| jautājums | atbilde | 
        
        | omnes homines aequales sunt sākt mācīties |  |  |  |  | 
| crimina morte extinguuntur sākt mācīties |  |   przestępstwa wygasają na skutek śmierci  |  |  | 
| qui peccat ebrius, luat sobrius sākt mācīties |  |   kto grzeszy po pijanemu, ponosi karę na trzeźwo  |  |  | 
| fides bona contraria est freudi et dolo sākt mācīties |  |   dobra wola jest przeciwieństwem oszustwa i podstępu  |  |  | 
| in legibus fundamentum rei publicae sākt mācīties |  |   w ustawach jest fundament rzeczpospolitej, podstawa państwa prawa  |  |  | 
| locus regit actum sākt mācīties |  |   miejsce rządzi aktem prawnym, formą aktu prawnego  |  |  | 
| tempus regit actum sākt mācīties |  |   czas rządzi formą i ważnością aktu prawnego  |  |  | 
| lusus noxius in culpa est sākt mācīties |  |   winny jest ten, kto szkodzi podczas zabawy  |  |  | 
| ius nature est immutabile sākt mācīties |  |   prawo naturalne jest niezmienne  |  |  | 
| iustitia cernitur in suum cuique tribuendo sākt mācīties |  |   sprawiedliwość urzeczywistnia się w oddawaniu każdemu, co mu się należy  |  |  | 
| iustitia est fundamentum regnorum sākt mācīties |  |   sprawiedliwość jest fundamentem królestw  |  |  | 
| iustitia nemini neganda sākt mācīties |  |   nikomu nie należy odmawiać sprawiedliwości  |  |  | 
| ius et furi dicitur sākt mācīties |  |   nawet złodziejowi należy się sprawiedliwy proces  |  |  | 
| iustitia non novit patrem nec matrem, solam veritatem spectat sākt mācīties |  |   sprawiedliwość nie zna ojca ani matki, tylko bierze pod uwagę prawdę  |  |  | 
| leges bonae ex malis moribus procreantur sākt mācīties |  |   dobre ustawy powstają ze złych obyczajów  |  |  | 
| legem bonam a mala nulla alia nisi naturae norma dividere possumus sākt mācīties |  |   dobrą ustawę od złej w żaden inny sposób nie możemy odróżnić, jak tylko poprzez zgodność z prawem natury  |  |  | 
| scire leges non hoc est verba earum tenere, sed vim ac potestatem sākt mācīties |  |   znać ustawę, to nie trzymać się jej słów, a jej sensu i znaczenia  |  |  | 
| sensum non verba spectamus sākt mācīties |  |   patrzymy na sens a nie na słowa  |  |  | 
| iura non in singulas personas, sed generaliter constituuntur sākt mācīties |  |   prawa są stanowione nie dla pojedynczych osób, ale dla ogółu  |  |  | 
| fere in omnibus poenalibus iudiciis et aetati et imprudentiae succurit sākt mācīties |  |   we wszystkich sprawach karnych bierze się pod uwagę wiek i brak doświadczenia  |  |  | 
| vanae voces populi non sunt audiendae sākt mācīties |  |   nie należy słuchać zwodniczych głosów ludu  |  |  | 
| non omne quod licet honestum est sākt mācīties |  |   nie wszystko, co jest dozwolone, jest przyzwoite  |  |  | 
| libertas inaestimabilis res est sākt mācīties |  |   wolność jest rzeczą bezcenną  |  |  | 
| male nostro iure uti non debemus sākt mācīties |  |   nie powinniśmy źle korzystać z przysługującego nam prawa  |  |  | 
| qui suo iure utitur neminem laedit sākt mācīties |  |   kto korzysta ze swojego prawa, nikomu nie szkodzi  |  |  | 
| nullus idoneus testis in re sua intellegitur sākt mācīties |  |   rozumie się, że nikt nie może być wiarygodnym świadkiem we własnej sprawie  |  |  | 
| leges ab omnibus intellegi debent sākt mācīties |  |   ustawy powinny być zrozumiałe dla wszystkich  |  |  | 
| res nullius cedit primo occupanti sākt mācīties |  |   rzecz niczyja przypada temu, kto ją pierwszy zawłaszczył  |  |  | 
| poena constituitur in emendationem hominum sākt mācīties |  |   kary ustanawia się dla poprawy człowieka  |  |  | 
| nemo debet lucrati ex alieno damni sākt mācīties |  |   nikt nie może mieć korzyści z cudzej szkody  |  |  | 
| cogitationis poenam nemo patitur sākt mācīties |  |   nikt nie może ponosić kary za swoje myśli  |  |  | 
| culpa lata dolo aequiparatur sākt mācīties |  |   ciężkie niedbalstwo jest zrównywane z podstępem  |  |  | 
| nullus describatur reus, priusquam convincatur sākt mācīties |  |   nikomu nie należy przypisywać winy, zanim zostanie to dowiedzione  |  |  | 
| fiscus non erubescit sākt mācīties |  |   skarb państwa się nie wstydzi  |  |  | 
| iustitia non debe claudicare sākt mācīties |  |   sprawiedliwość nie powinna kuleć  |  |  | 
| hominum causa omne ius constitutum est sākt mācīties |  |   wszelkie prawa stanowione są ze względu na człowieka  |  |  | 
| utilitas publica privatae praeferri debet sākt mācīties |  |   należy brać pod uwagę korzyść publiczną przed prywatnymi interesami  |  |  | 
| notoria non egent probatione sākt mācīties |  |   oczywiste fakty nie wymagają dowodu  |  |  | 
| occidit qui non servar periturum, ubi potest sākt mācīties |  |   uważa się, że zabija ten, kto nie udzieli pomocy ginącemu, jeżeli może  |  |  | 
| semel commissa poena non evanescit sākt mācīties |  |   raz wymierzona kara nie popada w zapomnienie (nie zanika)  |  |  | 
| vigilantibus, non dormientibus, iura subveniunt sākt mācīties |  |   prawa przychodzą z pomocą starającym się a nie śpiącym  |  |  | 
| volenti non fit iniuria sākt mācīties |  |   chcącemu nie dzieje się krzywda (bezprawie)  |  |  | 
| pactum de sucessione futura est illecitum sākt mācīties |  |   umowa o przyszłe dziedziczenie jest niedozwolona przez prawo  |  |  | 
| pacta, quae turpem causam continent, non sunt observanta sākt mācīties |  |   umowy, które zawierają w sobie przyczynę haniebną, nie są respektowane  |  |  | 
| obligatio semel extincta non reviviseit sākt mācīties |  |   zobowiązanie raz wygasłe nie odżywa na nowo  |  |  | 
| non pretii numeration, sed convenction perficit emptionem sākt mācīties |  |   nie zapłata ceny, lecz porozumienie stron czynią kupno wiążącym  |  |  | 
| ignorantia legis neminem excusat sākt mācīties |  |   nieznajomość prawa nikogo nie usprawiedliwia  |  |  | 
| ex iniuria ius non oritur sākt mācīties |  |   prawo nie rodzi się z bezprawia  |  |  | 
| nuptias non concubitas, sed consensus facit sākt mācīties |  |   małżeństwo powstaje nie przez faktyczne pożycie, ale na skutek porozumienia  |  |  | 
| pecuniae imperare oportet, non servire sākt mācīties |  |   pieniądzom należy rozkazywać, a nie im służyć  |  |  | 
| intentio inservire debet legibus, non leges intentioni sākt mācīties |  |   zamiar powinien służy ustawie, z nie ustawy woli (ustawy są ważniejsze)  |  |  | 
| servi legum sumus, ut liberi esse possimus sākt mācīties |  |   jesteśmy sługami ustaw, abyśmy mogli być wolni  |  |  | 
| scientia nobilitat sākt mācīties |  |  |  |  | 
| lex retro non agit sākt mācīties |  |  |  |  | 
| in dubio pro reo sākt mācīties |  |   wątpliwości należy rozstrzygać na korzyść oskarżonego  |  |  | 
| nullum crimen sine lege sākt mācīties |  |   nie ma przestępstwa bez ustawy  |  |  | 
| pacta sunt servanta sākt mācīties |  |  |  |  | 
| superficies solo cedit sākt mācīties |  |   rzeczy na stałe przytwierdzone do gruntu należą do właściciela gruntu  |  |  | 
| nemo plus iuris in allium transferre potest quam ipse habet sākt mācīties |  |   nikt nie może przenieść na drugiego więcej praw niż sam posiada  |  |  | 
| clara non sunt interpretanda sākt mācīties |  |   rzeczy oczywistych nie trzeba interpretować  |  |  | 
| ignorantia iuris nocet sākt mācīties |  |   nieznajomość prawa szkodzi  |  |  | 
| ne bis in idem sākt mācīties |  |   nie można dwa razy sądzić się w tej samej sprawie  |  |  | 
| exceptiones non sunt extendendae sākt mācīties |  |   wyjątków nie należy interpretować rozszerzająco  |  |  | 
| ubi eadem legis ratio ibi eadem legis dispositio sākt mācīties |  |   tam, gdzie taki sam cel ustawy, tam powinna być taka sama dyspozycja  |  |  | 
| nemo iudex in causa sua sākt mācīties |  |   nikt nie może być sędzią we własnej sprawie  |  |  | 
| volenti non fit iniuria sākt mācīties |  |   chcącemu nie dzieje się krzywda  |  |  | 
| cessante ratione cessat et lex ipsa sākt mācīties |  |   gdy znika przyczyna prawa, tam znika samo prawo  |  |  | 
| summum ius summa iniuria sākt mācīties |  |   najwyższe prawo może być największym bezprawiem  |  |  |