Kartezjusz

Lata zycia i krótka biografia Kartezjusza.

1596-1650 Wychowany w jezuickiej szkole, mieszkał w Paryżu i Holandii, zmarł w Sztokholmie na dworze królowej Krystyny

Dzieła Kartezjusza.

"Rozprawa o metodzie", "Medytacje o pierwszej filozofii", "Namiętności dusz", "Meteory", "Dioptryka", "Geometria"

Metoda.

K. poszukiwał metody, która zapewni wiedzy niezawdność. Miarą niezawodności jest jasność i wyraźność. Jasne i wyraźne jest to, co proste. Do tej pory wszystkie nauki, oprócz matematyki, nie były jasne i wyraźne. Warunki spełnia metoda analityczna.

Rola matematyki.

Kartezjusz chciał, aby wszystkie nauki przyrodnicze były podobne do matematyki. Wiedział, że przestrzeń i ruch da się opisać ilościowo, zatem przyrodę nalezy rozpatrywać geometrycznie i mechanicznie.

Sceptycyzm metodyczny.

Kartezjusz poszukiwał twirdzenia, które będzie "punktem archimedesowym" dla dalszych rozważań. Będzie pewne i oprze się argumentom sceptyckim.

Trzy argumenty sceptyckie, jakimi posługiwał się Kartezjusz.

1. złudzenia zmysłów 2. brak wyraźnej granicy między jawą a snem 3. możliwe, że jesteśmy wprowadzani w błąd przez potężniejszą od nas istotę

Czy jakieś twierdzenie ostało się wobec tych argumentów?

Tylko jedno: Cogito ergo sum. Myśl ma wyższość nad materią, jest pewniejsza niż świat materialny.

Stosunek dusza-ciało.

Dualizm. Człowiek tym się różni od zwierzęcia, że nie jest automatem, a ma duszę. Dusza jest myśląca, ale nierozciągła, ciało rozciągłe, ale nie myślące.

...

Dusza nie może bezpośrednio oddziaływać na ciało, a ciało na duszę. Ale dusza może zmienić kierunki działania ciała i odwrotnie. Było to wytłumaczenie mętne. Nie rozwiązało zagadki o stosunek duszy i ciała.

Dowody na istnienie Boga.

Istnienie Boga nie oparłoby się argumentom sceptyckim, ale można je wyprowadzić z istnienia jaźni.

...

1. Jaźń jest niedoskonała, musi mieć doskonałą przyczynę 2. mamy doskonałą ideę o Bogu, ponieważ skutek nie może być doskonalszy od przyczyny jaźń ludzka nie mogła jej wytworzyć, istnieje zatem Bóg, który wytworzył tę ideę w naszym umyśle

Skąd pewność o istnieniu ciał?

Wśród ludzi powszechna jest skłonność do uznawania istnienia ciał. Istnieją zatem, ponieważ doskonały Bóg nie dawałby ludziom zgubnej skłonności.

Przymioty Boga.

1. jest nieskończony 2. jest wolą, bo wola jest nieograniczona 3. subiektywizm-dobre i prawdziwe jest to, co jest za takie uznane przez Boga

Przymioty duszy

Myślenie i tylko to.

Przymioty ciała.

Jedynym przymiotem ciała jest rozciągłość. Skoro ciało jest rozciągłe to musi być podzielne. Kartezjusz odrzucił teorię atomizmu, bo atomy są niepodzielne.

Zmiany w ciele.

Jedyną zmianą jaka zachodzi w ciele jest ruch. Ciała nie mają własności dynamicznych, ruch jest im udzielany z zewnątrz. Duszy ruch jest udzielany przez Boga.

Poznanie.

Człowiek poznaje tylko za pomocą rozumu, zmysły pomagają nam uświadomić sobie wrodzone idee.

Idee.

Istnieją trzy rodzaje idei: nabyte, skonstruowane przez nas samych i wrodzone. Kartezjusz uważał, że istnieją idee wrodzone (natywizm)

Cechy idei wrodzonych.

Idee nie powstają przez działanie czynników zewnętrznych. Są wrodzone, dane3 człowiekowi przez Boga. Są jasne, wyraźne i proste, są własnością umysłu