1.2 Konstytucja i inne źródła prawa konstytucyjnego - cechy konstytucji jako ustawy zasadniczej

cechy szczególne konstytucji

1 szczególna treść 2 szczególna forma 3 szczególna moc prawna

szczególna treść konstytucji

polega na zakresie (szerokości) regulowanych przez nią materii i na sposobie (głębokości) ich regulowania

materia konstytucyjna

całokształt kwestii ustrojowych - 1 ogólne zasady ustroju państwowego, 2 ustrój naczelnych organów państwa, kompetencje i relacje wzajemne (relacje między stanami albo ustrój samorządu lokalnego) 3 podstawowe prawa, wolności i obowiązki jednostki

głębokość regulacji

różna w różnych państwach - zasada, że konstytucja powinna normować zagadnienia o charakterze podstawowym, ale to ma charakter polityczny - podział na konstytucje lakoniczne i obszerne

szczególna forma konstytucji

polega na 1 szczególnej nazwie, 2 trybie powstania, trybie zmiany, 4 szczególnej systematyce ogólnej

szczególna nazwa konstytucji

tylko ten akt jest określany mianem Konstytucji

tryb powstania konstytucji

często określany w odrębnej regulacji, najczęściej powstaje w parlamencie, czasem poddana pod referendum, czasem stworzona przez inny ogran (np prezydent w Rosji, rząd we Francji w 1958), oktrojowana

tryb zmiany konstytucji

podstawowy element sztywności konstytucji, przejawia się w 1 szczególnej większości, kworum, obecności innych podmiotów, 2 ustanowieniu kilku procedur zmiany, 3 ustanowienia zakazu zmiany w pewnych sytuacjach bądź okresach

szczególna systematyka ogólna konstytucji

podział na rozdziały - wyraz aksjologii ustrojodawcy - taka sama sytematyka jak w innych ustawach

szczególna moc prawna

przyznanie konstytucji najwyższego miejsca w systemie prawa stanowionego - 1 pierwotny i nieograniczony przedmiot normowania, 2 każdy akt musi być z nią zgodny i spójny, 3 zakaz naruszania i nakaz realizowania skierowany do wszystkich organów państwa

pierwotny i nieograniczony charakter przedmiotu normowania

konstytucja może normować KAŻDĄ KWESTIĘ

każdy akt musi być ZGODNY z konstytucją

brak 1 sprzeczności materialnej - treść normy narusza konstytucję, 2 sprzeczności proceduralnej - sposób wydania normy naruszył konstytucję, 3 sprzeczność kompetencyjna - akt wydał organ nieupoważniony przez konstytucję

zasada niesprzecnozści

zakaz wydawania aktów sprzecznych z konstytucją - odnosi się głównie do działań parlamentu - NEGATYWNY ASPEKT OBOWIĄZKU REALIZACJI KONSTYTUCJI

każdy akt musi być spójny z konstytucją

musi przyjmować treść konstytucji w jak najpełniejszy sposób by urzeczywistnić jej postanowienia - POZYTYWNY ASPEKT OBOWIĄZKU REALIZACJI KONSTYTUCJI

zmiana konstytucji - art. 235 - 1

1 Projekt ustawy o zmianie Konstytucji może przedłożyć 1/5 ustawowej liczby posłów, Senat lub Prezydent RP 2 Zmiana następuje w drodze ustawy uchwalonej w jednakowym brzmieniu przez Sejm i w terminie max 60 dni przez Senat

zmiana konstytucji - art. 235 - 2

3 pierwsze czytanie projektu ustawy o zmianie może się odbyć nie wcześniej niż 30. dnia od dnia przedłożenia Sejmowi projektu ustawy,

zmiana konstytucji - art. 235 - 3

4 ustawę o zmianie uchwala Sejm większością co najmniej 2/3 głosów w obecności co najmniej 1/2 ustawowej liczby posłów oraz Senat bezwzględną większością w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby senatorów

zmiana konstytucji - art. 235 - 4

5 uchwalenie przez Sejm ustawy zmieniającej przepisy rozdz. I, II lub XII może odbyć się nie wcześniej niż 60. dnia po pierwszym czytaniu projektu ustawy

zmiana konstytucji - art. 235 - 5

jeżeli zmiana Konstytucji dot. rozdz. I, II lub XII, w ciągu 45 dni od uchwalenia przez Senat 1/5 posłów, Senat lub Prezydent może żądać przeprowadzenia referendum

zmiana konstytucji - art. 235 - 6

wniosek kieruje się do Marszałka Sejmu, który zarządza przeprowadzenie referendum w ciągu 60 dni od dnia złożenia wniosku - zmiana konstytucji zostaje przyjęta jeżeli poprze ją większość głosujących

zmiana konstytucji - art. 235 - 6

7 marszałek Sejmu przedstawia Prezydentowi RP uchwaloną ustawę do podpisu, Prezydent w ciągu 21 dni od dnia przedstawienia podpisuje i zarządza ogłoszeni w Dzienniku Ustaw RP

Konstytucja a prawo naturalne

konstytucja odwołuje się do prawa natury, nie ma potrzeby jego zapisywania w konstytucji, w razie sprzeczności niepisana zasada IUS RESISTENDI - prawo do oporu wobec tyranii

Konstytucja a zasady prawa międzynarodowego

konstytucje z reguły mają wyższą moc od umów międzynarodowych, ale pewne podstawowe standardy praw człowieka i demokratycznych rządów muszą być uwzględniane w konstytucji ze względu na silne powiązania między państwami