (różnice indywidualne) -> nacisk na cechy i wymiary różnicujące ludzi/mechanizm regulujący relacje człowieka z otoczeniem (przede wszystkim społecznym)
nacisk na procesy i dynamikę oraz uniwersalność prawidłowości/cech;
Czy historyczne typologie osobowości znajdują odbicie we współczesnych teoriach temperamentu i teoriach osobowości?
sākt mācīties
typologia Hipokratesa, typ osobowości zależy od przewagi określonego pływnu: sangwinik(krew) - serdeczność i pogoda ducha, choleryk(żółć) - popędliwość, melancholik(czarna żółć) - smutek i refleksyjność, flegmatyk(flegma) - powolność i opanowanie
Struktura osobowości w ujęciu psychoanalitycznym – co to jest id, ego i superego?
sākt mācīties
id (magazyn podstawowych popędów, kieruje się zasadą przyjemności, procesy pierwotne - wyobrażenia, fantazje), ego (pośredniczy, zasada rzeczywistości, kontrola popędów) superego (można = sumienie, zawiera wartości jednostki i wyuczone postawy moralne)
teoria psychoanalityczna
sākt mācīties
teoria psychoanalityczna
świadomość
sākt mācīties
to, co jest doświadczane bezpośrednio;
przedświadomość
sākt mācīties
fakty pozostające w nieświadomości, lecz mogące łatwo zostać z niej wydobyte, jeśli tylko skupimy na nich uwagę;
nieświadomość
sākt mācīties
wszystkie treści nieakceptowane lub zagrażające, powstałe wskutek wyparcia;
procesy cenzurujące
sākt mācīties
granica między przedświadomością, a nieświadomością;
teoria poznawcza
sākt mācīties
człowiek reaguje na swój obraz rzeczywistości, procesy poznawcze i interpretacje, sposoby wyjaśniania zachowań wyznaczają nasze sposoby reagowania, motywację i zachowania. emocje mają charakter wtórny - wynik zaangażowania poznawczego i jego efektów.
teoria behawioralna
sākt mācīties
środowisko jako czynnik, który kontroluje zachowania organizmów, indywidualna historia uczenia się poprzez konsekwencje (historia wzmocnień), zachowanie jest odpowiedzią na stymulację środowiska, a przyczyną zachowania są jego przeszłe konsekwencje
terapie oparte na wglądzie
sākt mācīties
zmienianie ludzi “od wewnątrz”, tego jak myślą i czują, pacjenci powinni zrozumieć swoje zaburzone myśli, uczucia i motywy, rozmowy z pacjentem;
terapie behawiorystyczne
sākt mācīties
terapie modyfikujące zachowania, nie emocji, oparte na warunkowaniu klasycznym, desensytyzacja, terapia awersyjna, terapie oparte na warunkowaniu instrumentalnym, program zarządzania wzmocnieniami, ekonomia żetonowa, terapie oparte na modelowaniu zachowań
terapia poznawcza
sākt mācīties
problemy człowieka wynikają z błędnego myślenia o sobie, terapia polega na zmianie nieracjonalnych przekonań na swój własny temat i na temat świata społecznego;
denotacja
sākt mācīties
dosłowne znaczenie słowam, pies - czteronożny ssak domowy,
podstawowa forma poznania 1. ocena/afekt i preferendum
sākt mācīties
ocena/afekt - dążenie lub unikanie (dobry lub zły) i preferendum czyli wskazówki, co mamy czuć
podstawowa forma poznania 2. poznanie i discriminanda
sākt mācīties
poznanie - prawda lub fałsz, discriminanda czyli wskazówki odnośnie różnic między obiektami
terapia awersyjna
sākt mācīties
oduczanie nieadaptacyjnych zachowań np. nałogów
terapie oparte na modelowaniu zachowań
sākt mācīties
uczenie się przez obserwację, np. nowych czynności, przezwyciężania fobii
zarządzanie wzmocnieniami
sākt mācīties
nagrody i kary
osobowość
sākt mācīties
system zmiennych i procesów, które pozwalają uchwycić różnice międzyludzkie,
teoria cech
sākt mācīties
skupia się na różnicach indywidualnych i akcentuje stałość tendencji behawioralnych,
konwencjonalizm
sākt mācīties
sztywne przestrzeganie wartości klasy średniej
autorytarne podporządkowanie
sākt mācīties
bezkrytyczna, podporządkowująca się postawa wobec wyidealizowanych autorytetów własnej grupy
autorytarna agresja
sākt mācīties
skłonność do wyszukiwania, odrzucania i karania ludzi, którzy sprzeniewierzają się konwencjonalnym wartościom mieszczańskim
antyintracepcja
sākt mācīties
przeciwstawianie się emocjom, niechęć do wglądu we własną psychikę
przesądy i stereotypy
sākt mācīties
wiara w mistyczne determinanty ludzkich losów, skłonność do myślenia w sztywnych kategoriach
wyparcie seksualne
sākt mācīties
nadmierne zainteresowanie sprawami seksualnymi innych ludzi

Lai ievietotu komentāru, jums jāpiesakās.