biologia definicje 7

 0    92 speciālā zīme    Kaaamilkaaaaa
lejupielādēt mp3 Drukāt spēlēt pārbaudiet sevi
 
jautājums język polski atbilde język polski
fotoautrof
sākt mācīties
organizm, który do syntezy zwiazków organicznych z prostych zwiazków nieorganicznych czerpie energię ze światła słonecznego, fotoautrofami sa rośliny, glony i niektóre bakterie.
fotofosforylacja
sākt mācīties
wytwarzanie ATP podczas fotosyntezy.
fotoheterotrof
sākt mācīties
organizm zdolny do fotosyntezy, lecz nieasymilujacy CO2, więc jako źródło węgla wykorzystujacy zwiazki organiczne; należa tu niektóre bakterie i archeony.
foton
sākt mācīties
porcja promieniowania elektromagnetycznego; kwant energii promieniowania.
fotooddychanie, fotorespiracja
sākt mācīties
proces zmniejszajacy natężenie fotosyntezy u roślin C3 w goracych okresach lata; zużywa tlen i wytwarza CO2 w wyniku degradacji metabolitów pośrednich cyklu Calvina.
fotoperiodycznie obojętna roślina
sākt mācīties
roślina, której kwitinienie zależy nie od długości dnia i nocy, lecz od innych czynników.
fotoperiodyzm
sākt mācīties
reakcja fizjologiczna roślin (np. kwitnienie) i zwierzat na zmiany długości dnia i nocy.
fotoreceptor
sākt mācīties
(1) narzad zmysłowy wrażliwy na bodźce świetlne. (2) Barwnik, który po zaabsorbowaniu kwantów światła wyzwala reakcję fizjologiczna.
fotosynteza
sākt mācīties
proces biologiczny polegajacy na pochłanianiu energii światła słonecznego i przekształcaniu jej w energię chemiczna czasteczek organicznych (np. węglowodanów) syntetyzowanycn z dwutlenku węgla i wody.
fotosystem, fotoukład
sākt mācīties
jedna z dwóch jednostek fotosyntetycznych odpowiedzialnych za pochłanianie energii świetlnej i przenoszenie wzbudzonych elektronów; fotosystem I silnie absorbuje światło o długości fali ok. 700 nm, a fotosystem II- ok. 680nm.
fototrof
sākt mācīties
organizm wykorzystujacy światło jako źródło energii.
fototropizm
sākt mācīties
reakcja ruchowa rośliny polegajaca na kierunkowym wzroście zależnym od położenia źródła światła.
frakcjonowanie komórek
sākt mācīties
technika służaca do oddzielania składników komórek przez poddanie ich działaniu siły odśrodkowej (odwirowaniu)
fukoksantyna
sākt mācīties
brazowy barwnik karotenoidowy występujacy w komórkach brunatnic, chryzofitów, okrzemek i bruzdnic.
funkcyjna grupa
sākt mācīties
grupanatomów nadajaca specyficzne właściwości zwiazkom organicznym, z którymi jest zwiazana; np. grupy: hydroksylowa, karbonylowa, karboksylowa, aminowa, fosforanowa, sulfhydrylowa.
furażowanie optymalne
sākt mācīties
sposób pozyskiwania pokarmu pozwalajacy minimalizować koszty i maksymalizować zyski energetyczne.
fuzja trzech genów
sākt mācīties
połaczenie trzech osobnych genów w jeden na wczesnym etapie ewolucji eukariontów, charakteryzuje przedstawicieli Unikonta.
G1 faza
sākt mācīties
pierwsza część interfazy w cyklu komórkowym; poprzedza fazę S, w której zachodzi synteza DNA.
G2 faza
sākt mācīties
część interfazy w cyklu komórkowym; następuje po fazie S (synteza DNA) i poprzedza mitozę.
gady
sākt mācīties
gromada kręgowców odznaczajacych się sucha skóra pokryta rogowymi łuskami i przystosowanych do rozmnażania na làdzie; do g. należa m.in. węże, żółwie, krokodyle, jaszczurki. G. nie sa grupa monofiletyczna.
galaretowata otoczka
sākt mācīties
jedna z bezkomórkowych osłonek jaj niektórych zwierzat, np. szkarłupni.
gameta I
sākt mācīties
dojrzała komórka płciowa; u roślin i zwierzat jest nia komórka jajowa i plemnikowa (plemnik). W rozmnażaniu płciowym plemnik łaczy się z komórka jajowa, tworzac zygotę.
gameta II
sākt mācīties
Liczbę chromosomów w gamecie oznacza się symbolem n. Gatunki, które nie sa poliploidami, maja haploidalne (n) gamety i diploidalne (2n) zygoty.
gametangium
sākt mācīties
jedno- lub wielokomórkowy organ roślin, protistów i grzybów, gdzie powstaja gamety.
gametofit, pokolenie gametofitu
sākt mācīties
pokolenie haploidalne (n) w cyklu życiowym roślin, wytwarzajace gamety.
gametogeneza
sākt mācīties
proces prowadzacy do powstania gamet.
gametyczna izolacja
sākt mācīties
mechanizm prezygotycznej izolacji rozrodczej uniemożliwiajacy kojarzenie osobników dwóch blisko spokrewnionych gatunków z powodu chemicznych różnic między ich gametami.
gamma-aminomasłowy kwas
sākt mācīties
neuroprzekaźnik hamujacy neurony w mózgu i rdzeniu kręgowym.
gardziel
sākt mācīties
część przewodu pokarmowego. U wyższych kręgowców połaczona zewnętrznie z jamami ustna i nosowa, a wewnętrznie z przełykiem i krtania, u ludzi gardło.
gardzielowe szpary I
sākt mācīties
otwory łaczace jamę gardzieli ze środowiskiem zewnętrznym, wyewoluowały u przodków strunowców jako przystosowanie do odfiltrowywania pokarmu z wody;
gardzielowe szpary II
sākt mācīties
w toku dalszej ewolucji przekształciły się w narzady oddechowe (skrzela), obecnie u wielu wodnych kręgowców
gastrula
sākt mācīties
wczesny zarodek powstały z blastuli w wyniku gastrulacji, zbudowany z trzech listków zarodkowych.
gastrulacja
sākt mācīties
etap rozwoju zarodkowego, kiedy wyodrębniaja się trzy listki zarodkowe (ektoderma, mezoderma i endoderma).
gastryna
sākt mācīties
hormon uwalniany przez błonę sśluzowa żoładka; stymuluje komórki główne gruczołów żoładkowych do wydzielania pepsynogenu
gatunek
sākt mācīties
-w ujęciu biologicznym- jedna lub więcej populacji, których członkowie moga kojarzyć się i wydawać płodne potomstwo, podczas gdy nie moga krzyżować się z przedstawicielami innego gatunku.
gatunek zagrożony
sākt mācīties
gatunek, którego populacja jest mała i grozi mu wymarcie w całym zasięgu lub jego części, chodź wymarcie to nie jest bliskie.
gatunek zagrożony wymarciem
sākt mācīties
gatunek o tak małej liczebności, że nie zapewnia mu ona przetrwania w części lub na całym obszarze swojego zasięgu.
gatunkowa różnorodność, bogactwo gatunkowe
sākt mācīties
miara względnego znaczenia każdego gatunku w danym zespole.
gazy cieplarniane
sākt mācīties
obecne w atmosferze ziemskiej gazy zatrzymujace część ciepła oddawanego przez Ziemię w postaci promieniowania podczerwonego.
gen
sākt mācīties
odcinek DNA będacy jednostka informacji genetycznej; zawiera ulegajaca transkrypcji sekwencję zasad (oraz sekwencje regulujace transkrypcję), która determinuje powstanie określonego białka lub RNA o specyficznej funkcji.
gen konstytutywny
sākt mācīties
gen ulegajacy ciagłej transkrypcji.
gen regulatorowy
sākt mācīties
gen który hamuje lub aktywuje transkrypcję innych genów.
genetyczne badanie przesiewowe
sākt mācīties
systematyczna analiza genomu osobników z jednej populacji w poszukiwaniu genotypów i kariotypów mogacych wywołać chorobę genetyczna u nich samych lub u potomstwa.
genetyka
sākt mācīties
nauka o dziedziczeniu, bada genetyczne podobieństwa i różnice między rodzicami i potomstwem lub między osobnikami w populacji.
genetyka populacji
sākt mācīties
dział genetyki badajacy zmienność genetyczna w populacji i siły, które na nia oddziałuja.
genom I
sākt mācīties
pierwotnie cały materiał genetyczny w komórce lub organizmie.
genom II
sākt mācīties
G. można definiować w różny sposób, w zależności od kontekstu, np. g. organizmu haploidalnego- całość DNA w jednym haploidalnym zespole chromosomów, a g. mitochondrialny- całkowity DNA w mitochondrium.
genom człowieka
sākt mācīties
całkowita informacja genetyczna w komórkach człowieka, zapisana w DNA jadra komórkowego i mitochondriów.
genomika
sākt mācīties
nowa dziedzina biologii badajaca całe genomy poszczególnych organizmów w celu poznania wszystkich zawartych w nich genów, zidentyfikowania produktów ich ekspresji- RNA i białek oraz poznania mechanizmów regulacji genetycznej.
genomika funkcjonalna
sākt mācīties
badanie ekspresjii genów w komórkach.
genotyp
sākt mācīties
całkowita informacja genetyczna organizmu.
gibereliny
sākt mācīties
hormony roślinne uczestniczace w wielu aspektach wzrostu i rozwoju roślin (np. wzroście łodygi, kwitnieniu, kiełkowaniu nasion).
glewiki
sākt mācīties
typ roślin zarodnikowych o ciele plechowatym bez naczyń, i o cyklu życiowym podobnym do cyklu życiowego mchów.
glicerol
sākt mācīties
alkohol trójwęglowy z trzema grupami wodorotlenowymi; jest składnikiem triacylogliceroli, fosfolipidów oraz monoacylogliceroli i diacylogliceroli.
glikogen
sākt mācīties
polisacharyd zbudowany z czasteczek glukozy, główny materiał zapasowy w komórkach zwierzęcych, gromadzony głównie w watrobie i w mniejszym stopniu w komórkach mięśniowych.
glikokaliks
sākt mācīties
warstwa pokrywajaca powierzchnię komórki zwierzęcej utworzona z polisacharydowych łańcuchów glikoprotein i glikolipidów błony komórkowej.
glikolipid
sākt mācīties
lipid połaczony wiazaniami kowalencyjnymi z resztami cukrowymi.
glikoliza
sākt mācīties
pierwszy etap oddychania komórkowego, w dosłownym znaczeniu "rozkład cukru". Proces przekształcenia glukozy w pirogronian, czemu towarzyszy wytworzenie ATP.
glikoproteina
sākt mācīties
białko polaczone z reszta (ami) curkowa (ymi) wiazaniem (ami) kowalencyjnym (i).
glioksysomy
sākt mācīties
organelle w komórkach nasion niektórych roślin, zawieraja zespół enzymów uczestniczacych w przemianie tłuszczów zapasowych w cukry.
globuliny
sākt mācīties
grupa białek występujacych m.in. w osoczu krwi; część g. osocza krwi, zwana gammaglobulinami, pełni funkcję przeciwciał.
Glomeromycota
sākt mācīties
grupa symbiotycznych grzybów (w randze typu) wchodzacych w mikoryzę arbuskularna z korzeniami wielu roślin.
glony
sākt mācīties
nieformalna (sztuczna) grupa zdolnych do fotosyntezy organizmów jednokomórkowych i prostych wielokomórkowych, będacych ważnymi producentami w ekosystemach wodnych.
glukagon
sākt mācīties
hormon trzustkowy stymulujacy rozkład glikogenu; powoduje wzrost stężenia glukozy we krwi.
glukoza
sākt mācīties
cukier należacy do heksoz, odgrywajacy kluczowa rolę w wielu procesach metabolicznych.
glutaminowy kwas
sākt mācīties
aminokwas działajacy jako główny pobudzajacy neuroprzekaźnik w mózgu kręgowców.
główny układ zgodności tkankowej
sākt mācīties
grupa genów kodujacych białka błony komórkowej obecne na powierzchni większości komórek i specificzne dla poszczególnych osobników. U człowieka nosi nazwę układu HLA (HLA- human leukocyte antigen).
gniotowe
sākt mācīties
niewielki typ nagozalażkowych; pod względem niektórych cech sa podobne do okrytozalażkowych.
Golgiego układ, aparat Golgiego, kompleks Golgiego I
sākt mācīties
Organella w postaci stosu spłaszczonych błoniastych woreczków
Golgiego układ, aparat Golgiego, kompleks Golgiego II
sākt mācīties
odpowiedzialna głównie za modyfikacje i segregację białek, z których część zostaje uwolniona z komórki, część wbudowana w błonę komórkowa, a pozostałe stanowia enzymy lizosomowe.
gonada
sākt mācīties
narzad wytwarzajacy gamety; g. sa jajnik i jadro
gonadotropina kosmówkowa ludzka
sākt mācīties
hormon wydzielany przez komórki otaczajace wczesny zarodek; stymuluje ciałko żółte matki (chroni je przed regresja).
gradient stężeń
sākt mācīties
różnica w stężeniu substancji między dwoma punktami, np. w poprzek błony komórkowej.
gradualizm
sākt mācīties
koncepcja głoszaca, że ewolucja zachodzi w wyniku powolnego i stopniowego gromadzenia zmian genetycznych.
granum
sākt mācīties
stos tylakoidów wewnatrz chloroplastu
grasica
sākt mācīties
gruczoł dokrewny będacy częścia układu limfatycznego; pełni ważna rolę w odporności komórkowej; w g. dojrzewaja limfocyty T.
grawitropizm, geotropizm
sākt mācīties
reakcja roślin na kierunek działania siły grawitacji (siły przyciagania ziemskiego).
gromada
sākt mācīties
takson obejmujacy spokrewnione rzędy.
gruczoł krokowy, prostata
sākt mācīties
dodatkowy gruczoł płciowy samców niektórych zwierzat wytwarzajacy wydzielinę wchodzaca w skład płynu nasiennego.
grzebienie, kristy
sākt mācīties
blaszkowate lub palczaste wpuklenia błony wewnętrznej mitochondrium do jego macierzy.
grzebień nerwowy
sākt mācīties
grupa komórek położonych wzdłuż cewki nerwowej, wędrujacych i różnicujacyxh się w różne części zarodka, m.in. w elementy obwodowego układu nerwowego.
grzyb podstawkowy, podstawczak
sākt mācīties
grzyb charakteryzujacy się zdolnościa do wytwarzania zarodników podstawkowych (bazydiospor) na podstawce.
grzybnia
sākt mācīties
ciało wegetatywne większości grzybów i niektórych protistów (lęgniowców) zbudowane z sieci strzępek.
grzybnia pierwotna
sākt mācīties
grzybnia zbudowana z jednojadrowych haploidalnych komórek; wyrasta z zarodnika workowego (askospory) lub podstawkowego (bazydiospory).
grzybnia wtórna
sākt mācīties
dikariotyczna grzybnia utworzona w wyniku fuzji dwóch strzępek pierwotnych.
grzyby
sākt mācīties
heterotroficzne eukarionty o chitynowych ścianach komórkowych, występujace zwykle w postaci rozgałęzionrj grzybni.
guanina
sākt mācīties
azotowa zasada purynowa wchodzaca w skład kwasów nukleinowych i GTP.
guanozynotrifosforan
sākt mācīties
czasteczka przenoszaca energię podobnie jak ATP; uwolnienie energii odbywa się dzięki hydrolizie końcowej grupy fosforanowej GTP.
gutacja
sākt mācīties
okresowe wydzielanie przez liście kropel wody w warunkach niesprzyjajacych transpiracji (np. gdy atmosfera jest nasycona lub przesycona para wodna).
gwiazdy, gwiazdy podziałowe
sākt mācīties
zespoły mikrotubul rozchodzace sie promieniście z biegunów dzielacych się komórek, w których występuja centriole.
habituacja, przywykanie
sākt mācīties
sposób uczenia się polegajacy na przyzwyczajeniu do powtarzajacych się lub obojętnych bodźców i zaniechaniu reakcji na nie.
hamowanie na zasadzie sprzężenia zwrotnego
sākt mācīties
typ regulacji enzymatycznej, w której akumulacja produktu reakcji hamuje wcześniejsza reakcję danego szlaku metabolicznego. Znane również jako hamowanie przez produkt końcowy.

Lai ievietotu komentāru, jums jāpiesakās.